Morgunblaðið - 28.01.1940, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 28. janúar 1940.
3 rússneskar
herdeildir
króaðar inni
200 þús. manns
rússneskur her
norðan Ladoga
P
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
RÁTT RYRIR að Rússar hafi 200 þús. manna
[/
her fyrir norðan Ladoga, hafa þeir í sex
;kc
daga látlausri sókn hvergi getað sótt fram
svo mikið sem 100 metra. Finnar nota sömu aðferð og
þeir hafa notað með góðum árangri í Norður-Finnlandi,
að tefla fram fámennum flokkum skíðamanna.
HÆTTAN LIÐIN HJÁ
Hættan, sem vinstri væng Mannerheimlínunnar staf-
aði af sókn Rússa, virðist nú vera liðin hjá. Rússar virð-
ast þegar hafa notað alt varalið sitt.
Flutningaörðugleikar gera ómögulegt fyrir Rússa að draga
að sjer nægilega mikinn viðbótarliðstyrk og hergögn til þess að
halda áfram sókn í stórum stíl.
Hjá borginni Kitelá, nyrst við Ladogavatn, hefir Finnum
tekist að króa inni 3 rússneskar herdeildir (divisionir).
Hafa þeir rofið allar samgöngur milli herdeildanna og
og aðalvígstöðvanna að baki.
Hershöfðíngi rússnesku herdeildanna hefir gert hverja til-
raunijia af annari til þess að rjúfa hring Finna umhverfis
KiteraT* En þetta hefir ekki tekist nema að litlu leyti.
MARKMIÐ RIJSSA
Márkniið Rússa með sókninni undanfarna daga, virðist
hafa#y§rið m. a. að koma þessum herdeildum til hjálpar. En
höfuðmarkmiðið var að reyna að brjótast í gegn, vestur og
suður með Ladogavatni og koma aftan að vígstöðvum Finna á
1 Kirkjálaeiði.
'Sókn Rússa virðist hafa verið betur undirbúin og meirí og
betri hergögnum teflt fram, en nokkru sinni áður.
Til þess að neyða Finna til að dreifa herliði sínu, hafa
þeir gert skyndiáhlaup á hægri væng Mannerheimlínunnar,
á Kirjálaeiði. En þessum áhlaupum hefir verið hrundið eins og
áhlaupunum fyrir norðan Ladogavatn.
5 ÞÚS. MANNS FALLIÐ
Mannfall í liði Rússa hefir verið gífurlegt. Samkvæmt
frjettum sem borist hafa frá Finnlandi í kvöld, er álitið að þeir
hafi mist alt að 5 þús. mönnum.
Finnar hafa tekið gífurlegt herfang. Þeir segjast hafa
tekið eða eyðilagt 500 rússneska skriðdreka, af 1000 sem Rússar
höfðu í notkun á finsku vígstöðvunum, þegar stríðið hófst.
FYRIRÆTLANIR UM SÖKN
BRETA OG FRAKKA
rá því er skýrt í dag, að búast megi við
'• sókn af hálfu Bandamanna á vesturvíg.
stöðvunum.
Hernaðarsjerfræðingur breska blaðsins
„Yorkshire Post“ skýrir frá því, að Gamelin,
yfirhershöfðingi hafi ekki aðeins gert áform
um, á hvern hátt Bretar og Frakkar fái best
varist, heldur líka um það, hvernig þeir geti
hagað sókn, af sinni hálfu
GAMELIN MUN HEFJA SÓKN UNDIR
EINS OG HINN RJETTI TÍMI TIL ÞESS
ER KOMINN.
Vegna kyrðar þeirrar, sem ríkt hefir á vest-
urvígstöðvunum fram til þessa, segir hernaðar
sjerfræðingurinn, hefir Gamelin haft tíma til
þess að draga saman allan herstyrk Breta og
Frá frjettaritara vorum. Khöfn í gær.
Frakka. Þróunin hefir þessvegna orðið sú, að
ekki er lengur úr neinum vanda að ráða um
um það hvort rjettara sje að verjast eða hefja
sókn.
Spumingin er nú ekki önnur en sú, hvenær
hinn rjetti tími kemur til þess að hef ja sókn.
