Morgunblaðið - 29.01.1946, Blaðsíða 7

Þriðjuda^ur 29. jan. 1946
MORflUNBLAÐIÐ
7
Douglas Mac Arthur hershöfðingi
DOUGLAS MACARTHUR,
hershöfðingi, stóð fyrir fram
an hljóðnemann á innrásar-
ströndinni á Leyte. Buxur
hans voru vandlega pressað-
ar og hann bar á höfðinu
hina frægu, gullprýddu ein-
’kennishúfu sína; en alt í
krngum hann og í loftinu
fyrir ofan hann var orustan
í algjfeymingi — áhrifaríkt
baksvið fyrir einn glæsileg-
asta hershöfðingja Banda-
ríkjamanna.
Hann talaði hægt og það
bar á meiri geðshræringu í
málrómi hans, en menn
höfðu nokkum tíma heyrt
áður.
„Þetta er rödd frelsisins“,
sagði hann. „Jeg hefi snúið
aftur. Fyrir miskunsemi guðs
almáttugs, standa herir okk-
ar á ný á filipskri grund ..
Stund endurlausnar ykkar er
runnin upp .... Fylkið ykk-
ur um mig! .... Grípið til
vopna, um leið og herir okk-
ar nálgast heimkyni ykkar.
Látið ekkert ykkar sýna hug
leysi. Látið hverja hendi
vera styrka. Góður guð vísar
okkur leiðina. Fylgið hinu
heilaga nafni hans til algers
sigurs rjettlætisins!“
Mac Arthur gagnrýndur.
MACARTHUR var mikið
gagnrýndur fyrir þetta út-
varpsárvarp. Þetta var kall-
aður loddaraskapur. Því verð
ur ekki neitað, að þessi at-
burður var leiksýningarkend
ur, eins og það er um flest
það annað, sem MacArthur
gerir. En hjer var um annað
og meira að ræða. Hann var
ekki að ávarpa Bandaríkja-
menn. Hann beindi orðum
sínum til Filipseyinga, sem
beðið höfðu eftir þessu í þrjú
löng ár. Og þeim þótti sem
trúnaðargoð þeirra, maður-
inn, sem hafði hjálpað til við
að þjálfa þá til landvarna og
sjálfstjórnar, væri með þess-
um orðum sínum að lýsa því
yfir, að spádómur hans um
afturkomu sína, er hann yf-
irgaf Bátaan, hefði rætst.
Útvarpsávarpið eftir Leyte
innrásina var einnig ætlað
eyrum Japana. „Jeg mun
snúa aftur!“ hafði verið skráð
á þúsundir eldspýtnastokka,
brjefspjalda, hnappa og ann-
ara hluta, sem kastað hafði
verið niður úr flugvjelum,
eða komið á land úr kafbát-
um, til hjeraða þeirra, sem
filipskir skæruliðar höfðust
við í. Ekki leið á löngu þar
til japanskir liðsforingjar og
erindrekar' J apansst j órnar
fóru að finna þessa hluti á
skrifborðum sínum, á heim-
ilum sínum, í gluggum versl
ana, alstaðar.
Taugastríð MacArthurs
kom illa við yfirmenn jap-
anska hersins. Er frá liðu
dagar og í ljós kom, að hann
ætíð gerði það, sem hann
Sagan um giæsiiegasta her-
mann Bandaríkjanna og sig-
ur hans yfir Japönum
Fyrri grein
þakka, Bandaríkjamönnum
sjálfum. og viðhorfinu yfir-
leitt.
Þegar Bandaríkjamenn
ung(iingsárum sínum, að
hann væri sonur forlaganna.
Árangurinn varð sá, að hann
fjekk ákafa löngun til að telj
ast einhvern tíma til hinna
frægustu af hermönnum ver-
aidarsögunnar.
