Morgunblaðið - 23.10.1988, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. OKTÓBER 1988
B 9
ÞINGBRÉF
STEFÁN FRIÐBJARNARSON
Fjárlagahalli og ráð-
herrar matarskatts
Fáein orð um fyrstu utandagskrárumræðu Alþingis
Fjárlög ársins 1988 vóru
samþykkt með 26 milljóna
króna rekstrarafgfangi.
í júnímánuði sl. lýsti Jón
Baldvin Hannibalsson, þá Qár-
málaráðherra, því yfir, að þrátt
fyrir niðurstöður Qárlaga,
stæðu líkur til 483 m.kr. ríkis-
sjóðshalla.
í septembermánuði sl., þegar
iiðinn er dijúgur hluti Qárlaga-
ársins, lýsir þessi sami ráð-
herra því yfir að rikissjóðshalli
1988 verði tæpar 700 m.kr.
Ólafúr Ragnar Gímsson, nýr
Qármálaráðherra, hefúr hins-
vegar haldið því fram, bæði á
fúndi í Garðabæ og í fjölmiðl-
um, að ríkissjóðshallinn verði
umtalsvert meiri, skipti jafúvel
milljörðum króna. Bráða-
birgðalög nýrrar ríkisstjórnar
munu auka umtalsvert á
ríkisútgjöld líðandi árs.
Af þessu tilefni spurði Þor-
steinn Pálsson, oddviti stjórnar-
andstöðunnar, Ólaf Ragnar
Grimsson að því utan dagskrár
í neðri deild Alþingis, hvort þær
tölur sem forveri hans greindi
frá í ríkisstjóm — um fjárlaga-
halla líðandi árs — í næstliðnum
mánuði hafi verið rangar.
I
Nýr fjármálaráðherra, Ólafur
Ragnar Grímsson, hefur verið
óspar á yfirlýsingar út og suður
Ólafúr Ragnar Grímsson, nýr,
þingmanna.
um hrikalega stöðu ríkissjóðs.
Málmfríður Sigurðardóttir, þing-
maður Samtaka um kvennalista,
orðaði það svo í þingræðu, „að
yfirlýsingagleði hans [íjármála-
ráðherrans] um ástand efnahags-
mála hafi nánast verið taumlaus
að undanfömu".
„Það skal fúslega viðurkennt,"
sagði Málmfríður, „að hin nýja
ríkisstjóm er síður en svo öfunds-
verð af því hlutskipti sem hún nú
hefur tekist á hendur og því búi
sem hún tekur við. En þá skulum
við líka minnast þess að tveir
þriðju þessarar ríkisstjómar,
þar á meðal fyrrverandi flár-
,matarskattsráðherra“, í hópi
málaráðherra, ber sannarlega
sinn hlut ábyrgðar á því hvemig
komið er í efnahagsmálum þjóðar-
innar."
Hér hittir Málmfríður naglann
á höfuðið. Gagnrýni nýs fjármála-
ráðherra á stöðu efnahagsmála,
einkum ríkisfjármála, hittir ekki
sízt fyrir tvo þriðju núverandi
ríkisstjórnar, þar með talinn fyrr-
verandi fjármálaráðherra, núver-
andi utanríkisráðherra.
„Ekki sér hann sína menn, svo
hann ber þá líka“, segir máltækið.
II
Alþingi fer með löggjafar- og
fjárveitingavaldið. Það er því ekk-
ert eðlilegra en að þingheimur,
og þá ekki sízt stjómarandstaða,
sem hefur á hendi hefðbundið
aðhaldshlutverk, krefjist upplýs-
inga um stöðu og horfur ríkissjóðs
og ríkisbúskaparins á heimavett-
vangi, vettvangi þingsins, eftir
„taumlausa yfirlýsingagleði" fjár-
málaráðherrans um þetta efni ut-
an þings.
