Morgunblaðið - 18.05.1969, Qupperneq 3

Morgunblaðið - 18.05.1969, Qupperneq 3
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1«. MAÍ 1909 3 nii Éi EFTIR EINAR SIGURÐSSON TOGARARNIR Tíðin hefwr veri'ð sæmileg til sjávarins undanifarið, há átt, norðan og norðvestan kæla. Togararnir hafa verið mest við Austur-Grænland, en átt þar í mikluim erfiðleikuim vegna íss. Afli hetfur 'því verið heldur rýr og lítið um landan- ir. Margir dagar hatfa fallið úr, svo að enginn togari hetfur land að í Reykjavik, og er það óvanalegt á þessum tíma árs. En hafi skip getað verið að, hetfur verfð góður atfli við ís- brúnina. Þau skip, sem hatfa verið á heimaaniðum, haifa lítið aflað. Karfi er enn ekki farinn að fást þar í trollið. Karlsefni seldi í vi'kunni 142 lestir af fiski í Emglandi fyrir kr. 2.753.000 eða kr. 19,39 kg. að meðaltali. REYKJAVÍK Plestir bátar, sem gerðir hatfa verið út með net frá Reykjavíik í vetur, eru enn með þau í sjó. Reytimgsatfli hetfur verið í netin, 10—15 lestir etft- ir 2ja daga útivist. Þó er fisik- ur greinilaga að smáminnka í netin. Það getur því farfð svo, að lók séu að koma á vertíðina þá og þegar, enda kiominn sá tiími. Sæmilegur aifli hefur verið i trollið. Hjá handtfærabátum hef ur verið tregt, þó kom einn bátur inn í vikunni með 27 lestir eftir 3ja daga útivist, mest utfsi. KEFLAVÍK Svo tin eniginn atfli er að verða í netin, 8 lestir eftir tvær nætur, þegar bezt lætur. Búizt er við, að flestir taki upp netin nú um helgina. Hæsti netabáturinn, Lómmr, er nú með 200 lesta minni afla en í vertíðarlok í fyrra. Hann er nú með um 820 lestir. Trollbátar hafa verið áð atfla vel, þannig komu tveir inn í vikiunni, hvor með um 22 lest- ir, en aðirir Mka með minna og það niður í sáralitið. Fyrstu humarbátarnir fóru út þegar fyrsta daginn, sem opn- að var, 15. maí. Heildaraflinn á vertiðinni er um 1500 lestum meiri en í íyrra. SANDGERÐI Afli í troll hefur verið góður, þannitg fékk einn báturinn 35 lestir núna í vikunni etftir 3ja daiga útivist. Á linuna er orðið tregt, mest 5 lestir í róðri. Seirnustu línu- bátarndr hættu í gær, og neta- bátarnir eru búnir að taika upp. Aflabrögð eru dautf á hand- íærin. Heildaraifliinn var um mfðjan mánuðiinn orðinn 13.925 lestir (1968 12.279) atf boiltfiski og með loðnu og síld 20.830 lestir. AKRANES Netabátarnir eru enn með netin í sjó, og er atfli enn sœmi- legur, 6—15 lestir eftir nóttina. Sigurborg er hæst netaibáta með 945 lestir. Línu'báturinn hetfur verið að fá um 6 lestir í róðri. OMan er nú á þrotum hjá minni bátunum, sem hafa litíla geyma. GRINDAVÍK Allir netaibátarnir hatfa nú tekið uipp. Aiiberf varð hæstur mieð 1580 lestir, Þórkatla II. næst með 1380 lestir og þriðji Geirfugl með 1365 lestir. Heild- aratfflinn á vertíðinni var'ð 30050 iestir. Afli er nú áigætur í troíll, 5— 10 lestir eftir 1—114 sólar- hrinig. VESTMANNAEYJAR Aflahæsti báturinn á vertíð á Islanidi að þessu sinni reynd- ist Sæbjörg með 1054 Lestir. Er það jafnframt mesti atfli á vetr- arvertíð, sem kunnugt er um fyrr og síðar. AlJir bátar eru nú búnir að taka upp netin. Trollbátarnir hatfa verið að fiska sæmilega eða sem svarar 