Morgunblaðið - 24.12.1960, Blaðsíða 10

10
MORGVNHL AÐID
Laugardagur 24. des. 1960

Fiskimjðlið
Nemendur hjá Loftleiðum.
Baldur Bjarnason í kennslustund.
ý»ð eyðileggja einn hreyfil
Yfirlýsing
í MORGUNBLAÐINU 22. þ. m.
birtist grein undir fyrirsögninni:
Perú-menn að komast í vand*
ræði með fiskimjöl. Þar sem
ýmsar þær upplýsingar er þarna
birtust og hafðar eru eftir brezka
tímaritinu Fishing News eru i
verulegum atriðum rangar, þyk
ir rétt að taka fram eftirfar-
andi:
Framleiðslugeta Perúmanna.
í greininni stendur, að búizt
sé við, að framleiðsla Perúmanna
af fiskimjöli verði 1,250 þúsund
tonn á þessu éri. Raunar stend-
ur þarna talan 125 þúsund tonn,
en þar er augljóslega um núll-
villu að ræða. Hið rétta er að
Perú-menn munu framleiða 500
til 550 þúsund tonn á árinu. —
Framleiðslugeta verksmiðjanna
í Perú er hins vegar 1.250 þús.
tonn á ári, ef alltaf væri nægj-
anlegt hráefni fyrir hendi.
Fiskmjölsneysla
og fiskmjölsframleiðsla.
í>á stendur í greininni, að fisk
mjölsneyzlan í heiminum verði
varla meiri en 875 þús. tonn á ár
inu. Hið rétta er, að fiskmjöls-
neyzlan verður um það bil jafn
mikil og framleiðslan eða 1.600
þúsund tonn og er soðkjarni þá
ekkj talinn með. Af þessu magni
framleiðum við íslendingar um
53 þúsund tonn en Perúmenn
500 til 550 þúsund tonn eins og
áður er sagt.
Ekki kemur nema um það bil
helmingur af heimsframleiðsl-
unni fram í milliríkjaviðskipt-
Eitt >f sniildarverkum enska
ieikritaská-ldsins J. B. Priest-
ley „Timinn og vi«“, sem
Leikfélag Reykjavíkur hefur
sýnt að undanförnu við mjög
göða aðsókn, verður sýnt á
annan í jólum.
Leiksýning þessi hlaut mjög
góða dóma leiklistargagnrýn
enda og þeirra, sem séð hafa
sýninguna. Sigurður Gríms-
son skrifaði í Mbl. . . . Leik-
sýning þessi var mjög ánægju
leg, enda var henni vel tekið.
MeðfyIgjandi mynd er úr
lokaatriði leiksins og sýnir
þau: (frá v.): Póru Friðriks-
dóttur, Guðrúnu Ástnuods
dóttur, Sigriði Hagalín, Heiga
1 fSkúlason or Helgu Bach-
, mann.
Ium, enda nota öll framleiðslu-
lönd hluta af fiskmjölsfram-
leiðslu sinni heima fyrir og sum
nota hana alla og flytja jafn-
framt inn mikikið magn, en í
þeim hópi eru lönd eins og Banda
ríkin, Bretland og Vestur-Þýzka
land.
Orsakir verðfallsins.
Tvær orsakir eru taldar hafa
valdið verðfallinu á fiskmjölinu
þ. e. offramleisðla og skipulags
leysi í sölumálum. Á sl. hausti
var almennt búist við að i árslok
myndu hafa safnazt fyrir mjöl-
birgðir er næmu 200,000 tonnum
sem erfitt yrði að losna við.
Fyrir um það bil tveim mán-
uðum síðan var gerð á vegum
Alþjóðasamtaka fiskimjölfram-
leiðenda áætlun, annars vegar
um innflutningsþörf þeirra
landa, sem ekkj eru sjálf-
um sér nóg með fiskimjöl
og hins vegar um útflutn-
ingsgetu landanna, ^sem fram-
leiða fiskimjöl umfram eigin
þarfir. í ljós kom, að á þessu ári
var útflutningsgetan hæfileg til
I þess að séð væri fyrir innflutn-
I ingsþörfinni, og nam hvort-
i tveggja um 875 þúsund tonnum.
| Talið var að birgðasöfnun á ár-
inu myndj engin verða. Sams-
konar athugun fyrir 1961 leiddi
einnig í lljós, að ekki yrðj um
verulega offramleiðslu að ræða
á því ári, en niðurstöðutölurnar
hækkuðu upp í tæpa milljón
tonna.
Það er því ljóst, að það er
fyrst og fremst skipulagsleysi í
sölumálum, skortur á réttum
markaðsupplýsingum og tiltrú
hjá fóðurnotendum, sem er orsök
hins lága verðlags, sem við bú-
um við.
Aðalmeinsemdina er að sjálf-
sögðu að finna í Perú. Sagt er
að jafnmargir aðilar selji fiski-
mjöl þaðan og verksmiðjurnar
eru margar. Perúmönnum er
sjálfum Ijóst hverjir gallar eru
á slíku sölufyrirkomulagi og
gera nú tilraunir til þess að
lagfæra þá. Er ástæða til þess
að vona, að þeim muni innan
skamms takast að sameinast í
einu eða tiltölulega fáum sölu-
samtökum. Þegar þeim áfanga
er náð má ætla, að eitthvað
vænkist hagur fiskmjölsframleið
enda.