En það varð fátt um svör; farið
í kringum frambomar spumingar
„eins og köttur í kringum heitan
graut". Ejármálaráðherrann, sem
boðaði fimm til níu milljarða
skuldaskattheimtu á fundi í
Garðabæ, sagði einfaldlega:
„Ég mun við eðlilegt tækifæri
greina Alþingi frá niðurstöðum
af þróun ríkisfjármála á þessu
ári.“ Svo mörg vóm þau orðin.
Þegar málskrafsumbúðir em
teknir utan af svarræðu ráðher-
rans standa þessi orð ein eftir.
Fyrir utan fáeina orðaleppa:
„Oskaplega líður nú varaformanni
Sjálfstæðisflokksins illa. Og
óskaplega líður formanni Sjálf-
stæðisflokksins illa“ o.s.frv.
III
Þorsteinn Pálsson, oddviti
stjómarandstöðunnar, fékk ekki
efnisleg svör við fyrirspumum
sínum um stöðu ríkisfjármála og
misvísandi yfirlýsingar fyrrver-
andi og núverandi fjármálaráð-
herra.
Stjómarandstöðuþingmenn,
sumir hveijir, töldu það óvirðingu
við Alþingi, að svara ekki fyrir-
spumum um efni, sem varðar eitt
helzta viðfangsefni þess, fjárlögin
og framkvæmd þeirra; efni, sem
fjármálaráðherra hafði fjölyrt um
utan þings.
Það kom hinsvegar fram í máli
Friðriks Sophussonar, varafor-
manns Sjálfstæðisflokksins, að
bráðbirgðalög ríkisstjómarinnar
ykju ríkissjóðshallann um 600
m.kr., samkvæmt yfírlýsingum
hennar sjálfrar. Þá stæðu líkur
til þess að 800 m.kr. til viðbótar
féllu á ríkissjóð vegna ráðgerðrar
„millifærzlu" til fyrirtækj'a, er náð
fyndu fyrir augum skömmtunar-
stjóra stjómarinnar. Peningar
væm teknir í svonefndan At-
vinnutryggingasjóð. Allt yrði
þetta sótt með einum eða öðmm
hætti í vasa almennings, skatt-
borgaranna.
Síðan vék Friðrik að margum-
ræddum matarskatti. Hann
minnti á ummæli Ólafs Ragnars
Grímssonar, nú fjármálaráðherra,
í þingræðu, sem hann beindi til
Jóns Baldvins Hannibalssonar, þá
fj ármál aráðherra, fyrir réttu ári
síðan. Þá sagði Ólafur Ragnar,
orðrétt eftir haft:
„Það stendur þess vegna,
hæstvirtur Qármálaráðherra
[Jón Baldvin Hannibalsson] enn
þá á þér krafan um að draga
matarskattinn til baka. Þegar
þú er búinn að því getur þú
komið og rætt við samtök
launafólks. Fyrr en þú gerir
það ert þú brennimerktur sem
maður sem ekki er hægt að
treysta.“
Nú er sá, sem mælti þessi orð,
í embætti þess, er til var talað.
Flokkurinn, sem stærst orð lét
falla gegn matarskattinum, fer
nú með völd í matarskattsráðu-
neytinu. Ólafur Ragnar Grímsson
er matarskattsráðherra liðandi
stundar og eitthvað fram á vetur-
inn, að minnsta kosti. Spumingin
er, hvort treysta megi því að orð
alþýðubandalagsmanna standi
betur, að því er þennan skatt varð-
ar, en fjárlög líðandi árs? Á það
reynir nú — og enn við nýja fjár-
lagagerð.
sar

—
EYÐIMERKURHALSAR
Ný plata ^ \
sem inniheldur meðal ánnars
hið gullfallega lag 5.1.87.
Rúnar Þór fær til liðs við sig
fjöldann allan af góðu \
tónlistarfólki. \
Bubbi Morthens,
ix Bergsson
Meðal annarra;

sker.