Morgunblaðið - 23.06.1964, Blaðsíða 27

Þriðjudagur 23. júní 1964
MORGU N BLAÐIÐ
27
— Krúsjeff
Framhald af bls. 1
an hefði veitt þjóðunum hvetti
alla friðelskandi menn til þess að
vera á verði gegn árásaröflunum
og gera allt, sem í þeirra valdi
stæði til þess að koma í veg fyrir
nýja heimsstyrjöld.
Tage Erlander, forsætisráðherra
Svía, hélt einmg ræðu, og lagði
óherzlu á hve mikilvægt það
væri fyrir þjóð sína, að sambúð
in við Sovétríkin væri góð.
Hann sagði, að hlutleysisstefna
Svía sýndi vilja þeirra til þess
að lifa í friði og sjálfstæði, en
þeir undirstrikuðu ákvörðun sína
með því að byggja upp varnar-
kerfi, sem teljast mætti öflugt
miðað við stærð landsins og
fjölda íbúanna. Forsætisráðherr-
ann lagði einnig mikla áherzlu
á stuðning Svía við Sameinuðu
þjóðirnar og sagði, að á þeim
vettvangi vildu þeir hafa friðsam
legt samstarf við Sovétríkin og
aðrar þjóðir. Að lokum bauð
hann Krusjeff velkominn og
kvaðst harma, að heimsókn hans
væri of stutt til þess að hann
gæti kynnzt sænsku lýðræði í
framkvæmd.
Sænska lögreglan hafði mjög
mikinn viðbúnað til þess að
vernda sovézka forsætisráðherr-
ann, var m.a. óttazt, að efnt yrði
til mótmælaaðgera gegn honum.
ISÍokkrar tilraunir voru gerðar til
siíkra aðgerða, en lögreglunni
tókst að koma í veg fyrir að þær
yrðu áberandi. T. d. var sovézki
faninn skorinn niðður á einum
stað við höfnina og eyðilagður.
Nokkrir menn reyndu að dreifa
flugmiðum með fjandsamlegum
iimmælum um Krúsjeff, en lög-
Itglan gerði miðana upptæka.
Frá hafnarbakanum ók Krús-
jeff og fylgdarlið hans til kon-
ungshallarinnar. Þyrlur lögregl-
unnar flugu yfir bifreiðalest-
inni, sem ók með nærri 100 km.
hraða. Á tröppum konungshall-
arinnar tók kammerherra Gúst-
afs Adólfs konungs á móti Krús-
jeff og fýlgdi honum inn í höll-
ina þar sem konungur beið. Þar
ræddust þeir við í stundarfjórð-
ung, en síðan var setzt að snæð-
ingi i boði konungshjónanna.
Sem kunnugt er, eru aðeins
20 dagar frá því að Stig Wenner-
siröm ofursti var dæmdur í lífs-
tiðarfangelsi fyrir njósnir í þágu
Sovétríkjanna. Sá, sem stjórnar-
andstaðan hefur gagnrýnt harð-
ast fyrir vanrækslu í sambandi
við njósnir Wennerströms er
Sven Andersson, varnarmálaráð-
herra. Það vakti athygli í dag,
að, Andersson var ekkj í hópi
raðherranna, sem fögnuðu Krús-
jeff á hafnarbakkanum og sat
ekki hádegisverð konungs. Hins
vegar mætti Andersson í veizlu
utanríkisráðuneytisins í kvöld.
Leiðtogi hægrimanna, Gunnar
Heckscher, sat hádegisverðarboð
konungs, en ekki kvöldverðinn.
Hann hafði áður sagt, að hann
kæmi, er konungur kallaði og
ar.nars ekki.
Sem dæmi um hinn mikla við
búnað, sem lögreglan viðhafði
vegna komu Krúsjeffs má nefna,
að Thorsten Nilsson, utanríkis-
ráðhérra, fékk ekki að fara inn
í konungshöllina nem^ hann
sýndi skilríki. Fyrir utan höll-
ina stöðvuðu lögreglumennirnir
ejnnig samstarfsmann sinn, sem
bar brúnan bréfpoka. Var inni-
hald pokans rannsakað nákvæm
lega.
Þegar Krúsjeff heimsótti Tage
Erlander eftir hádegi í dag í
skrifstofu hans í stjórnarráðs-
húsinu, varð Erlander að sýna
skilríki við innganginn í sína
eigin skrifstofu. í skrifstofunni
ræddust forsætisráðherrarnir við
í um það bil klukkustund, fyrst
©g fremst um iðnað.