5—10 lestir yfir sólarlhrimginn. Mikið er af lömgu í aflanum og nokkuð atf þorski. Ýsa er nú miklu minni en undantfarið um þetta leytL Trillurnar hafa verið að afla vel á línuna. Fyrstu humarbátarnir eru farnir út, og er nú miikill hug- ur í mönnum a’ð veiða humar, því að 'hann hefuir hækkað úr 90 krómum í 120 krónur kg., bezta tegumdin. SAGAN FRA 1930 MA EKKI F.NDURTAKA SIG Þeim mönmuim, sem komnir eru yfir fimmitu’gt og vel það, eru í fersiku minni kreppuárin frá 1'930 og fram að styrjöldinni, jem hótfst 1939. Áratugurimn byrj aði með mjög milklum afla, en verðfa.11 og söHiuerfiðl'eilkar færðu mönnum mikið tap á útgerð og fiisfcverkiun í stað gróða, sem ail- ir höifðu búizit við samtfara þess- um milk'la atfla. Síðan dró úr afl- amuim, eftir því sem árin l'iðu, en verðlaigið villdi lítið 'iiaigast og atfkoman. Alllir börðust í bök'k- uim, og sumir gáfust uipp. Þá var farið að stytta vertíðina, og í stærstu verstöð landsins hótfst vetrarvertíðin e'kiki orðið fyrr en uim miðjan febrúar. Um fislk- veiðar etftir vertiðarlok var þé ekki að ræða hér á suðurlandi, fyrr en hrað'frystimgin ruddi sér ti'l rúrns allra seinuiitu árin fyrir stríð. Á þessium árum var álkaflega M’ti'l endiu: nýj'un fis'kislkipafilot- ans, enda innfLut'ninigishötft í al- gleymingi, sem beitt var af milk- illii þröngsýni. Margir mis:tu þá trúna á útgerð, en sárafáir gátu 1‘0'Sað siig úr henni, þótt þeir fegn ir vild'U, Þá fór rílkið að gera út, Þói'S'útgerðin, sveitarféilög og samvinnutfélög. Eftir gengisbreyt inguna árið fyrir stríðið tók að ralkna úr. En það var svo stuttur tími, að þjóðin átti elkki nema gömiull og úr sér gengin skip alit stfríðið. Sjiávarútvegu-rinn hetfur undan farin 2—-3 ár orðið að horfast í augu við jatfnvel enn harðari kreppu en 1930, þar sem saman hefur farið verðfaill og veiðibrest ur, sivo að útfliutningurinn hrap- aði um a'llt að heliming frá því, sem ha-nn hatfði verið mestur. Nú finnst m'önnum heldur vera að rofa till. Líf hefur færzt í frysti- hiús, sem lofeuð hatfa verið áruim i'aman, og aukin eftirspum eT etftir bátum, þótt ekki bóli enn á nýsroíði, sem heitið getur. Nú er eftir að vita, hvort bat- inn verður varaniiegur, og þar veltur mest á 'tv'en-nu, að góður afli .haidist og að a-ulkinn fram leiðslulkostnaður fær.i ökki aMit í kaf eins og fyrri daginn. En þeir, sem lentu í erfiðleilkum síðustu trveggja þriggija ára, þurfa mikið til að rétta við. Og þá er eftir að vita, hvortf þeir hatfa 'kinisasit svo, að þeir séu ófúsir að leggja útf í ný stórræði. En á því bar mik- ið hjá kyns’.óðinni frá tfyrri kre-pp unni, að hún gafst hrein'lega upp. Nú ríður þjóðinni meira en nokikru sinni á diugandi miönn- um í sjávarútvegi. Af hverju ger isit he’.zt ekki einn einastfi há- gklkólamenntaður maður útgerð- armaður eða tekur að relka fisk- verkun. Hvað verður um alla lög fræðingana, haigfræðingana og við kiptafræðigana? Og verk- f'æðingarnir mættu fljótfa með. Menntiun þessara manna ætti þó að öðru jöfnu að gera þá færari ti-1 að stjórna útgerðarfyrirtæki og frystihúsi. Þetta hlýtur að liggja i því, að það þykir áhættuminna og batasamara að verzla með fasteignir