MacArthur fæddist 1880 í
herbúðum nálægt Little
Rock í Bandaríkjunum. Fað-
ir hans, Arthur MacArthur,
hershöfðingi, hafði verið
sæmdur einu æðsta heiðurs-
merki Bandaríkjanna fyrir
framgöngu sína í Þrælastríð-
lietu í minni pokann fyrir jnu. Síðar átti hann eftir að
Japönum á nær því öllum j vinna sjer frama á Filipseyj-
vígstöðvum, þurftu þeir á um, og verða fyrsti landstjóri
einhverju átrúnaðargoði aðjeyjanna og átrúnaðargoð í-
halda. MacArthur var þar búanna þar.
sjálfkjörinn. Sem yfirmaður
hersveitanna á Bataan. hafði
Douglas þótti mjög vænt
um móður sína og hún hafði
hann náð vinsældum al-'mikil áhrif á hann. Á hverj-
mennings. Alstaðar í Banda- Um afmælisdegr hans átti
ríkjunum biðu menn eftir þvi hún við hann löng samtöl um
með eftirvæntingu, að hinar ^ framtíð hans, og lagði á-
íburðarmiklu og tíðu her- ^ herslu á það, að sem sonur
stjórnartilkynningar hans frægs hershöfðingja, lægi fyr
birtust í blöðunum, og þótti }r fótum hans frægðarbraut
eins og þær ættu eitthvað (hermannsins. Hún hjelt á-
sameiginlegt með honum, er fram að leiðbeina honum,
þeir lásu tilfinningafullar þegar hún taldi að hann
klausur á borð við eftirfar- þyrfti á leiðbeiningum henn-
hafði sagt að hann mundi er að leika aðalhlutverkið í andi: „Við hinar gpátandi ar ag halda, þar til hún and-
gera, og fór með heri sína einum mesta hildarleik ver- mæður hinna föllnu, get jeg aðist> 82 ára að aldri.
þangað, sem hann hafði áð- aldarsögunnar. | aðeins sagt það, að synir.
Douglas MacArthur.
ur sagt að hann mundi leiða
þá, varð þetta orsök næstum
Líkamsburðir MacArthurs þeirra hafa erft fórnarlund
eiga vel við hlutverk hans. | og geislabaug Jesú fl'á Nasar
yfirnáttúrulegrar hræðshi iHann er meira en sex fet á et, og að drottinn mun taka
meðal Japana. Það er eftir-|hæð, herðabreiður og mið- þá í sitt skaut“.
tektarvert, að japanska út-imjór. Hann er 65 ára gam-
varpið, sem jós persónuleg-! all, handleggirnir og fæturn-
um svívirðingum yfir alla ir eru langir og fingurnir vel
Framúrskarándi náms-
maður.
ÞEGAR MACARTHUR. ár
ið 1899, hóf nám við West
| Point (þektasta herskóla
Frægð hans eykst. J Bandaríkjanna), gíengu bæði
FRÆGÐARORÐ MacArth hann Qg móðir hans út frá
aðra hershöfðingja Banda- j gerðir og áhrifamiklir. Hár Urs óx jafnt og þjett, með að því sem vísu, að hann mundi
ríkjamanna, sýndi ætíð und-^hans er farið að þynnast og^ stoð blaðanna, og pjesar og skara fram úr öðrum nem-
ir£Í3fni í ummælum sínum honum þykir það leitt. ^bækur streymdu á markað- endum. Það reyndist rjett.
um MacArthur.
Skiftar skoðanir'
deildasti maðurinn innan sök fjölda gamansagna.
heimsherjanna. Mi]jónir
Bandaríkjamanna líta á hann
sem fullkomnun hermensk-
unnar, foringja, sem aldrei
Blaðaummæli um
hershöfðingjann.
