Lesbók Morgunblaðsins - 28.02.1998, Blaðsíða 20

SAMEVROPSKT
MEISTARANAM
I GRAFIKLIST
Gríski myndlistarmaðurinn Marios Elfeftheriadis hefur
undanfarna 4 mánuði stundað meistaranám í grafík við
Myndlista- og handíðaskóla Islands. Hann sýnir afrakst-
ur vinnu sinnar í sýningarsal Islenskrar grafíkur. HULDA
STEFANSDOTTIR ræddi við listnemann og aðstandend-
ur þessa samevrópska meistaranáms listaháskóla sem
fram fer í gegnum alnetið og með nemendaskiptum.
MARIOS Elfeftheriadis
opnaði í gærkvöldi,
föstudaginn 27. febrú-
ar, sýningu í sýningar-
sal íslenskrar grafíkur,
Tryggvagötu 15. Mario
stundar meistaranám í
grafík sem nefnt er PA
& R (Printmaking, Art & Research) og er
samvinnuverkefni fímm evrópskra listhá-
skóla. Þetta nám er þróað af Myndlista- og
handíðaskóla Islands undir stjóm Valgerðar
Hauksdóttur. Þátttakendur í verkefninu
ásamt Myndlista- og handíðaskólanum eru
Ecole National des Beaux Arts í Bourges i
Frakkandi, Hochschule fúr Gestaltung í Of-
fenbach am Main í Þýskalandi, Facultad de
Belles Arts við háskólann í Barcelona á Spáni
og Winchester School of Art við háskólann í
Southampton í Winchester í Englandi.
Kennslan fer fram á öllum þessum stöðum
samtímis og hófst í haust. Fyrstu nemend-
umir ljúka meistaranámi vorið 1999 og mun
útskriftin fara fram hér á landi ásamt sam-
eiginlegri sýningu á lokaverkefnunum að
Kjarvalsstöðum.
Tilkoma alnetsins opnar fyrir samvinnu
skóla um nám landa á milli. Hugmyndin um
menningarlega samvinnu listaskóla í Evrópu
heillaði Valgerði Hauksdóttur, myndlistar-
konu og fyrrverandi skorarstjóra grafíkdeild-
ar Myndlista- og handíðaskóla íslands, MHÍ,
og hóf hún að þreifa fyrir sér með þennan
möguleika fyrir 3 ámm. Tilraunaverkefnið er
nú komið á fullan skrið og fyi'stu mánuðimir
gefa fyrirheit um gott framhald, - velta má
fyrir sér hvort að hér sé komin fyrirmynd að
nýju kennslukerfí, kerfl sem á kannski hvergi
heima nema í háloftunum. Valgerður hefur
yfimmsjón með þróun meistaranáms PA &
R. Verkefnið er styrkt af Erasmus- og
Sókrates-sjóðum Evrópusambandsins og
standa nemendunum einnig slíkir styrkir til
boða. Aðal kennarar námsins hér á landi em
auk Valgerðar myndlistarmennimir Halldór
Asgeirsson og Benedikt Kristþórsson en
nemendur geta jafnframt leitað til annarra
ker.nara skólans.
Sérkenni hverslands
fá að njóta sin
Fimm nemendur frá skólunum fímm
stunda nú framhaldsnám í PA & R. Námið
tekur 18 mánuði og er miðað við að sumarið
sé einnig nýtt. Nemendur geta valið sér lönd
og skóla til að stunda nám sitt við og dvalið á
hverjum stað í minnst 4 mánuði en mest eitt
ár. Næsti áfangastaður Mariosar verður
listaháskólinn í Winchester og þaðan mun
hann svo halda aftur til Frakklands og ljúka
námi sínu þar sem hann hóf það í listaháskól-
anum í Bourges. Helstu kostir námsins eru
þeir að hver skóli leggur til sína sérhæfíngu
ásamt sérkennum lands og þjóðar. „Við reyn-
um að nýta okkur allt það sem er til staðar í
hverju landi, frá norðri til suðurs og frá
austri til vesturs. Skólinn sem slíkur er
hvergi staðsettur og nemendur taka ekki síð-
ur þátt í að móta stefnu námsins en kennar-
ar,“ segir Vaigerður. Við inntöku nemenda er
tekið mið af hæfni þeirra og tillögum að rann-
sóknarverkefni. Hver nemandi leggur af stað
með ólíka forskrift að lokaverkefni og óskir
um dvalarstaði.
