Morgunblaðið - 11.04.1996, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 11. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Kyrrlát
íhug’un
TONLIST
Gcrðarsafni
KAMMERTÓNLEIKAR
Sverrir Guðjónsson, Martial Narde-
au, Guðrún Birgisdóttir, Anna Magn-
úsdóttir og Páll Hannesson fluttu
tónverk eftir Wilhelm Friedemann
Bach, George Frideric Handel og
Johann Sebastian Bach. Laugardag-
urinn 6. apríl. 1995.
ÞXÐ er sérkennilegt að nútíminn
skuli í æ ríkara mæli hafna allri
viðhöfn í trúariðju sinni og leita þá
eftir hinum innri gildunum. Það er
líkast til vegna ofgnóttar í yfir-
þyrmandi prjáli.'þar sem sömu tíð-
indin eru sögð aftur og aftur, og
þegar linnir þá skiptu þau engu
máli. Það er þessi hávaðasama leit
eftir „einhverju öðruvísi", sem engu
skilar en safnast saman í gleyms-
kunnar safn.
Þá er það leitin að innri gildun-
um, er þurfa að innihalda eitthvað
sem ekki brotnar sem skurn utan
um ekkert, hávaðasaman tómleik-
ann. Þversögnin er að í góðri tón-
list býr eitthvað óskilgreint, eðlis-
skylt því guðdómlega, er aðeins
Breytt
ímynd
MÁLSTOFA um börn og
bækur verður haldin laugar-
daginn 13. apríl næstkomandi
kl. 14 í Odda, húsi félagsvís-
indadeildar Háskóla íslands,
í stofu 101. Málstofan er
haldin á vegum félagsvísinda-
deildar Háskóla íslands og
Barnabókaráðsins, íslands-
deildar IBBY.
Á dagskrá verður fyrir-
lestur Jean Webb frá Bret-
landi um breytta ímynd
barnsins í barnabókum. Áuk
þess flytja erindi Ragnheiður
Briem, sem fjallar um fyrstu
skref í íslenskukennslu
ungra barna, Silja Aðal-
steinsdóttir sem fjallar um
röddina íbarnabókinni, Aðal-
steinn Ásberg Sigurðsson
segir frá viðhorfum barna-
bókahöfunda, Hildur Her-
móðsdóttir skoðar
barnabækur frá sjónarhóli
útgefenda, Ólína Þorvarðar-
dóttir ræðir gildi þjóðsagna
fyrir börn og Ragnheiður H.
Þórarinsdóttir flytur erindi
um stöðu barnamenningar.
Fundarstjóri verður Sigrún
Klara Hannesdóttir.
má nálgast. í kyrrlátri íhugun. Þeg-
ar nútímamaðurinn er um það bil
að týna sér í hávaðanum og stend-
ur eins og saltstólpi, finnur einhver
sér leið inn í kyrrð fegurðarinnar,
sem er samstofna trúnni á Guð.
Líklega hafa barokktónskáldin náð
að fella saman þessa innri þætti
og þá sérstaklega meistari Johann
Sebastian Bach, betur en aðrir.
Tónleikarnir í Gerðarsafni undir
yfirskriftinni „Páskabarokk" snertu
við þessum þáttum. Þeir hófust á
kirkjukantötunni Schlage doch
gewúnschte Stunde, sem í tónleika-
skrá er merkt BWV 53. og sögð
vera eftir J.S.Bach. Tónmál þessa
verks er allt annað en gerist hjá
Bach og reyndar langtum neðar að
tónrænum gæðum, sérstaklega er
varðar tónferli og endurtekningar
BIRGIR Schioth myndlistarmaður
og myndlistarkennari sýnir um
þessar mundir í Eden í Hvera-
gerði.
Þessi sýning Birgpis er fimmt-
ánda einkasýning hans. Hann hef-
ur áður sýnt í Reykjavík, Hafnar-
firði, Hveragerði, Siglufirði og á
fjórum stöðum á Austfjörðum;
Seyðisfirði, Egilsstöðum, Reyðar-
firði og Norðfirði.
á tónhugmyndum, sem eru í þessu
verki barnalega einfaldar. Við at-
hugun kemur í ljós að þessi jarðarf-
ararmessa er eftir M. Hoffmann og
hefur verið tekin af lista yfir verk
eftir Bach, enda alls óverðug að
vera í safni meistarans. Þrátt fyrir
þetta var flutningurinn með ágæt-
um,-sérstaklega hjá Sverri Guðjóns-
syni kontratenor en með honum
léku Martial Nardeau og Guðrún
Birgisdóttir á barokkflautur, Anna
Magnúsdóttir á sembal og Páll
Hannesson á violone, sem er nafnið
á barokkbassa er tilheyrir „Viol“-
fjölskyldunni.
