Vinnan - 01.05.2003, Blaðsíða 33

leysisbætur eru tekjutengdar með
einhverjum hætti í öllum ná-
grannalöndum okkar.
Einföldun á skráningu og
áhersla á aðstoð og þjónustu
Lögð er áhersla á að strax verði
tekin ákvörðun um að einfalda og
draga úr tíðni skráninga hjá at-
vinnulausu fólki um leið og öll
umsýsla hjá skráningarstöðum og
svæðisvinnumiðlunum verði
minnkuð.
Núverandi löggjöf um atvinnu-
leysistryggingar og öll umgjörð
miða að því að gera atvinnuleit-
endum sem erfiðast fyrir að mis-
nota bæturnar. Lögð er rík áhersla
á eftirlit með þeim sem skrá sig á
atvinnuleysisskrá. I stað þess að
refsa fólki sem hefur misst atvinn-
una er lagt til að megináherslan
verði lögð á að tryggja því viðun-
andi þárhagslega afkomu, styrkja
stöðu þess á vinnumarkaði og að-
stoða við að finna sér starf við
hæfi.
Einnig má geta þess að skrán-
ingarferlið er afar ógeðfellt fyrir þá
sem eru atvinnulausir. Þeir þurfa
að mæta til skráningar vikulega
eða á tveggja vikna fresti, án þess
að slík skráning byggi á nokkrum
skynsamlegum rökum. Þá myndast
oft langar biðraðir á skráningar-
stað. Allir sem til þekkja vita að
slíkt kerfi er niðurdrepandi og lít-
ilsvirðandi. Af þessum ástæðum
veigra margir sér við að leita sér
aðstoðar opinberra vinnumiðlana
fyrr en allt annað þrýtur. Slík töf
kemur aftur á móti í veg fýrir að
viðkomandi njóti mikilvægrar
þjónustu, auk þess að leiða til
skerðingar eða jafnvel að réttur til
atvinnuleysisbóta tapast.
Mikill tími fer í það hjá starfs-
mönnum skráningarstaða og svæð-
isvinnumiðlana að skrá og hafa
eftirlit nreð atvinnuleitendum.
Þessum tíma væri í flestum tilvik-
um betur varið til uppbyggilegrar
starfsemi. Hér gegna aðstoð, ráð-
gjöf og menntunarúrræði við hæfi
lykilhlutverki. Sama gildir um ráð-
gjöf og aðstoð við fýrirtæki sem
eru að leita að starfsfólki. Rafræn
skráning og miðlægur gagna-
grunnur á vefnum, með upplýs-
ingum um einstaklinga sem eru að
leita að störfum og fýrirtæki sem
eru með störf í boði, gætu hér
þjónað mikilvægu hlutverki.
Mikilvægt er að aðstoð og ráð-
gjöf hefjist sem fýrst eftir að við-
komandi missir atvinnuna. Nefna
má sem dæmi virka starfs- og
námsráðgjöf, með áhugasviðspróf-
um og leiðbeiningum um þau
starfs- og námsúrræði sem eru í
boði á hverjum tíma. Þá er ljóst að
fræðsla um fjármál og fjármálaráð-
gjöf getur skipt miklu fýrir þá sem
missa atvinnuna um skemmri eða
lengri tíma.
Fjölbreytt tilboð á námskeiðum
og lengra námi við hæfi hvers og
eins er eitt af kjarnaatriðunum í
stuðningi við atvinnuleitendur. Þar
er mikilvægt að ráðgjöf taki tillit
til þess og úrræði verði þróuð sem
mæta þörfum ólíkra einstaklinga
og mismunandi hópa. Hér má sér-
staklega nefna vaxandi fjölda at-
vinnulauss ungs fólks og einstak-
linga með litla formlega menntun.
Löggjöf endurskoðuð og bætt
Mikilvægt er að núverandi löggjöf
um málefni atvinnulausra og virk-
ar vinnumarkaðsaðgerðir verði
endurskoðuð jafnframt því sem
einkareknum vinnumiðlunum
verði skapaður eðlilegur laga-
rammi.Tilgangurinn er að bæta
stöðu atvinnulausra og efla þjón-
ustu við atvinnuleitendur í sam-
ræmi við þær áherslur sem hér
hafa verið kynntar. Þannig verður
tekjutengingu greiðslna aðeins
hrint í framkvæmd með lagabreyt-
ingum, svo dæmi sé tekið. Þá hafa
ýmsir hnökrar og álitaefni komið
upp við framkvæmd núgildandi
laga sem nauðsynlegt er að lag-
færa.
Ekki eftir neinu að bíða
Öflugt efnahagslíf og atvinnustefna
sem hefur að markmiði að skapa
mörg og góð störf er mikilvægasta
og árangursríkasta leiðin í barátt-
unni við atvinnuleysi og sálrænar,
félagslegar og efnahagslegar afleið-
ingar þess fýrir einstaklingana, fjöl-
skyldur þeirra og samfélagið allt.
Samhliða því að reka öfluga at-
vinnustefnu er nrikilvægt að
byggja upp velferðarkerfi fýrir þá
sem eru og verða án atvinnu í
framtíðinni, um einhvern tíma.
Slíkt kerfi verður að byggja á virð-
ingu fyrir einstaklingunum. Það
verður að tryggja efnalega afkomu
meðan þeir eru án vinnu, halda úti
virkri vinnumiðlun og gefa hverj-
um og einum möguleika á að nýta
tímann á uppbyggilegan og gagn-
legan hátt. Atvinnumissir á ekki og
má ekki vera ávísun á íjárhagslegt
hrun eða andlegt og félagslegt nið-
urbrot einstaklinga og fjölskyldna
þeirra.
33