Lesbók Morgunblaðsins - 14.11.1987, Blaðsíða 3

TggBáHr
0 @ \K\ [q] @ 0 1] 0 [a] S [8] [U 0 ®
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík. Framkvstj.:
Haraldur Sveinsson. Ritstjórar: Matthías
Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Aðstoð-
arritstjóri: Björn Bjarnason. Ritstjórnarfulltr.:
Gísli Sigurðsson. Auglýsingar: Baldvin Jóns-
son. Ritstjórn: Aðalstræti 6. Sími 691100.
Páfastóll
er einn af þessum eftirsóttu stólum, en ekki hafa
þeir allir reynst vandaðir, sem rötuðu í hann. Illugi
Jökulsson hefur tekið saman greinar úr sögu páfa-
stóls og birtist sú fyrsta núna og fjallar um þá
einstæðu ósvinnu, þegar lík af látnum páfa var graf-
ið upp, fært í viðhafnarbúning og, réttað yfir því
og það dæmt til refsingar.
Forsíðan
Myndin er af bandarísku listakonunni Georgiu O'
Keeffe, sem lézt í fyrra, 99 ára að aldri og starfaði
til síðasta dags. Jafn langan starfsferil á aðeins einn
listamaður í sögunni svo vitað sé: Feneyjamálarinn
Titian. Georgia O' Keeffe var afburða góð listakona
og átti að baki litríkan ogglæsilegan feril. Bragi
Ásgeirsson hefur skrifað þtjár greinar um 0 ' Keeffe
af þessu tilefni og birtist sú fyrsta núna: Barn sól-
gresjunnar.
ÞORGEIR
ÞORGEIRSSON
mídasarljóð
(tileinkað skátafélaginu mídasi)
hér stendurðu með asnaeyrun grá
a/t sem þú snertir verður strax að gulli
hvert skynsemdarorð að ömur/egu buili
auðna þin gœfurýr og happasmá
því goðin /itu niðrá þig í náð
nú ertu smœrri orðinn fyrir vi/cið
vonds/ega hafa þau vé/að þig og svikið
og vafið tryggni þ/na inní háð
saga þín tekur vísast a/drei enda
engin svosem bót í má/i he/dur
þó ski/jirðu mœtave/ hvaðþessu veldur
og viljir ekki /áta þetta henda
nema þér sé íþví huggun mídas minn
að margurgerist núþjáningarbróðirþinn
<.-
Sturía
var maður nefndur Guðlaugsson, sonur Jónasar
Guðlaugssonar skálds. Hann varð mikils metinn list-
fræðingur í Hollandi og raunar sérfræðingur í
hollenzkri 17. aldar list og síðast forstöðumaður
yfir safni, en lézt fyrir aldur fram. Eftirmaður hans
í starfi hefur skrifað um hann grein þá, sem hér
birtist. L
Söguhetjan í „Bjargvættinni í
grasinu" eftir J.D. Salinger
spyr leigubílstjóra, hvað
hann haldi að verði um end-
umar á tjöminni í Central
Park í New York, þegar vetr-
ar o g vatnið í henni botnfrýs.
Fljúga þær út í buskann eða kemur kannski
maður í sendibíl, smalar þeim saman, rekur
þær upp í bifreiðina og fer með þær í dýra-
garðinn?
Tjömin í Reykjavík er mörgum til yndis
sumar og vetur. Við eigum því láni að
fagna, 'að hana leggur ekki að fullu í frost-
um. Þar sem frárennslisvatnið rennur í
Tjörnina við suðurhom Búnaðarfélagshúss-
ins er einlægt dálítil vök á ísnum. Og sama,
hvað hann herðir frostið; þessi vök lokast
aldrei alveg. Við getum alltaf gengið að því
vísu, að þessar þijátíu og eitthvað tegundir
af andaætt eru kyrrar á sínum stað. Fugl-
amir fljúga ekki burt. Og það kemur ekki
heldur bílstjóri og fer með þá í Sædýrasafn-
ið.
Þetta kvakandi fíðurfé hefur löngum
fengið mörgum vegfarendum nokkurrar
gleði. Snemma morguns má sjá heimilis-
lausa menn og drykkjurúta sitja á bakkan-
um að horfa á fúglinn. Á kvöldin leiðast
elskendur í orðlausri hrifningu suður
Fríkirkjuveginn. Og frúmar í bænum fara
stundum með manninn sinn í lystigöngu
kringum Tjömina, eða þá hundinn. Andleg
og veraldleg yfirvöld landsins hafa sagt frá
því á prenti, að þau spásséri oft á tjamar-
bakkanum sér til skemmtunar að virða fyrir
sér látæði fuglsins, ekki síst á vorin, þegar
lífið á 'Ijöminni tekur fyrir alvöm að færast
í tuskumar og andaþjóð gefur frá sér hljóð,
sem hafa að vísu ekki beina skírskotun tii
B
Erum við að tortíma
Tjörninni?
fegurðarsmekks á hljómlistarsviði, en skáld-
in hafa samt ekki hikað við að kalla söng.
