Lesbók Morgunblaðsins - 01.10.1994, Blaðsíða 12

ARK I TEKTUR
Á hönnunarstigi: Háhýsi í Lyon í Frakklandi.
Fjörugt form- og litaspil í ráðstefnuhöll í jap- Menningarmiðstöð í Mito í Japan. Annarsvegar symmet-
önsku borginni Kitakyushu. rísk steinbygging (á mynd fyrir neðan) og hinsvegar
turninn sem er afar sérkennilegur.
Arata Isozaki
hefur mörg járn
íeldinum
Asíumenn hafa að undanförnu
sett í vaxandi mæli mark sitt
á vestræna byggingarlist. Þar
gnæfa tveir uppúr. Annarsveg-
ar I.M. Pei, sem er af kínversk-
um uppruna en búsettur aðallega í Banda-
ríkjunum. Meðal þess sem hann á heiður-
inn af er glerpýramídinn við Louvre-safnið
í París, og raunar er hann einnig höfundur
að heilmikilli breytingu
sem um leið var gerð á
þessu fræga safni. Hins-
vegar er Arata Isozaki,
sem er Japani í húð og
hár, fæddur fyrir 62 árum
á eyju syðst í Japan. Hann
er búsettur í Japan og
hefur aðalbækistöðvar
inni í miðri Tokyo, þar
sem lóðarverð er hæst í
veröldinni.
Þýzka listatímaritið
Art fjallaði nýlega um
Isozaki og gaf honum þá
einkunn, að hann sé „hug-
myndaríkasti arkitekt
samtímans." Það er þó
nokkur gæðastimpill að
fá slíka umsögn frá virtu
tímariti, en trúlega þarf Isozaki ekki á
slíkum stimpli að halda. Verkefni hans eru
bæði heima fyrir og erlendis, eða öllu held-
ur: Arata Isozaki hefur allan heiminn und-
ir. Það er hinsvegar eins og við má búast
að það eru hin háþróuðu lönd sem hafa
úr miklum fjármunum að moða, sem leita
til þessa snillings. Hann er eins og flestir
landar hans, frekar lágur í loftinu og
grannur; minnir einna helzt á Búdda-lík-
neski, sagði í fyrrnefndu tímariti.
Verkefni Isozakis hafa verið í Austur-
Asíu, í Ameríku og Evrópu. Hann á sæti
í mörgum alþjóðlegum dómnefndum og
eyðir meiri tíma í flugvélum en heima hjá
sér. Með austurlenzkri vinnusemi verða
afköstin samt mikil. Enda þótt hann hafi
tiltölulega fáa aðstoðarmenn í sinni þjón-
ustu, hefur arkitektastofa hans ungað út
á síðustu árum um 100 byggingarverkum
fyrir söfn, íþróttavelli, skrifstofubygging-
ar, íbúðarhús, hótel, klúbba, háskóla, sýn-
ingarsali, ráðstefnuhús og menningarmið-
stöðvar.
Sumar þessara byggingar má nú telja
að séu orðnar frægar, enda hefur löngum
verið talsvert um stjörnudýrkun í hinum
alþjóðlega arkitektúr og þá er grannt fylgst
með öllu sem maður eins og Isozaki lætur
frá sér. Meðal bygginga
eftir hann frá síðustu
árum, sem margoft hafa
sést myndir af í blöðum
um þessi efni, má nefna
nútímna-listasafnið í Los
Anageles, hús yfir höfuð-
stöðvar Disney-sam-
steypunnar í Orlando,
Golfldúbbinn í Fujiini í
Japan og íþróttahöll
vegna Olympíuleikanna í
Barcelona 1990.
Það sem einkennir
byggingar Isozakis er
ótrúleg fjölbreytni og
hugmyndaauðgi. hann
notar jöfnum höndum öll
frumformin og er ekki
heldur smeykur við liti
eins og myndirnar bera með sér. Sérkenni-
legasta verk hans er að öllum líkindum
Menningarmiðstöðin í Mito í Japan, þar
sem hann teiknaði turn og „vitnaði í“
skúlptúr eftir Brancusi, „Súluna enda-
lausu“. Stundum er Isozaki eins og barn
sem leikur sér að lego-kubbum; stundum
setur hann sig í virðulegar og hefðbundnar
stellingar.
Meðal þess sem hann er búinn að teikna
og á eftir að rísa í Evrópu eru tvö háhýsi
í Lyon í Frakklandi; þau eru samtengd að
ofan með einskonar trjákrónu. Hitt verkið
er ennþá stærra í sniðum: Aðaistöðvar
Mercedes-Benz við hið endurgerða Potzda-
mer-torg í Berlín, hinni nýju, þýzku höfuð-
borg, þar sem nú er víst meira byggt en
nokkursstaðar annarsstaðar í veröld-
inni.
GÍSLI SIGURÐSSON.
Arata Isozaki
Aðalstöðvar Disney-
skemmtigarðanna í
Orlando í Florida.

Nútímalistasafnið í Los Angeles.