★
I ræðu, sem Mr. Churchill flutti í dag, sagði
hann að Hitler hefði glatað sínu stærsta tæki-
færi, með því að hefja ekki sókn strax. Hann
sagði, að lýðræðisríkin þyrftu lengri tíma til
þess að búa sig undir hemað, heldur en ein-
ræðisríkin, sem væm undir jámaga.
Frestinn, sem við höfum fengið, sagði Chur-
chill, höfum við notað til þess að bjóða út öll—
um herstyrk okkar og auðæfum.
Gáfnapróf —
meðal rússnesku
hermannanna
Vorosjíloff
ætlar að
gera það
einn!
En ekki sjer þó högg á vatni,
ef upplýsingar rússnesks liðsfor.
iíigja, áém ítalskur blaðamað-
ur hefir átt tal við í fangabúð-
um í Finnlandi eru rjettar.
Hann ségir, að Rússar geti fram
leitt 1000 skriðdreka mánaðar-
lega.
10 MILJÓNIR!
Liðsforinginn sagði, að Rúss-
ar hefðu 600 þús. manna her á
1 ’ VígStÖðVunum í Finnlandi.
En þeir hafa undir vopnum
2l/2 miljón manna. Tæpar tvær
, jniljónir manna hafa þeir því
sem varalið.
En þegar þeir gerðu innrásina
' í PóHátttf fjfáúsé, höfðtx þeir 3
miljónir 'manna undir vopnum.
rSllLfðsföftnj^Jú sá^ði, að RuSsar
na
^Ui&útlO mijjón manha
ner' ^ OTasqasaaif? ?
aaBtnttteíí tnuáíoa
En þeir hafa ekki samgöngu-,
tæki til að annast flutninga til
stærri hers en þriggja miljón
manna.
Liðsforinginn Ijet lítið af
kunnáttu æðstu hershöfðingja
Rússa. Hann sagði, að þeir væru
pólitískir uppskafningar.
VARALIÐ FINNA.
■' 05 0 1
Lundúnaútvarpið skýrir frá því,
að finska herstjúrnin kalli nú inn
nýtt varalið alt upp í 48 ára ald-
ur. Eiga þessar nýju hersveitir
að mæta á stöðvum sínum næst-
komandi föstudag.
Finska herstjórnin tekur það
fram í opinberri tilkynningu um
þetta, að þetta þýði ekki að Finn-
land sje í þann veginn að not,a
upp þann mannafla sém það á
yfir að ráða, heldur vilji herJ
stjórnin taka ráðirf 'f Hma og
haf® skipulagt, seft' é^Aiádírhuið
alt það lið sem auðið er að kveðjjM'
tií voþná í l4ndln^'«^h að til
þess megi grípa hvenær sem þörf
krefur.
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Frá Finnlandi er símað:
C' purningar, sem lagðar hafa
verið fyrir stríðsfangana í
herbúðum Finna, hafa leitt í ljós
að undravert þekkingarleysi ríkir
meðal rússneskra hermanna.
Enginn þeirra hafði t. d. hug-
mynd um, að Kalinin er forseti
Sov j et-rík j anna.
En flestir þeirra könnuðust þó
eitthvað við von Ribbentrop.
★
Tekið eftir útvarpinu í
Moskva:
Nokkrir skriðdrekaforingjar
hafa verið sæmdir heiðurs-
merkjum fyrir hugdirfsku og
dugnað, sem þeir hafa sýnt á víg-
stöðvunum í Finnlandi. Þeir hafa
sent Stalin skeyti, sem er á þessa
Ieíð: „Við þökkum: hinum elskaða
fjelaga, mesta foringja mannkyns-
ins, fyrir þann sóma, sem okkur
hefir verið sýndur. Við heitstrengj
um að fórna blóði og lífi fyrir
málefni Stalin og berjast þar til
Mannerheim-óþjóðalýðurinn hefir
verið upprættur“.
Utvarpið í Moskva skýrði frá
því í gær, að Helsingfors
muni bráðlega falla.
Sænsk blöð skýra frá því, að
yfirhershöfðingi Rússa, Voroshi-
lof, sje kominn til herstöðvanna
á Kirjálaeiði, til þess að gera
ráðstafanir til stórkostlegrar árás-
ar, sem knýja eigi Finna til frið-
arsamninga. (FÚ.j.