í ræðunni, sem Krúsjeff hélt
á hafnarbakkanum í Stokkhólmi
sagði hann m.a., að eftir hina vel
heppnuðu eimsókn til Danmerk-
ur, fyndist honum hann vera
hálfgerður Skandinavi. Markmið
heimsóknarinnar til Norðurland-
anna væri að tengja vináttubönd
in og efla hina góðu sambúð við
Nágrannanna. Kvaðst hann vona,
að viðræðurnar við sænska ráð-
herra yrðu hreinskilningslegar og
fjöliuðu um hvað helzt mætti
gera til þess að auka vináttu
Svía og Rússa og bæta enn sam-
band þeirra, sem byggt væri á
grundvallarkenningunum um
friðsamlega sambúð. Að lokum
sagði forsætisráðherrann, að í
Sovétríkjunum væru nógrannar
sama og góðir nágrannar, en
sagðist ekki vita hvernig á þetta
væri litið í Svilþjóð.
Tage Erlander, forsætisráð-
herra Svía, bauð Krúsjeff velkom
inn með stuttu á-varpi og ræddi
m.a. stefnuna um friðsamlega
sambúð og sagði, að markmið
hlutleysis Svía væri einmitt frið
samleg sambúð við ólík lönd og
þjóðir. Stefna Svía gerði fyrst og
fremst ráð fyrir alþjóðlegu sam-
starfi innan Sameinuðu þjóðanna
og virðingu þeirra grundvallar-
atriða, sem stofnskrá samtakanna
byggðist á.
Ráðgert var að hinar stjórn-
málalegu viðræður Krúsjeffs
við sænska ráðherra færu fram
í dag, en sem fyrr segir var þeim
frestað að ósk forsætisráðherra
Sovétríkjanna. Fréttamenn telja,
að sænska ríkisstjórnin vonist til
þess að Krúsjeff veiti henni upp
lýsingar um Svía, sem horfið
hafa í Sovétrikjunum. Frjóls-
lynda Stokkhólmsblaðið „Ex-
pressen", birtir í dag ritstjórnar
grein á forsíðu, þar sem er
minnst á þessi mál og m.a. spurt
hvers vegna Krúsjeff hafi ekki
haft hina horfnu Svía með sér
til Svíþjóðar. Ræðir blaðið hvarf
hinna sænsku manna og segir, að
sannanir séu fyrir því að Raoul
Wallenberg, starfsmaður Rauða
krossins hafi verið á lifi eftir 1950
en Rússar segja, að hann hafi
látizt í fangelsi i Sovétríkjunum
1947.
Um 900 fréttamenn fylgja
Krúsjeff eftir í Svíþjóð. Urðu
þeir allir að gangast undir ná-
kvæma lögreglurannsókn áður
en þeir fengu blaðamannaskír-
teini, sem þeir verða að sýna
hvar sem þeir koma. í konungs-
höllinni voru skírteinin skoðuð
8—10 sinnum og enginn frétta-
maður fékk að fara út úr höll-
ir;ni án þess að sýna skírteini.
Fréttamenn segja, að ljóst sé, að
í Svíþjóð fái hvorki þeir né al-
menningur að koma eins nálægt
forsætisráðherranum og menn
fengu í Danmörku, en þar tók
hann m. a. í hendur margra
óbreyttra borgara.
— Norskur
Frh. af bls. 28
firði fór á báti á staðinn og
samkvæmt ósk yfirmanna eftir-
litsskipsins tók hann með sér
aftur til Siglutfjarðar 4 farþega.
Þar það starfsifólk norska sjó-
mannaheimilisins, karlmaður,
kona og tvær blómarósir.
Það gekk hvorki né rak að
ná Draug út um nóttina og var
reynt öðru hvoru til háfjöru
á sunnudag. Arnfirðingur, sem
var á strandstaðnum allan tím-
ann, fór síðdegis á sunnudag
með 60 sjóliða inn ti/i Siglu-
fjarðar, af öryggisástæðum að
því að sagt var. Gengu þeir
fylktu liði í gegn um bæinn að
r
Islenzk stúlka
doktor í frönsku
læknaniáli á 16. öld
ISLENZK stúlka, Gústa Ingi-
björg Sigurðardóttir, varði dokt
orsritgerð um franskt lækna-
ir.íl á 16. cfd hinn 19. júní
sj'. við háskólann í Montpelli-
er í Frakklandi. Fóru gagnrýn-
endui lofsamlegum orðum um
ritgerð hennar.