Hershöfðingjar geta ráðið inn- Þar sem fari® var fagur- Hann útskrifaðist árið 1903,
sjálfir hvernig einkennisbún Yrðum um hetjudáð og afrek var efstur þeirra, sem útskrif
ingum þeir kælðast og Mac hershöfðingf ans. Og er leið agjr voru> 0g hafði náð betri
ÁVARPIÐ frá Leyte ■ og Arthur lætur sníða föt sín a vorið 1942, voru allir versl arangri við nám sitt, en nokk
gagnrýnin, sem það hafði í þannig, að líkamsvöxtur hans unargluggar yfirfullir af Mac ur annar nemandi, þau fyrstu
för með sjer, er einkennandi komi vel í ljós. Einkennis- Arthur flöggum, myndum og hundrað ár, sem skólinn
fyrir hershöfðingjann og æfi húfa hans er þekt meðal al- merkjum. I starfaði. í þau fjögur ár, sem
feril hans. MacArthur er um mennings og hefir orðið or-! P*ad skoplegasta við öll hann var við skólann, hafði
þessi ólæti stakk unp höfð- hann að meðaltali 98,14%
inu seinni nart ársins 1942, | Hann stjórnaði knattsp.liði
þegar sjerstakur flokkur skólans og stundaði knatt-
stjórnmálamanna fór að hafa leik (baseball), því að hann
FLESTIR gagnrýnenda? orð a Því’ að stilla Mac Arth leit svo á, að hann yrði að
geti skjátlast. En aðrar milj-' MacArthurs halda því fram,!ur UPP sem. framb.ióðanda vinna að minsta kosti ein
ónir álíta hann gortara og ag frægþarorð hans sje að við forsetakiörið, sem fór í verðlaun í íþróttum. Auðvit-
flestum til leiðinda. Eins og þakka vej gerðum blaðaá- bönd. Þeir vonuðust eftirþví,|að tókst honum það. Og vita-
oftast er, þegar svona stend- roðri. það er satt, að sumar að §eta notað vinsældir hans, skuld var knattspyrnulið það,
ur á, liggur sannleikurinn í frjettir þær. sem berast frá 111 að fella Willkie °S Sera sem hann stjórnaði, fyrsta
málinu einhvers staðar milli bækistöðvum hans, hafa ver R°°sevelt erfitt fyrir- liðið í sögu West Point til að
þessara tvegjgja andstæðna., ið ritaðar af allmörgum að- í fyrstu virtist. MacArthur ^ sigra lið Bandaríkjaflotans.
Víst er það, að MacArthur stoðarmönnum hans, sem eru haía gaman af bessu. En í, Að nokkru leyti sökum
er einn besti hershöfðingi hershöfðingjanum mjög hlið- aDrílmánuði 1944. hafði betta æfiferils föður síns, hefir Mac
Bandaríkjanna. Hernaðar- Jhollir. En ekki er hægt að geng/ð svo langt, að hann Arthur ætíð litið svo á. að
sjerfræðingar segja, að or- segia, að þeir hafi verið ó- fann sig nevddan til að mót- örlög hans væru bundin Fil-
ustuaðferðir hans í þessari skeikulir í þessari list sinni. mæla. ,.Jeg sækist ekki ofti" ioseyjum; Hann lítur ennþá
styrjöld verði vart gagnrýnd Hefði svo verið, hefði beim því, að vera í prarrrboði“ á það sem gerð forlaganna,
ar. Hann vann sigra sína veist auðvelt, að hindra birt sagði hann, „og ieg mundi að hann var sendur þangað,
fljótt og óumdeilanlega, og ingu þeirra mörgu frjetta- ekki þyggja það, þó mjer þegar eftir að hann var gerð
manntjónið gat varla orðið greina, sem komið hafa í væri það boðið“. j ur að liðsforingja í verk-
minna í liði hans. ’ j blöðunum, MacrArthur til ( Garrilir vinir hershöfð- fræðingadeild Bandaríkja-
En MacArthur er einnig lltillar fræSdar- ingjans hafa ekkert orðið*bers- Pyrsta verkefni hans
töluvert gefinn fyrir að láta Blaðaíulltrúar MacArthurs undrandi yfir afrekum hans.
á sjer bera, líkt og leikarinn áttu í raun og veru lítinn Þeir segja, að hann hafi alt
vill láta taka eftir sjer. Því
að ekki verður um það deilt
að hann er leikari, og hann
gerir sjer það ljóst, að hann
sem engan þátt í því, að hann af vitað hvað hann vildi og
náði þeim vinsældum, sem hvernig ná mætti settu
raun hefir orðið á. Var það marki. MacArthur þóttist
helst dagblöðunum fyrir aðfullviss um það, þegar á
var, að kanna Leyte frá hern
aðarlegu sjónarmiði. Fjöru-
tíu og tveim árum seinna,
átti hann eftir að lenda við
strendur þessarar eyju, sem
Framhald á bls. 12