Reykjavík, 22. des. 1960.
F. h. Félags íslenzkra fisk-
mjöisframleiðenda,
Auðvelt
f VETUR hyggjast Loftleiða-
menn leggja Skymaster á hill-
una fyrir fullt og allt. Frá upp
hafi íslenzkra millilandaflugs-
ins hafa Skymastervélarnar
reynzt okkur hið bezta, þær
voru um árabil í þjónustu
beggja félaganna og reyndust
okkur farsælir farkostir.
* * *
Nú kaupa Loftleiðir þriðju
Sloudmaster-vélina og þar
með þokar Skymaster frá. Þeg
ar félagið keypti tvær fyrri
Cloudmaster-vélarnar. voru
hópar flugliða sendir suður til
Florida til þjálfunar hjá Pan
American. Þar eð Skymaster
var enn í förum var ekki þörf
á því að allar áhafnir félags-
ins lærðu á Cloudmaster. En
nú er röðin komin að þeim,
sem eftir urðu í fyrra — og
Loftleiðamönnum þykir það í
frásögu færandi, að þessir
verða ekki sendir til Florida,
heldur hefur félagið sett á
laggirnar eigin skóla í Reykja
vík til kennslunnar.
* * *
Nemendurnir ei'U hins veg-
ar ekki jafnglaðir. Þeir höfðu
búizt við löngum og skemmti-
legum sumarauka á Miami
Beach.
Og því fór fjarri, að Miami-
veðrátta væri úti á flugvelli
dag einn í vikunni, er frétta-
maður Mbl. heimsótti ‘skólann
sem snöggvast. Regnið buldi á
rúðunum og flugliðarnir, sem
eru nær 30, hafa vafalaust
hugsað til blíðunnar á Florida.
* * *
En það var engin miskunn
hjá Magnúsi. Skólastjórarnir,
Halldór Sigurjónsson og Bald-
ur Bjarnason voru hinir áköf-
ustu, enda er námsefnið mikið.
Það er ekki einungis bygging
Cloudmaster-vélanna og flug-
hæfni, sem tekin er til með-
ferðar, heldur öll smáatriði í
sambandi við vélina: Hreyfl-
arnir eru „rifnir í sundur“
lið fyrir lið, öli mælitæki,
stjórntæki og annað bvi um
líkt, sem of langt yrði upp
að telja, því allt þetta fyllir
mörg hundruð blaðsíður í
stórum doðröntum, sem flug-
mennirnir geyma á náttborð-
inu hjá sér, þegar þeir eru
heima, og hafa í tösku við
hlið sér, þegar þeir eru á flugi.
* + *
„Sérstök áherzla er auðvit-
að lögð á að kenna mönnum
öll viðbrögð, ef eitthvað kem-
ur fyrir“, sagði Halldór. „Ef
þessi mælir sýnir eitthvað ann
að en hann á að sýna, þá verð-
ur að gera þetta og líka hitt.
Það er auðvelt að eyðileggja
einn hreyfil. Það er hægt á
tveimur mínútum, ef mennirn
ir, sem stjórna, eru ekki alveg
með á nótunum. Og hjá okkur
eiga allir að vera með á nót-
unum — alltaf.
„Til marks um það hve miklu
er kostað til þjálfunar flug-
liðanna get ég sagt frá því,
að eftir nýárið verður fengin
hingað Cloudmastervél til
þess að fljúga með nemend-
urna — og hver um sig verð-
ur að fá 14 stundir áður en
þeir fara að fljúga í áætlunar-
flugi“, sagði Halldór.
* * *
„Það er mikils vert fyrir
okkur að geta þjálfað okkar
menn hér heima. En stærsti
áfanginn yrði auðvitað að geta
annazt allt viðhald okkar flug
véla á íslandi, því undanfarin
ár hefur það farið fram í
Noregi sem kunnugt er“.
* * *
„Til þess þyrftum við nær
100 manna starfslið, þar af
20—30 flugvirkja og aðra fag-
menn. A Reykjavíkurflugvelli
eru engin flugskýli, sem hægt
er að koma Cloudmaster inn í.
Hins vegar eru þau fyrir hendi
á Keflavíkurflugvelli — og
sjálfsagt væri Ákjósanlegt að
bæði íslenzku flugfélögin
kæmu sér saman um eitt gott
verkstæði án þess að ég sé
að blanda mér í þau málefni,
Halldór Sigurjónsson.
sem ekki eru í mínum verka-
hring. Hins vegar á Flugfélag.
ið nú þegar gott verkstæði og
ágæta menn í sinni þjónustu
— og Loftleiðir eiga líka mjög
færa menn á þessu sviði. Eg
er viss um að það yrði báð-
um félögunum til góðs að
stofna sameiginlegt .verkstæði,
en það er aðeins eitt, sem er í
veginum: Fjarlægðin til Kefla
víkurflugvallar, því Flugfé-
lagið hefur nú þegar sitt verk-
stæði hér í Reykjavík“.
Þórður Þorbjarnarson.
<S>-------------------------------