Lokaáfangi námsefnisþróunar hófst 1.
október sl. og er kennslan nú reynslukeyrð í
löndunum fimm með þátttöku eins nemanda
frá hverju landi. Einn Islendingur er nem-
andi við PA & R og dvelur hann nú við lista-
háskólann í Þýskalandi. Við undirbúning fjar-
námsþáttar námsins vann Valgerður með
Jóni Jónssyni frá Kennaraháskóla Islands.
Alnetið opnar ýmsa nýja möguleika við
kennslu, m.a. sem stjómtæki landa á milli,
við fjarnám, upplýsingaöflun og boðskipti
kennara og nemenda milli landa. Fyrsta
mánuðinn fór kennslan eingöngu fram í
gegnum alnetið, þar sem nemendur kynnt-
ust, skiptust á skoðunum og öfluðu sér gagna
til undirbúnings verkefna sinna. Eftir að
fyrsta áfanganum lauk héldu nemendur til
dvalar í öðrum löndum næsta árið. Samskipt-
in fara bæði fram í gegnum alnetið, þar sem
nemendur og kennarar funda saman reglu-
lega, sem og í hverju landi íyrir sig. I lok
næsta mánaðar fer í fyrsta sinn fram sameig-
inlegt mat á vinnu' nemenda, þar sem
nemandur skanna inn ljósmyndir af verkum
sínum, kennarar gefa álit sitt á vinnunni og
verkin eru rædd sameiginlega. Þriðji og síð-
asti áfangi námsins hefst í október nk., stend-
ur allt til þarnæsta vors og er ætlaður til
vinnu að lokaverkefninu, - ritgerð og sýn-
ingu. Á lokasýningunni sem haldin verður í
fyrsta skipti hér á landi vorið 1999 leggja full-
trúar skólanna fímm sameiginlegt mat á
vinnu nemenda.
Myndlista- og handíðaskóli Islands er skil-
greindur sem sérskóli á háskólastigi en út-
skrifar þó ekki nemendur með háskólagráðu.
Það að skólinn skuli nú hafa hafið kennslu á
meistarastigi segir Valgerður undirstrika hið
tvíbenta hlutverk skólans. „Skólinn hefur
staðist vel samanburð á erlendum vettvangi
og er hvarvetna samþykktur sem listaskóli
háskólastigs. Þann árangur má fyrst og
fremst þakka því hugsjónafólki, bæði kenn-
ara og nemenda, við skólann sem eru haldin
þeirri þráhyggju að menning sé nokkuð sem
skipti samfélagið máli. Þess væri óskandi að
yfirvöld gerðu sér grein fyrir hinu sama og
leystu úr þessum málum.“
Afturhvarf til endurreisnar?
Halldór Ásgeirsson og Benedikt Kristþórs-
son hafa komið að verkefninu sem kennarar
frá og með sl. hausti. Halldór segir að námið
hafí heppnast vonum framar og sé ekki síður
spennandi fyrir kennarana en nemendur.
„Við runnum blint í sjóinn með þetta
kennsluform sem er mjög ólíkt því sem hefur
tíðkast hér við skólann." Samskiptin um al-
netið fóru hægt af stað, en umræður milli
skólanna hafi komist á gott flug nú eftir jól.
Halldór segir að svo virðist sem íslendingar
hafi verið einna fyrstir til að tileinka sér
tölvutæknina við kennslu og greinilegt að í
þeim löndum þar sem menning eigi sér lengri
sögu sé hræðslan við tölvurnar meiii, þannig
hafi Frakkar og Bretar verið einna síðastir til
að taka við sér. Námið feli öðram þræði í sér
glímu við nýja tækni. „Mér finnst þetta nám
hafa velt upp alveg nýjum flöt á kennslu,"
segir Halldór. „Kannski verður námi framtíð-
arinnar háttað þannig að nemendur geta ver-
ið skráðir í marga skóla í senn. Staðsetningin
skiptir ekki lengur máli og til verður eitt
stórt net kennara og nemenda sem getað
flakkað á milli skóla. Mér dettur í hug að
þetta geti verið afturhvarf til endurreisnar-
innar, e.k. samband meistara og lærlinga.