Á dögunum sagðist biblíufróður heldrimaður
stundum fara í heilsubótargöngu meðfram
Tjörninni og kæmi þá fyrir, að sér dytti
eitthvað skondið í hug, og væri fuglalífið
tíðum framhmndingarafl efniviðar í sniðug-
ar ræður, enda væm sem kunnugt er tveir
fuglár seldir og svo framvegis, og þó félli
enginn þeirra til jarðar, án þess að yðar
himneski Faðir og svo framvegis.
Ískyggilegir atburðir og næsta dularfullir
hafa líka gerst við Tjömina, eins og til
dæmis þegar állinn hrökk upp úr vatninu
og beit með leyfi að segja í besefann á
Þórbergi, svo að skáldið varð óléttur. Sé
Tjömin á ísi, vekur hún mikla kátínu hjá
unga fólkinu og ekki örgrannt um að full-
orðnir megi einnegin hafa af þessum leikvelli
nokkra unan. Fyrir margt löngu kvað dóm-
kirkjupresturinn í Reykjavík hafa hlaupið
um ísinn á skautum. Það tók sóknarböm
hans nokkum tíma að venjast þeirri sjón,
enda fannst fólki, sem vonlegt er, þetta
athæfi svona alveg á takmörkunum.
Við trúðum því ekki í fyrstunni, að þeir
hjá bænum ætluðu að fylla upp í norður-
enda Tjamarinnar og reisa þar stórhýsi.
Síðan hefur mér fundist Tjömin eins og
auga, sem hefur fyllst af tárum og horfir
sorgbitið upp í himininn með þessa mergð
bifreiða á allar hliðar. Því þess er ekki að
dyljast, að umferðarþungi hefur um skeið
bagað okkur nokkuð hér í miðbænum. Þeg-
ar verst er, fáum við ekki notið Tjarnarinnar
að neinu ráði, vegna þess að bílamir eru
svo margir. Má með nokkmm rétti segja,
að óslitnar halarófur bifreiða leggi leið sína
um götur miðbæjarins með gný og fnyk,
sem þar til heyrir, tuttugu og fjórar klukku-
stundir í sólarhring, þegar frá em skildir
svo sem tveir tímar að jöfnu báðu óttu og
miðmorguns. Það er góð stund. Krían á
hólmanum um það bil að fara á fætur. Fá-
tæklegur hólminn hýsir þá fagnaðarfund
hjá fuglaþjóð, sem blasir við mér, þegar ég
lít út um gluggann á skrifstofu minni í kirkj-
unni.
Og nú hafa þeir hjá bænum ákveðið að
byggja yfir fundahöldin sín og kontórana.
Og þótt ekki sé vitað um neina þjóð, sem
getur stært sig af jafnmörgum ferkflómetr-
um á nef og Islendingar, þá datt þeim hjá
bænum ekki í hug betri staður undir bygg-
inguna sína en Tjörnin. Má ég taka það
fram, að við elskum auðvitað og virðum
bæjarstjómina og emm þakklát fyrir það,
sem hún starfar af kostgæfni og samvisku-
semi. Og öllum em mislagðar höndur og
B
engin gerir svo öllum líki. Við höfum líka
endurkosið bæjarstjómina áratugum saman
með bros á vör. Það var tilaðmynda góð
framkvæmd að koma á fót nýjum miðbæ
inni í Kringlumýri, sömuleiðis að reisa brú
á krossgötum samnefndrar brautar og Bú-
staðavegar. Lakara þótti ýmsum, þegar
heildsalar lögðu undir sig strandlengjuna
fögm inni í Klettagörðum, svo að útsýn
yfir Viðeyjarsund lagðist af. En sýnu verst
þykir mörgum það óráð að byggja í Tjöm-
inni og það hús, sem er aukheldur af slíkri
stærð, að undir það dugir ekki minna en
flæmi á borð við hálfan íþróttavöllinn í Laug-
ardal. Ætli gömlum Reykvíkingum blæði
ekki í froðu, þegar farið verður að keyra
grús út í Ijömina þeirra?
Á síðustu ámm hefur bifreiðum fjölgað
mjög. Bifreiðastæði skortir tilfínnanlega.
Þeir hjá bænum hafa hugsað sér að grafa
rúmgóðan kjallara undir húsið í Tjörninni
og koma fyrir í honum bifreiðageymslu upp
á tvær hæðir og kemur til með að taka
nokkur hundmð bifreiðar. í versta falli verð-
ur þetta til þess að tortíma Tjöminni og
verður þá öndunum ekið burt í bókstaflegum
skilningi.
Svo má ekki verða. Við megum til að
andæfa þessum framkvæmdum þótt seint
sé. Þeir hjá bænum segja, að þeir hafi aug-
lýst og kynnt húsið í Tjöminni með lögskip-
uðum fyrirvara og óskað athugasemda
borgaranna með tilhlýðilegum fresti. En
einhvem veginn vissum við ekki almennilega
hvaðan á okkur stóð veðrið, fyrr en búið
var að samþykkja allt saman. Nú er að sjá,
hvort ekki má afstýra því hneyksli að Tjöm-
in bíði skaða, áður en það er um seinan.
GUNNAR BJÖRNSSON
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 14. NÓVEMBER 1987 3