Lesbók Morgunblaðsins - 13.11.1999, Blaðsíða 20

M
. DAÐRAÐ VIÐ ÆGI
Steinunn Þórarinsdóttir
tó kó idögunum þ ótt í
stórri a Iþjóðlegri samsýn-
ingu myndhöggvara í
Sydney í Ástral íu, \ Högg-
mynd ir við hafið. ORRI
PÁLL ORMARSSON
hlýc Jdi ó ferðasögu lista-
konunnar.
um?
AÐ ER eitthvað með náttúru og
Kst. Auðvitað. Náttúrulaus list
er engin list. Listamenn sækja
innblástur í náttúruna, regin-
öflin - hafa alltaf gert. Hvernig
komast þeir hjá því? En hversu
oft skila þeir verkum sínum aft-
ur út í náttúruna - loka hringn-
Ekki oft. Það er helst höggmyndin,
þetta forna form listrænnar tjáningar, sem
skilar sér aftur út á sléttumar, upp í hlíðarn-
ar. Umhverfislist er það kallað, þegar verk-
um er komið fyrir á víðavangi, blæstri og böl-
móð veðurguðanna byrgirinn boðinn.
Hvergi tefla menn eins djarft og að stilla
upp listaverkum við úthafsósa, líkt og Ástra-
lir, sjálf náttúrubörnin, gerðu á alþjóðlegri
höggmyndasýningu í Sydney á dögunum.
Sýningu sem haldin var í þriðja sinn og vex
stöðugt fiskur um hrygg. Ekki var hún þó án
fórna að þessu sinni, því listamennirnir
hrepptu aftakaveður á opnunardegi, og stór-
skemmdust þrjú verk, urðu Ægi að bráð.
Þeim varð ekki bjargað. Vogun vinnur, vog-
un tapar.
Sýningin stóð frá 23. -31. október síðastlið-
inn undir yfírskriftinni Höggmyndir við haf-
ið. Teygði hún sig frá Bondi-strönd í Sydney
að Tamarama-strönd, alls um þriggja km
leið.
250 listamenn sóttu um að fá að sýna á sýn-
ingunni en dómnefnd valdi á endanum 91
verk. Steinunn Þórarinsdóttir, einn þátttak-
enda, segir það mikinn heiður að lenda í hópi
hinna útvöldu en af 45 erlendum umsóknum
voru aðeins níu samþykktar. Hún er fyrsti
Islendingurinn sem tekur þátt í sýningunni.
Kjörinn staður
•s
*
Steinunn hélt sjálf utan til að setja upp
verk sitt og segir ferðina hafa í alla staði ver-
ið vel heppnaða.
„Þetta var virkilega skemmtileg upplifun
en ég hafði ekki komið til Ástralíu áður. Sýn-
ingin var mjög góð, mikið af góðum verkum,
og þessi staður er náttúrlega alveg kjörinn
fyrir sýningu af þessu tagi. Það er alveg ótrú-
lega fallegt þarna. Strandlengjan er bæði
mögnuð og margvísleg."
Nú er vor þar syðra og segir Steinunn
menn telja þetta heppilegasta tíma ársins
fyrir sýningu sem þessa. Eigi að síður byrstu
veðurguðirnir sig á opnunardaginn. „Það var
auðvitað leiðinlegt að þessi þrjú verk skyldu
eyðileggjast en þrátt fyrir það var opnunin
vel heppnuð. Fólk tók þegar að streyma að,
enda sýningin orðin fastur liður í menningar-
lífl borgarinnar, og samkvæmt síðustu upp-
lýsingum höfðu um sextíu þúsund manns séð
sýninguna. Það hlýtur að teljast gott, hvar
sem er.“
Verkið sem Steinunn sýndi þar syðra kall-
ar hún Sjónarmið. Samanstendur það af
tveimur álmennum sem hún segir í sýningar-
skrá ferðast með sínum hætti gegnum lífíð,
saman og hvort í sínu lagi.
„Eg átti þetta verk tii, sýndi það í Ásmund-
arsal síðastliðið vor, og sá að það hentaði vel
aðstæðum þarna úti. Það nýtti ég mér."
Á sýningunni í Ásmundarsal gengu menn
þessir út úr vegg og kveðst Steinunn í fyrstu
hafa ætlað að festa þá í ldettavegg við strönd-
ina ytra. Það gekk ekki. Harðbannað er
nefnilega að eiga við hamarinn enda frum-
byggjaristur þar á hverri klöpp, eða svo að
segja.