Annað verk tónleikanna var
flautudúett nr 4 (af 6) í F-dúr eftir
Wilhelm Friedemann Bach, elsta
son Johanns Sebastians, sem Mart-
ial Nardeau og Guðrún Birgisdóttir
Sýning Birg-
is Schioth
Birgir, sem er fæddur á Siglu-
firði 1931, kenndi verkmenntog
myndlist við gagnfræðaskólann
þar í 20 ár, en síðustu 15 ár hefur
hann kennt myndlist við grunnskól-
fluttu. Flautudúettarnir 6 eru samd-
ir í Dresden á árunum 1733-46 og
voru þeir fyrst gefnir út í Wiesbad-
en 1969. Þetta er sérkennileg tón-
list, enda batt Wilhelm bagga sín
öðrum böndum en gerðist. Verkið
var um margt fallega leikið, þó
heyra mætti að það var flytjendum
nokkurt nýnæmi.
Sverrir söng síðan aríu úr óper-
unni Rinaldo eftir Handel. (Fyrir
alla muni ekki Hándel, því hann
ritaði sjálfur nafn sitt upp á ensku).
Rinaldo var fyrsta óperan eftir
Handel, sem flutt var í Englandi
(1711) og með henni sló Handel í
gegn og má segja að þá hafi hann
fengið þá hugmynd að setjast að í
Englandi. Lascia ch’io pianga er
falleg aría og var mjög vel flutt af
Sverri.
Tríósónatan í G-dúr, BWV 1039,
eftir J. S. Bach, er samin fyrir tvær
flautur og continuo og var þetta
frábæra verk glæsilega flutt. Tón-
leikunum lauk með aríu úr Magn-
ificat og þar fóru flytjendur á kost-
um, enda tónmálið þrungið til-
beiðslu þar sem leitað er eftir því
sem er gott og göfgandi, umvafið
kyrrlátri íhugun.
ana í Garðabæ. Meðfram kennslu-
starfi hefur hann verið í myndlist-
arskólum og í einkatímum hjá
Gunnlaugi Stefáni Gíslasyni.
Flest verk Birgis á sýningunni
í Eden eru pastelmyndir, en einn-
ig eru á sýningunni olíumálverk,
vatnslitamyndir og svartkrítar-
teikningar.
Sýning Birgis Schioth stendur
til 22. apríl.
Nýr sýn-
ingarsalur
í Listakoti
LISTHÚSIÐ Listakot, Lauga-
vegi 70, verður opnað aftur
eftir gagngerar breytingar
laugardaginn 13. apríl kl. 14.
Listakot er nú orðið töluvert
stærra, opnað hefur verið upp
á 2. hæð hússins og þar með
bætist við nýr sýningarsalur.
Listakonurnar tólf sem
standa að Listakoti sýna nýj-
ustu verk sín í salnum, en þær
eru Árdís Olgeirsdóttir leirlist,
Charlotta Magnúsdottir leirlist,
Dröfn Guðmundsdóttir skúlpt-
úr, Gunnhildur Ólafsdóttir
grafík, Hugrún Reynisdóttir
textíl, Jóhanna Sveinsdóttir
grafík, María Valsdóttir textíl,
Olga Olgeirsdóttir leirlist, Sig-
ríður Helga Olgeirsdóttir leirl-
ist, Sveinbjörg Hallgrímsdóttir
myndlist, Sæunn Þorsteins-
dóttir textíl og Þórdís Sveins-
dóttir textíl.
Listakot er opið alla virka
daga frá kl. 12-18 (10-18 á
sumrin), laugardaga frá kl.
12-18 og sunnudaga frá kl.
14-18.
Páskahret
EFTIR stutt páskafrí er Hug-
leikur að hefja aftur sýningar
á leikritinu Páskahreti í Tjarn-
arbíói. Verkið var frumsýnt 29.
mars síðastliðinn við mikinn
fögnuð viðstaddra og hefur
hlotið lofsamleg ummæli gagn-
rýnenda.
