Heilbrigðistíðindi - 01.03.1872, Blaðsíða 5

21
um hafa fundið sjerstakar sveppagnir eða mygglu-smáagnir, er
allt af fylgja með þessari veiki, og sem hafa þá náttúru, að
margfaldast óendanlega, þar sem ástæðurnar stuðla að því;
þessi myggla eða svepptegund, er menn nú almennt meðal
lækna eru farnir að kalla kólerusveppinn, margfaldast í mag-j-
anum og þörmunum á kóleruveikum mönnum, og það jafn-
vel svo leynilega, að heilbrigðir menn að ásýndum geta borið
hana með sjer um langar leiðir og skilið hana eptir í náð-
húsum, þar sem þeir hafa dvalið litla stund, því að hún
fylgir allajafna með hinum þunna vallgangi, er menn almennt /o
kalla Cholerine eða litlu kóleru, sem mjög er tíður alstaðar,
þar sem kólera gengur. Sú er önnur náttúra þessarar svepp-
tegundar, að hún heldur sjer mikið að allri vatnsgufu, eink-
um þeirri, er litla spenningu hefur, og þar sem hún þess
vegna getur margfaldazt í næði, og af þessu verður það nú /5
skiljanlegt, er menn Iengi hafa tekið eptir, að kólerusóttin
heldur sjer jafnan við stöðupolia, ár, smálæki, og jafnvel allar
vatnsrennur, einkum þær, sem í er gruggugt og óhreint vatn,
því að þar hafa smáagnir sveppsins mesta næringu. Slíkt
vatn verður því eitrað og banvænt, og getur þess vegna, þeg- 20
ar minnst varir, komið sóttnæminu inn í líkamann. Sjerhver
forarpollur, og sjerhvert óhreint vatn og gufan upp úr því, er
því fjarska óhollt og jafnvel bráðdrepandi, þegar kólerusóttin
gengur.
En því er eigi að eins svona varið með kóleru, heldurogzf
með flest önnur, ef eigi öll sóttnæmisveikindi, og svo jeg taki
til eina alkunna veiki, vil jeg benda á barnaveikina, einkum
hina algengustu tegund hennar, er menn kalla «diphtheritis«.
Það er nú fullsannað, að sjúkdómstegund þessi, er hefur orðið
slíku ógrynni barna að fjörtjóni, er nokkurs konar myggla eða 30
sveppur, sem lifir og margfaldast á slímhimnunni í munninum,
uns hún verður svo mikil, að annaðtveggja kæfir hún börnin,
eða drepur með magnleysi, því er hún veldur í öllum líkam-
anum. Læknir nokkur í Rostock á í’jóðverjalandi, er Classen
heitir, hefur nýlega sannað þetta. Barnaveikis-mygglan, sem-.35.
líkt og aðrar sóttnæmis-smáagnir myndast af sjálfu sjer af