„Niðurstaðan varð því sú að ég kom verk-
inu fyrir uppi á kletti og þótt það öðlaðist
Steinunn Þórarinsdóttir myndhöggvari við verk sitt í Sydney, Sjónarmió. Samanstendur það af tveimur álmennum sem ferðast með sínu lagi gegn-
um lífið, saman og hvor í sínu lagi.
Álmennin andspænis Ægi. Annað drýpur höfði en hitt horfir agndofa á haf út.
svolítið aðra merkingu kom það ekki að sök.
Ég var sátt við það."
Eins og sjá má á meðfylgjandi myndum
gægjast álmennin fram af klettabrúninni,
þar sem þau ber við himinn. Segist Steinunn
ekki hafa getað hugsað sér betri stað við
strandlengjuna.
Listakonan ber aðstandendum sýningar-
innar vel söguna en skipulagningu annaðist
maður að nafni David Handley. Lærður lög-
fræðingur sem gengið hefur listagyðjunni á
hönd.
„Stemmningin í kringum sýninguna var
mjög góð - gleði, afslöppun. Það er greinilegt
að Ástralir eru mjög fijálsir í fasi, engar
hömlur há þeim. Þeir líta augljóslega á listina
sem leið til að auðga tilveruna. Ég er ekki frá
því að við Norðurlandabúar gætum lært
sitthvað af þeim.“
Tveir aðrir Norðurlandabúar, Danirnir
Keld Moseholm og Mette Ussing, sýndu í
Sydney en af öðrum útlendingum getur
Steinunn um Japana, Bandaríkjamann,
Breta og listamann frá Tonga. Flestir sýn-
enda voru þó heimamenn eins og fyrr er frá
greint. Segir Steinunn góðan anda hafa ríkt í
hópnum.
Verkin munu hafa verið jafnmisjöfn og þau
voru mörg, unnin í öll möguleg efni.
Burtséð frá náttúrufegurðinni við strönd-
ina í Sydney segir Steinunn staði sem þessa
ákjósanlega fyrir höggmyndasýningar, eins
og sýning Myndhöggvarafélagsins í Reykja-
vík við strandlengjuna í Reykjavík hafl sýnt
fram á. „Það er eins í Sydney og hér, umferð
gangandi fólks er rnikil meðfram strand-
lengjunni. Auðvitað gera listunnendur sér
ferð á sýningar sem þessar en ég er handviss
um að þær opna líka augu allra hinna, sem
annars sækja ekki söfn og gallerí. Það er
ánægjulegt."
IVIargt líkt með íslandi og Ástralíu
Steinunn dvaldist í tíu daga í Sydney -
„minna mátti það ekki vera, maður er tvo
daga að koma sér á staðinn" - og heillaðist af
landi og þjóð. „Ástralía er fallegt og merki-
legt land fyrir margra hluta sakir. Og þótt
það sé óravegu frá Islandi er margt líkt með
þessum löndum. Ástralía er auðvitað marg-
falt stærri en samt hafa þessi tvö lönd byggst
með svipuðum hætti, þéttbýli við strendur,
auðnir inn til landsins. Það fer heldur ekkert
á milli mála að nálægð íbúanna við náttúruna
er líka mikil í Ástralíu. Þangað sækir fólk
sinn innblástur."
Auk þess að setja upp verkið hélt Steinunn
fyrirlestur í listaháskólanum í Sydney og
sótti mikla íslendingaveislu sem komið var í
kring í tilefni af heimsókn Ólafs Egilssonar
sendiherra. Hitti hún þar marga íslendinga
búsetta í Ástralíu.
Menntamála- og utanríkisráðuneytið
styrktu listakonuna til fararinnar, auk þess
sem Cargolux sá um flutning verksins.
Steinunn segir erfitt að átta sig á því á
Gestir á vappi meðfram strandlengjunni. Sext-
íu þúsund manns sáu sýninguna. í fjarska má
sjá álmenni Stelnunnar en hún var mjög
ánægð með staðsetningu verksins.
þessari stundu hvort Höggmyndir við hafíð
komi til með að hafa einhverja beina þýðingu
fyrir hana sem listamann, hvort sýningin
komi til með að greiða götu hennar erlendis.
„Það kemur í ljós. Ég held að þetta hafi fyrst
og fremst þá þýðingu að ég kynntist nýju
framandi landi og hitti marga góða mynd-
listarmenn. Það gerist alltaf eitthvað innra
með manni í kjölfar svona tækifæra. Síðan er
bara að vinna úr því. Ávinningurinn er því
tvímælalaust mikill, þótt hann sé kannski
ekki áþreifanlegur."
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 13. NÓVEMBER 1999