verðbréf og peninga, hverskonar innfluttan varning en að gera út og verka fisk. Að vísu má segja, að þessir menn hafi nokkuð til síns máls, þegar þeir segja, að þeir fái ekki að spreyta sig á öðrum megin þætti sjávartúvegsins, útflutningsverzl uninni hún hafi verið eins konar Tíbet á Islandi í 40 ár. Það má vel vera, að upp úr þessari kreppu verði einhver kynslóðaskipti En viðbúið er að verði aflabrögð hagstæð og fari verðlag batnandi þá glaymist erfiðlei’karnir fjlótt. AÐ GRÍPA TÆKIFÆRED Af hverju örlar ekki á ýms- um nýmælum hér á landi í sjáv- arútvegi eins og hjá öðnum fisk veiðiþjóðúm? Af hverju smíða fs lendingar ekki vertosmiðjuskip, skuttogara, eða bara nýja tog- ara, þótt það væru síðutogarar, minmi fiskibáta, svo sem 150 lesta, sem hentuðu vel fyrir hrá- efnisöflun handa írystihúsunum, sem nú sivelta mörg hve.r heilu huinigri og hálfu þrátt fyrir auk- inin afla. í vefcur hefði mátt af- kasta í landi 50pns meiri afla en gert var í þeim verkunar- stöðvum, sem fyrir vonu, þó að sumar hafi verið fullnýttar. Sá, sem þetta ritar hélt því fram í sjónvarp;þæ11i fyrir ári síðan, að Fish and Ohips-búðir- nar í Bandaríkjunum þyrftu inn an skamms á 35.000 lestuim af fiskflökum að halda. Og til þess að fullnægja þessum madkaði, sem íslendingar fenigu forskot á, þyrfti að stórauka fls/kiskipa- flotanin. Talan 150 skip var nefnd, sem dreifðist á 5 ár. Væru þessi skip á togveiðnjm, mætti gera ráð fyrir, að hvert skip aflaði sem svarar 500 lestum af flökum á ári eða öll 15.000 lest- ir þ.e. 75.000 lestir eftir 5 ár. En þetta var talað fyiir daufum aiug um og eyrum. Ná skýrir Morg- unblaðið frá því sl. sunnudag í mjög athyglisverðri grein fyrir þá, sem nokkuð hugsa, að fisk- þörf Fish and Chips-búðanma í árslok 1969 verði komin upp í 33.000 lestir. Langsamlega hag- stæðasti martkaður íslendinga, hvað verð og öryggi snertir, hverfur yfir til anmarra þjóða vegna sininu- og þó miklu frek ar getuleysis sjávarútvegsims. Og það er einmitt þetta, að geta sjáv arútvegsir.is er er.gin til nýsköp unar. Þó að stofnlánasjóðinnir, eins og Fisk veiðasjóður íslands láni 75prs til nýsmíði, þá fer ■hver króna, sem útgerðanmönm- um og fiskverker dum áskotnast til að greiða tapið frá krepp- uinmi. Það, sem þarf að gera er að semja um vaniskilaskuldir sjáv- arútvogsins til 12 ára, eins og Fiskveiðisjóður hefur runnið á vaðið með. Vextir þurfa að vera lágir. Sjávarútvegurinn, hvort sem það er úbg-.rðin eða fisk- vinnslan, þarf að fá að leggja ný byggingarsjóð a.m.k. 50%atf nettó tekjumum þ.e eftir að búið er að leggja í varasjóð. Þá væri einlhver von til að fé tæki að leita í sjávarútveginm eims og hann og öll þ]óðin hefur svo mikla þörf fyrir. BRETAR AUKA ÍTÖK SÍN Hið kunma brozka útgerðar- fyrirtæki Salveser. og Co í Leitih hefur nýlega byggt síldar- og fiskimjölsver'ksmiðju í írlandi. Fyrirtækið átti tvær stórar verto smiðjur fyrir í Ferú og tvær í Kanada. Þessi nýja verksmiðja er sú stærsta sem hinigað til hetfur ver ið reist á írlandi, með 350 lesta afköstum á dag. Það er eins og meðalvehksmiðja á íslandi. Síldveiðar hafo lítið verið stumdaðar vestur af fslandi, em það