Næstu sýningar eru föstu-
daginn 12. apríl, fimmtudaginn
18. apríl og laugardaginn 20.
apríl. Höfundur Páskahrets er
Árni Hjartarson en leikstjóri
Hávar Sigurjónsson.
Thomas
Holst í Gall-
eríi Horninu
SÆNSKI listamaðurinn Thom-
as Holst opnar sýningu á mál-
verkum í Galleríi Horninu,
Hafnarstræti 15, á laugardag
kl. 16.
Sýningin er sett upp í tengsl-
um við EuroCad-ráðstefnuna
sem nú stendur yfir á Hótel
Sögu.
Sýning Sigríðar Gísladóttur
flyst á dýpri mið í kjallara
Gallerís Hornsins og mun
standa til 21. apríl.
Jón Ásgeirsson
BIRGIR SchÍ0th ásamt einu verka sinna á sýningunni í Eden.
„Útbrot“
IJOSMYNDIR
Listhúsið Cmbra
HUGMYNDIR/
HUGDETTUR
Jónas Hallgrímsson. Opið frá 13-18
þriðjudaga til föstudaga, 14-18 laug-
ardaga og sunnudaga. Til 24 apríl.
Aðgangur ókeypis.
„HUGMYNDIR og hugdettur eru
upphaf alls sem við tökum okkur
fyrir hendur. Við fáum hugmyndir
út frá því sem við sjáum, lesum,
heyrum og jafnvel upplifum. Á þessu
eru fáar eða engar undantekningar.“
Svo mælist hinum unga nafna
góðskáldsins í upphafi sýpingarskrár
framkvæmdar sinnar í Úmbru, sem
hann hefur gefið samheitið „Út-
brot“, og samanstendur af þrem
myndröðum „Upphaf nafli“, „Af-
staða fætur“ og „Breytingar".
Skilgreiningin er rétt, því að
kveikja og eldsneyti allra hugmynda
hljóta að vera áhrif sem við verðum
fyrir og jafnvel þótt við látum stjórn-
ast af ímynduðum innblæstri. Þann-
ig „improviseraði“ Picasso aldrei
heldur hóf hvern dag með einhveij-
um andlegum iðkunum er hann gekk
svo út frá í myndsköpun sinni.
Myndröðum sínum, sem ganga
út frá tónlist, fylgir gerandinn svo
úr hlaði með málsgreinum til að
koma til skila þeim skilaboðum sin-
um sem hann telur illmögulegt að
koma í myndrænan búning, jafn-
framt sem að skrifin eiga að skil-
greina takmark og tilgang mynd-
anna. Það færist mjög í vöxt að
nota tónlist og önnur hliðarmeðöl til
áhersluauka ýmsum fyrirbærum
sjónlista og sýnist mönnum sitthvað
um þá þróun. Hins vegar er ekki
að neita að með því fer myndlistin
að fjarlægjast sitt upprunalega og
afmarkaða svið þótt skyldleiki milli
listgreina sé ótvíræður. Hús getur
þannig haft tónræna hrynjandi sbr.
barokkstílinn, og ótvíræð arkitek-
tónísk bygging getur verið 5 tón-
verki. Þá getur myndverk haft yfir
sér tónræna hrynjandi og varðandi
viss fín blæbrigði í litum líkja menn
þeim stundum við „glissandó" í tón-
verki og er hér um alþekktar og
almennar starðreyndir að ræða.
Fullmikið er þó farið að bera á
því að menn rugli hreinum tónum,
hljóðum og óhljóðum við myndlist,
því menn eru þá auðvitað að afneita
hugtakinu sjónlist um leið ásamt
hinu afmarkaða hlutverki hvers
skilningarvits. Það er þá mjög stutt
í það að ilmurinn verði tekinn í þjón-
ustu listamanna og hugtakið „ilmsk-
úlptúr" verði til.
Jónas Hallgrímsson er þó ekki
kominn svo langt að hann hafni og
afneiti ljósmyndavélinni og sé farinn
að búa til hreinar hljóðmyndir eða
hljóðskúlptúra og einhvern veginn
fínnst mér það styrkur hans. Það
kemur berlega fram í hinum veðraða
hlut úr járni eða blýi á sýningunni,
sem er til mikillar prýði fyrir sterka
formræna vísun. Ljósmyndirnar eru
vel teknar, vísanirnar augljósar og
í þeim er falinn viss boðskapur, jafnt
sjónrænn sem huglægur, sem kemur
gráu sellunum í gang.
Bragi Ásgeirsson