Gústa Ingibjörg varð stúdent
frá Mennta.skólanum í Reykja-
vík árið 1953 með ágætiseink-
unn og fór síðar til náms í
frönsku við háskólann í Monte-
pellier, þaðan sem hún lauk
meistaraprófi árið 1960, en próf
ritgerð hennar fjallaði einmitt
um sama efni og doktorsritgerð-
in nú.
Foreldrar hins nýja doktors
eru hjónin Ha líríður' ÞorkeLs-
Fjallkonan á Hvolsvelli, Dagný Hermannsdóttir, flytur hátiða-
ljóð. Ljósm.: Ottó Eyfjörð.
Óvenjufjölbreytt 17. júní
hátíðahöld á Hvolsvelli
Á HVOLSVELLI voru nú ó-
venjufjölbreytt hátiðahöld þann
17. júní í tilefni 20 ára lýðveldis-
afmælisins.
Hófust þau með skrúðgöngu
kl. 1.30 síðdegis og gengið til
Stórólfshvolskirkju. — Þar hélt
ræðu Svofnir Sveinbjarnarson
frá Breiðabólstað. Haldið var úr
kirkju á barnaleikvöll þorpsins,
þar sem Gretar Björnsson setti
útisamkomuna, því næst talaði
Björn Fr. Björnsson, sýslumað-
norska sjómannaheimilinu, þar
sem þeir höfðust við.
Tvö norsk síldarfHutningaskip,
Sig'mund og Store Knut komu
á strandstaðinn á milli kl. 5
og 7 á sunnudaig. Dráttartaugar
voru settar í þau, svo og Arn-
firðing og Ölaf Friðbertsson.
Þessi 4 skip unnu að því að
draga Draug út og var það bú-
ið rétt fyrir kl. 20 urn kvöldið.
Var það fyrr en nokkur átti
von á.
Sigmund dróg Draug inn til
Siglufjarðar, en Arnfirðingur
var bundinn við síðu eftirl.its-
skipsins, m.a. til að stýra því,
þar sem báðar skrúfur þess
voru brotnar og stýrið laskað.
Talsverð slagsíða var á skipinu
Gusta Ingibjörg Sigurðardóttir
dóttir og Sigurður Runólfsson,
sem bæði eru kennarar í
Reykjavík.
Gústa Ingibjörg er væntanleg
heim til íslands í byrjun næsta
mánaóar.
ur, þá var almennur söngur und-
ir stjórn Jóns Gunnarssonar á
Velli, þar næst kom fram Fjall-
konan, Dagný Hermannsdóttir,
og las hátíðaljóð Tómasar Guð-
mundssonar.
Þessu næst hófust leikir barna
og unglinga undir stjórn Trú-
manns Kristiansen, skólastjóra.
Um kvöldið var svo dansleikur
í félagsheimilinu Hvoli og var
dansað til miðnættis.
vegna lekans og mikil olíubrák
var á sjónum í kjölfari skip-
anna. Lekinn á sjálfum skips-
skrokknum er ekki talinn mikill
enda höfðu tvær 2ja tomimu
dælur vel unda n. Talið er,
að botninn sé mikið beyglað-
ur.
Klukkan um 21 á sunnudags-
kvöld var komið með Draug að
bryggju. Ekki urðu nein meiðsli
á mönnum vegna þessa, en skip-
verji á Sigmund meiddist á
fæti, er vír slóst í annað hné
hans.
Dra-ug er enn við bryggju hér
á Siglufirði, en á morgun, þriðju
dag, er dráttarbátur væntanleg-
ur frá Noregi og mun hann
draga skipið þangað. Fara sjó-
liðarnir allir með því. Ósk
hefur komið fram um, að sjó-
próf verði haldin vegna strands
ins hér á Siglufirði. — Sk.
i Aflinn til (
mnrzlokn
| 200,651 tonn I
E HEILDARAFI.INN þrjá fyrstu l
E mánuði ársins varð 200.651 É
É tonn, þar af var bátafiskur É
É 187.085 tonn en togarafiskur É
é 13.566 tonn. Á sama tímabili É
= 1962 varð heildaraflinn 172.- É
É 221 tonn, þar af bátafiskur É
É 156.843 tonn en togarafiskur É
É 15.378 tonn. Aflinn til marz- É
= Ioka nú varð því 28.429 tonn- É
| um meiri en á sama tima í É
| fyrra.
| Af aflamagninu til marz- É
É loka varð sild 64.366 tonn, en É
É á sama tima 1962 var síldin É
I 62.420 tonn.