er talið, að þar geti verið eins mikið síldarmagn og í lýorð- m ursjónium. GRÆNLANDSVERZLUNIN TAPAR A FISKVEIÐUM Á síðastliðnu ári, 1968, tapaði Grænlandsverzlunin um 250 millj króna á fiskveiðum. Er tapið rak ið til ónógs hráefnis og vaxandi til'kostnaðar. Fisxmagnið mininto- aði uim 30prs. úr 23.000 lestuim í 17.000 lestir og hefur þannig verið um hálfdrættinigur á við Grindavík á vetrarvertíðimni núna. NÝR SKUTTOGARI TIL GRÆNLANDS Grænlandsverzlunin á nú von á nýjum skuttogara, sem byggð ur er í Noregi. Er þetta fyrsti skuttogari Grærl ndirnga. Hanin er ek'ki stór, eins og stærstu ís- v lenzku síldars'kipin, 164 fet eða 433 br. smálesti.. Ganighraði Skipsins er mi'kill eða eins og nýjustu togara íslendinga 15—16 mílur á klukkustund. Vinda skipsins er mjög aflmikil, hefur 36 lesta togafl. í skipinu er rúm fyrir 20 manna áiiötn. Skipið er allt bið nýtískuleg- asta, hvað allan útbúnað snert- ir, og er m.a. með netzonde tog augað. S’kipið kostaði heldur ekki neimn smáskildinig, eða 125 millj. króna. f SOVÉTRÍKIN SELJA JAPAN FREÐSÍLD Nýlega hafa Sovétríkin selt Japan 7000 lestir af frosinni síld fyrir 90 n.illjónir króna. Síldin verður flutt á milli veiði- Skipanna og rússneskra verzlun- arSkipa á miðunum, sem flytja síldina síðan til Japan. I verzlunarsanmingunum milli íslands og Sovétríkjanna hefur árum saman verið gert ráð fyr- < ir að Rússar kcyptu veniilegt magn af frosinm síld af íslend- ingum. Það hefur þó farið minnk andi árlega magnið, sem hægt hef ur verið að afgrciða. í samninig- um i vetur var gert ráð fyrir sölu á 5000 lestum til. Rússlands. IBI travel ferðaskrifstofa bankastræti 7 simar 16400 12070 Því er slegið föstu: Hvergi meira fyrir penmgana 15 dagar, Mallorca. Kr. 11.800 — 25% fjölskylduafsláttur. — HÓPFERÐAAFSLÁTTUR. " Brotttför annanhvom miðvikudag, og að auki annanhvorn föstudag, júlí, ágúst og september. Þér getið valið um 15 daiga ferðir til Mallorca, eða viku á Mallorca og viiku á meginflandinu. Viku á Mallorca og viku m,eð skemmtiferða- skipi urn Miðjarðarhafið, en flestir velja aðeins Madlorca, því þar er skemmtiferðalífið, sjórinn og sóliskinið eins og fól'k vill hafa það. í'jölsóttasta ferðamannapairadís í Evrópu. Fjölbreytt úrval skemm'tiiferð'a til Baircelona. Madrid, Ndzza og Alsír. Nú komast allir i sumarleyfi til sóliskinslandsiine, með hinum ótrúlega ódýru leiguíerðum SUNNU beint til Spánar. Miðjarðarhafsferðir flestar 17 dagar — Tveir dagar í London á heimleið. Kaupmannahöfn, 15 dagar. Kr. 11.800 Brottför 5. júlí, 19. júlí, 2. ágúst, 16. ágúst og 30. ágúst. Óvenjulegt tækifæri til að komast í ódýrar sumarleyfis- ferðir til Kaupmannahafnar og margra annarra landa það- an í sambandi við þessr ódýru ferðir. Biðjið um nýja ferðaáætlun. Eigin skrifstofur SUNNU á MaMorca og í Kaupmannahöfn, með íslenzku starfstfóllki, veita farþegum okkar ómetfanilegt öryggi og þjónustfu. Pantið snemma, því margar SUNNU-ferðir í sumair eru að verða þéttbókaðar. Þér fáið hvergi meira fyrir peningana og getið vallið úr öllum eftirsóknarverðustu stöðum í Evrópu. ferðirnar sem folkiö velur

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.