Þetta kerfi er reyndar miklu opnara, því þeg-

Morgunblaðið/Kristinn
GRÍSKI myndlistarmaðurinn Marios Eleftheriadis hefur undanfarna fjóra mánuði stundað
meistaranám í grafíklist við Myndlista- og handíðaskóla íslands og kennt íslendingum að
dansa líkt og forn-Grikkir.
VALGERÐUR Hauksdóttir hefur haft umsjón með tilraunaverkefni fimm evrópskra listaskóla
um sameiginlegt meistaranám í grafíklist, PA & R. Kennarar Marios hér á landi eru þeir Bene-
dikt Kristþórsson og Halldór Ásgeirsson.
„Kannski verður námi
framtíðarinnar háttað
pannig að nemendur geta
verið skráðir í marga
skóla ísenn. Staðsetning-
in skiptir ekki lengur
máli og til verður eitt
stórt net kennara og
nemenda sem getað
flakkað á milli skóla. “
ar tölvur eiga í hlut mætast allir á sama
plani.“
Upplýst andlit i myrkri
f upphafi settu skólarnir sér sameiginleg
markmið með náminu. Meistaranáminu er
ætlað að brúa bil skólans og atvinnulífsins og
allir skólarnir eru tengdir út í atvinnulífið.
Þannig hefur grafíkdeild MHÍ gert sam-
komulag við Félag íslenskra grafíklista-
manna um afnot nemenda í meistaranámi að
vinnuaðstöðu og sýningarsal félagsins að
Tryggvagötu 15. Gríski myndlistarmaðurinn
Marios Eleftheriadis gekk skrefínu lengra í
námi sínu hér á landi því ásamt því að vinna
að list sinni hefur hann kennt forn-gríska
dansa bæði í Kramhúsinu og við Leiklistar-
skóla íslands. Þá hefur Marios starfað sem
aðstoðarkennari við grafíkdeild MHÍ. Öll
aukavinnan hentar vel takmarki hans með Is-
landsferðinni, því að kynnast íslendingum og
lífi þeirra á þessum myrkustu mánuðum árs-
ins.
Marios segist hafa uppgötvað ýmsa leynda
þræði milli íslendinga og Grikkja. Það er
margt sameiginlegt með menningu og siðum
þessara þjóða, m.a. það hversu sterkar rætur
heiðnin á hjá báðum þjóðum. Námið gefur
honum frelsi til að ferðast á milli ólíkta staða
og vinna með upplifanir sínar á íbúunum.
Myrkir vetur á íslandi þótti honum spenn-
andi andstæða við umhverfi sitt í Suður-Evr-
ópu. Á sýningunni hjá íslenskri grafík eru
myndir af andlitum íslenskra kvenna. Þetta
eru 20 ára gamalar ljósmyndir af íslenskum
myndlistarkonum sem Marios rakst á í gögn-
um félagsins og heillaðist af. Hann veltir fyrir
sér orkunni sem stafar frá fólki. í myrkum
salnum mætir áhorfandinn upplýstum andlit-
um kvennanna. Smám saman venjast augun
myrkrinu og andlitin dofna, rétt eins og
minning sem kemur og fer. „Eg vildi reyna
að snúa hlutverkunum áhorfandans og mynd-
arinnar við. Áhorfandinn horfir á andlit sem
horfir á móti en hverfur svo inn í myrkrið,"
segir Marios. Hugmyndin að sjálfslýsandi
bakgrunni verkanna er sprottið af sýn sem
mætti honum hvai’vetna við komuna hingað
til lands; fólk sem paufast um í myrkrinu með
endurskinsmerki.
Marios hafði ekki haft nein áform uppi um
að kenna dans en í gegnum danskennsluna
hefur hann komist í kynni við mjög breiðan
hóp fólks og það kann hann vel að meta. I
fyrstu voru nemendur hans í grískum döns-
um sjö en eru nú orðnir sjötíu. Marios hristir
hausinn og hlær, - hann er við danskennslu
tvisvar á hverju kvöldi fimm kvöld vikunnar!
Sýningin er opin til 2. mars frá kl. 14-18.
Vefslóð PA & R, samevrópsks meistaranáms
í grafík, er: http://www.khi.is/ed/mhi/par.
20 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 28. FEBRÚAR 1998