Rússar missa
kafbát
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
hernaðartilkynningu Finna í
kvöld segir, að rússneskur
kafbátur hafi farist á tundurdufla-
svæði við Finnland fyrir tveimur
dögum.
Bretar 09 Frakk-
ar eru sterkari
— segir Churchill
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
T ræðu, sem Churchill, flotamála-
ráðherra Breta, flutti í dag,
sagði hann að Þýskaland Vilhjálms
keisara II. hefði verið sterkara, en
Þýskaland Hitlers. Vilhjálmur
hefði getað afborið hvert skakka-
fallið af öðru í heimsstyrjöldinni.
En ef Hitler biði einu sinni ósig-
ur, þá Væri végur hans og Vald
<?»hætfeEr.<r
á
mmk&l «Mpi§t>-r ékki Vérá
I í
I -
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.
Úthlutun
skömtunarseðla
\ih) :
hefst á morgun
Uthlutun matvælaseðla í Rvík
fyrir febrúar fer fram dag-
ana 29.—31. þ. m., Tryggvagötu
28. Afgreiðslutíminn er frá kl. 10
f. h. til kl. 6 e .h., lokað á milli
kl. 12 0g 1.
Til leiðbeiningar vill skrifstofan
taka eftírfarandi fram:
Uíjli': no: f s; ■
Framvegis, meðan öðru vísi
verðui- ekki ákveðið, mun úthlut-'
un matvælaseðla fara fram þrjá
til fjóra síðustu rúmhelga daga
hvers mánaðar, eftir því sem á
stendur um helgar. Verða þá
hverju sinni afhentir matvælhseðl-
ar fyrir næsta mánuð. Afhending-
unni :þarf að. vera lokið á þeim
dögum. Er fólk því ámiþlt um, að
draga ekki að sækja seðlana. ('
Þeii'.’.snín þuitfa Mðvfá&láft rúg-’
FRAMH. Á SJÖTTU SlÐU.
Smuts sigraði
I einvfgi Búa-
hOfðingjanna
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Búahöfðinginn Smuts, for-
sætisráðherra Suðúr-
Afríku-sambandsríkisins, bar
sigur af hólmi í einvíginu við
Búahöfðingjann Herzog, sem^
vildi að Suður-Afríka lýsti yfir,
að hún drægi sig út úr stríðinu
við Þýskaland. Suður-Afríka
berst áfram við hlið Breta.
Atkvæðagreiðslan um þings-
ályktunartillögu Herzogs í sam-
bandsþinginu í Höfðaborg fór
þannig, eftir 5 daga umræður,
að hún var feld með 81 atkvæði
gegn 59. Smuts hershöfðingi
hefir því við 22. atkvæða þing-
meirihluta að styðjast, er hann
byrjar nú að gera auknar ráð
stafanir til þess, að tryggja
Bandamönnum sigur. Þegar
Suður-Afríka fór út í stríðið,
hafði Smuts aðeins 13 atkvæða
meirihluta.
HITLER SÆKIST EKKI
EFTIR HEIMSYFIRRÁÐUM.
I svarræðu sem Hertzog flutti
við lok umræðnanna í þinginu,
sagði hann að hann hefði ávalt
verið þeirrar skoðunar, að Suð-
ur-Afríka þyrfti ekki að fara í
stríð með Bretum, nema þegar
Bretlandseyjum væri sjálfum
ógnað. En hann kvaðst ekki
hafa getað sannfærst um að
Þjóðverjar sæktust eftir heims-
yfirráðum.
Þjóðverjar ættu ekki sök á
þessu stríði, heldur væri það af-
leiðing Versalasamning^nna.
Þeirri röksemd, að Hitler
hefði gengið á orð sín, er hann
lagði undir sig Tjekkóslóvajdu,
svaraði Hertzog aðeins með
því að segja: „Látum hina
dauðu grafa hina dauðu‘‘,
I Hqfðáborg er litið sýþ, á,
'eftir atkúæðagreiðsluna • í :þing-
Miu, að engim 'líMbdinsjíu tiLað
‘"ðlri Ailnuuiir., ve#»ði geT.ðáf.jtil
þess að fá Suður-Afríku til að
draga sig út úr stríðinu.