Þjóðólfur - 23.08.1858, Blaðsíða 2
- 134 -
styrk, er þó ekki var veittr einúngis honum til
frama og menníngar, heldr mest part í því skyni, ab
þar meb fengist híngaí) til stafearin3 sá maSr sem
bæbi væri vel fært ab kenna börnum í skóla og slá
orgelib og gángast fyrir og laga messusaunginn í
dómkirkjunni.
En þó ab herra P. G. verbi alls eigi skyldabr
til ab kenna frá sér orgelslátt kauplaust, þá sjá
þó allir hve naubsynlegt er, ai> hann verbi á ein-
hvern hátt unninn til ab gjöra þab, ámeban hans
nýtr vib og hann er hér meb fullri heilsu og kröpt-
um. Auk þess sem hann getr veikzt og dáib, eins
og allir menn, og þannig svipzt oss frá hinni fögru
ment sinni, er ekki hefir verib hugsab fyrir ab neinn
hafi verib látinn af honum nema til þessa, þá er
þar ab auki næsta líklegt, ab hcrra P. G. neybist
til, ef til viil, ab hverfa héban úr stabnum og leita
sér annars embættis eba atvinnu ef bybist honum,
þar sem hann er mesti fjölskyldumabr, en verbr
nú ab sjá á bak töluverbum atvinnustyrk er hann
hefir haft meb fram vib ab stybjast um mörg und-
anfarin ár, þar sem nú eru settir fastir málaflutn-
íngsmenn vib yfirdóminn meb hinu lögákvebna einka-
leyfi, ab þeir siti einir fyrir allri málsfærlunni.
þab virbist því sem alls ekki megi lengr drag-
ast, ab eitthvab sé af rábib og af rábib tafarlaust,
til þess ab organsláttrinn í dómkirkjunni ekki falli
nibr þegar minst varir og fyr en alla varir; þab
er aubvitab, ab stiptsyfirvöldunum stendr næst ab
ldutast til um þetta, en þab er einnig aubvitab, eptir
hinum vanalega sníglagángi embættis rábstafananna,
ab þó þau nú vibrkendi skyldu sína á ab gjöra hér
á einhverja rábstöfun, þá mundi þykja, ab fé skorti
til ab launa organleikaranum fyrir ab kenna organ-
slátt þegar í vetr, þab mundi þurfa ab rita um
þetta fyrst til stjórnarrábsins svona einu sinni eba
þó optar, þab inundi þykja vandi ab út sjá þann
mann er hæfastr og hentugastr þækti til ab
nema, þó vér álítum þetta vandalítib, og á ineban
verib væri ab vefja þenna vafa milli stiptisins og
stjórnarrábsins í hádönskum arkarbréfum, þá gæti
svo farib, ab organleikarinn væri dáinn, veiktr eba
sviptr oss á annan hátt frá kenslunni, og vér mætt-
im svo verba án orgelsaungs í dómkirkjunni um
mörg ár. Yér ætlum því þab eitt úrræbib í þessu
efni, er lilíta mætti, ab stabarbúar tæki sig nú til
þegar í haust, og skyti saman svo miklu fé, ab
organisti vor, er híngab til hefir leyst þann starfa
sinn af hendi meb alúb og sóma, væri vel sæmdr
af og vel í haldinn, ab kenna frá sér organslátt
einum eba 2 búsettum mönnum hér í stabnum, nú
á þessum komanda vetri.
Kirkjubæjar-klaustr kirkja á Síðu
í 7. ári þjóbólfs bls. 2, athugagr. var lítib
eitt minzt á kirkju þessa, ab hún hefbi verib ill
messufær 1831, eptir því sem henni var þá lýst í
visitatíu hérabsprófastsins, en allt um þab hefbi, í
hin næstu 23 ár, allt gengib í þessum hríngsnún-
íngum, skriptum og bollaleggíngum fram og aptr
um þab, hvernig ætti ab endrbyggja kirkjuna,
og hvar ætti ab byggja hanaaf nýju. — Um síbir
komst þab þó í kríng, undir árslokl855, ab kyrkjuna
skyldi endrbyggja frá stofni, veglega timbrkirkju,
og reisa hana ab Prestsbakka, absetrsjörbu klaustr-
prestsins, því ab Kirkjubæjarklaustri, þar sem kirkjan
hefir jafnan stabib frá íyrstu landnámstíb, þókti ekki
óhult kirkjustæbi framar. — 1856 Var meginhluti
borbvibarins og annab efni i kirkjuna flutt til Vest-
mannaeyja, og landsett þaban, sumt i Sandavörum
undir ytri Eyjafjöllum, en sumt í Mýrdalnum fyrir
utan Reynisfjall. I ljárhagslögunum frá 1. apr.
1857 til 31. marz 1858, (sjá 9. ár „Þjóbólfs" bls.
107.), voru þegar, á öndverbu árinu 1857, veittir
1940 rdl. til þess ab byggja kyrkjuna ebr til verb-
launa vib smíbi hennar; allt um þab var ekkert
gjört ab smíbinni gjörvallt árib í fyrra, og Iítib sem
ekkert sagab og undirbúib af vibum kirkjunnar, né
til hennar ilutt af því efni er í land kom úr Vest-
manneyjum, heldr var gjörvallr vibrinn látinn liggja
svona hér og hvar og víbs vegar, og þola skúr og
skyn urn eitt árib. Næstl. vor fóru sóknarmenn ab
gefa sig vib llutníngi kirkjutimbrsins, og þá tók sig
um síbir upp héban húsasmíbameistarinn Nielsen
er stiptamtmabr frá öndverbu hatbi falib, ab hafa
á hendi yfirsmíbi kyrkjunnar. — en í fyrra komst
hann aldrei til ab gel'a sig vib því, af því endrbót
stiptamtsgarbsins varb ab gánga fyrir, en ekki mátti
taka annan lieldr en Nielsen. Nielsen tók sig upp
ekki fyr en í vor, segjum vér, fór fyrst snögga ferb
austr til ab sjá sig um, skoba efnin sem fyrir hendi
væri í kyrkjuna, o. s. frv. Þókti þá ekkert til fyr-
irstöbu, kom því hingab subr aptr um hæl, tók
sér 3 alvana snikkara, fór aptr austr á Síbu meb
þá; og nú átti ab taka til óspilltra málanna, enda
var Nielsen þá búinn ab fá smátt og smátt næstl.
vetr og vor útborgab úr jarbabókarsjóbnum, af fyr-
nefndum verkalaunum 1940 rdl., samtals 750 rd.1
') Af þessa fé muu samt 50 rdl. hafa verib varib til þess
ab kaupa fyrir naubsyuja verkfæri til ab reisa kirkjuna.