— Rlkisstyrkir
Frh. af bLs. 28
7. Þessi þróun hefur ekkl
síður orðið fyrir það, að í inn-
flutningslöndunum hefur
lengi gætt, og gætir nú í vax-
andi mæli tilhneigingar tiL
þess að leggja því meiri hindr
anir á verzlunarsviðinu í veg
fyrir innflutning á matvæl-
um, einnig á afurðum újr
fiski, því mun meir, sem var-
an er unnin.
8. Fyrir ísland getur slík
þróun, ef áframhald verður á
henni, haft mjög slæmar af-^
leiðingar, og leitt til minnk-
andi framleiðsluverðmætis
fiskveiða, með því, að aug-
ljóst er, að takmörk eru fyrir
því, hversu Unnt er að auka
aflann, og þvi kemur að því,
að einj möguleikinn til að
auka verðmæti framleiðslupn
ar verður gegn um aukna
vinnslu.
9. ísland hefur því árum
saman, og í vaxandi mæli,
vakið athygli innflutnings-
þjóðanna á þessum sérstæðu
vandamálum, sem hér blasa
við, og fer ekki fram á annað,
en það, sem telja verður
sanngjarnt og eðlilegt. Með
viðskiptum þessara þjóða við
ísland verði ástunduð gagn-
kvæmni, þar sem íslending-
um verði gert kleift að keppa
eðlilega í söluframleiðslu
þeirra, án óeðlilegra hindrana
innflutningslandanna, en á
móti greiði ísland fyrir sölu
á framleiðsluvörum bessara
þjóða, sem í flestum tilfellum
eru iðnaðarvörur.
10. Þróun fiskveiðiland-
heLgismálsins í Evrópu, nú á
undanförnum árum, hefur
haft all djúptæk áhrif á fisk-
veiðar Evrópuþjóðanna. Það
féll í hlut íslands, að hafa þar
nokkra forystu, en málflut.n-
ingi íslendinga hefur þó öðr-
um þræði byggzt á dómi Al-
þjóðadómstóisins i deilu
Breta og Norðmanna, árið
1951.
11. Sú neikvæða þróun,
sem hafði orðið á fiskveið-
um við ísland á tímabilinu
fyrir síðari heimsstyrjöldina,
svo og almenn þróun á vett-
vangi alþjóðalaga, voru for-
sendurnar fyrir nauðsynleg-
um aðgerðum íslendinga til
útfærslu fiskveiðilandhelg-
innar.
12. Óhugsandi er, að snúa
kluklcunni aftur á bak, og
hverfa af þeim grundvelli.
sem við nú stöndum á, með
frjálsum samningum við þær
þjóðir tvær, sem mestar veið-
ar hafa stundað við Island,
aðrar en íslendingar sjálfir.
Það er engin skynsamleg, eða
viðslciptalega eðlileg gagn-
kvæmni í því að ætla að
binda saman viðskipti og rétt-
inn til fiskveiða. Með út-
færslu fiskveiðilandhelginnar
hafa Islendingar tekið á sig
þá skuldbindingu að nýta þá
fislíistofna, sem þar er að
finna, á skynsamlegan hátt,
og með þeim veiðiaðferðum
og skipum, sem heppilegast
verður talið á hvefjum stað
og tíma, og íslendingar telja
sig algerlega færa að gera.
13. íslendingar hafa haft
af því auknar áhyggjur á
seinni árum, hvernig viðgeng
izt hefur, og jafnvel aukizt,
beinar styrktargreiðsiur úr
ríkissjóðum viðkomandi landa
til fiskveiða, þvínæc allra
landa Evrópu, og þá akki sízt
innflutningslandanna. Þetta,
ásamt hindrunum á viðskipta
sviðinu, truflar þróun fisk-
veiðanna, og dregur úr, eða
jafnvel getur eyðilagt með
öllu möguleika fiskfram-
leiðslu- og útflutningslands
eins og íslands, til að byggja
upp heilbrigðan atvinnu-
rekstur, sem gæti orðið, og
á að verða grundvöllur vax-
andi velmegunar.
14. Staða íslands í fiskveið-
um Evrópu mun ekki hvað
sízt markast af þróun þessara
mála i framtíðinni.