Lesbók Morgunblaðsins - 14.06.1986, Blaðsíða 3

0@H[ö][y][N]®[k]®[i>]®E®®
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík. Framkvstj.:
Haraldur Sveinsson. Ritstjórar: Matthías
Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Aðstoð-
arritstjóri: Bjöm Bjarnason. Ritstjórnarfulltr.:
Gísli Sigurðsson. Auglýsingar: Baldvin Jóns-
son. Ritstjórn: Aöalstræti 6. Sími 691100.
Miðbærinn
er á dagskrá í tilefni umhverfísvemdunardags
og sérstaklega þá tillögur tveggja arkitekta um
endurreisn, nýtt útlit og aukningu á mannabú-
stöðum í miðbænum. Yfírvald skipulagsmála
segir aftur á móti: „Reykjavík er ekki svona"
og þá vaknar sú spuming, hvort til sé einhver
löggiltur svipur á Reykjavík, sem ekki má
bregða út af
Umhverfis-
verndunar-
dagur
er í dag og af því tilefni er verulegur hluti
Lesbókar helgaður þessu þarfa málefni. I þeirri
umfjöllun kennir margra grasa og má nefna
grein um andstæðu tveggja sjónarmiða: Að
opna landið — og vemda það. Einnig eru viðtöl
við landvörð í Mývatnssveit, formann ferða-
málaráðs og tveir ferðamálafulltrúar rita pistla
Listmenning
virðist vera bundin við höfuðborgina og sá
helmingur þjóðarinnar sem býr utan hennar,
hefur ekki úr miklu að moða á því sviði, nema
koma „suður“. Um þetta og fleira skrifar Signý
Pálsdóttir, sem verið hefur leikhússtjóri á
Akureyri
á móti gufar oftast upp ef menn telja sig
þurfa að þola ágjöf vegna hans.
Hér er ekki verið að gera lítið úr því að
menn leggi mesta áherslu á það varðandi
samskipti að þau séu þægileg. Síður en
svo. Það er gott og gilt sjónarmið. Slíkt fólk
er gjaman þægilegt, elskulegt í viðmóti og
gott að starfa með því og umgangast það.
Auk þess er það oft hugulsamt gagnvart
ókunnugum sem eiga erfítt. Þetta er stund-
um ljúfasta fólkið. Hinsvegar em aðrir, eins
og áðurncfndur skiptinemi, sem leggja
meira upp úr að kynnast fólki vel og stofna
til vináttusambanda sem endast og skipta
máli.
Slíkt fólk verður stundum ráðvillt þegar
það mætir þessu vingjamlega en „komdu
ekki of nálægt mér“ viðmóti. Það er alveg
óþarfí. Hér er ekki á ferðinni eitthvað sem
snýr að viðkmandi, heldur eðlislægur munur
og ólíkt gildismat.
Miklu skiptir að taka fólk eins og það
er og njóta þess eins og það er. Vera ekki
að gefa því einkunnir út frá eigin gildis-
mati, þ.e. að það sé þeim mun meira varið
í það, sem það er líkara manns eigin hug-
myndum um hvemig fólk eigi að vera. Með
þeim hætti fer maður á mis við það sem
er kannski skemmtilegast í mannlegum
samskiptum, að uppgötva og kynnast í
öðmm ýmsu sem maður sjálfur ber ekki í
sér, bæta því við reynslu sína og víkka sjón-
deildarhringinn. Þetta tekst auðvitað aldrei
ef manni þykir sem allir bregðist sér, sem
ekki draga andann með sama hætti og
maður sjálfur.
Eðli málsins samkvæmt drögumst við að
þeim sem eru mest í takt við okkur sjálf.
Fólk er hluti af lífí manns og umhverfi.
Meðvitað og ómeðvitað byggir maður kring-
um sig það umhverfi sem fellur áreynslu-
minnst að eigin eðli. Það skapar vissa örygg-
iskennd. En þetta öryggi verður að fjötrum
ef við verðum háð því og hættum að kunna
við okkur nema innan um þá sem eru eins
og við í skoðunum og lifnaðarháttum. í
öðru félagskerfi missum við öryggiskennd-
ina og verðum eins og útlendingar sem
geta ekki gert sig skiljanlega og skilja ekki
aðra. Þá gerum við þá óþægilegu uppgötvun
að við höfum sótt öryggiskennd til annarra
en ekki inn í okkur sjálf.
Þegar við búum yfir innra öryggi þurfum
við ekki að vera umkringd af skoðanabræðr-
um til að okkur líði vel. Það öryggi fæst
ekki með velþóknun annarra. Það býr í
okkur sjálfum.
JÓNÍNA MICHAELSDÓTTIR
EINAR BENEDIKTSSON
Einræður Starkaðar
— brot —
Migdreymir um eina alveldissál,
um anda, sem gjörirsteina að brauði.
Minn hlátur ersorg. Við skrum og við skál
ískotsilfri bruðla éghjarta míns auði.
Mungátin sjálf, hún ber moldarkeim.
Ermælthér eitt orð, sem ei fyrr var kunnað?
— Ég leita mig dauðan um lifenda heim
að Ijósiþess hvarms, sem égget unnað.
Á hjartaðsinn eiginn áfellisrétt,
er andinn bær að rengja sig sjálfan ?
Nei. Lífiðá vé. Þarskalleita aðfrétt.
Ljósmynd vors hugar þarf skuggann hálfan.
Með efa og grun er stofnað vort stríð.
í stundlegri trú er þess sijpir ogfriður.
Sjálfdæmi á engin ævi né tíð.
I eilífð sín leikslok á maður og siður.
En örlætið glatar frændsemd ogfylgd.
Fagna skal hóglega kynni og vinum.
Svo stopult er margt í venzlum og vild,
— vinnirðu einn, þá týnirðu hinum.
Hugsirðu djúpt, sé mundþín mild
ogmælistþérbezt, verða aðrir hljóðir. —
Ofund og bróðemi eru skyld;
— ótti er virðingar faðir og móðir.
Það smáa erstórt íharmanna heim, —
höpp ogslys bera dularlíki, —
ogaldrei ersama sinniðhjá tveim,
þótt sama glysi þeir báðir flíki. —
En mundu, þótt veröld sé hjartahörð,
þótt hrokinn sigri ogrétturinn víki,
bölið, sem aldrei fékk uppreisn ájörð,
var auðlegð á vöxtum íguðanna ríki.
Eitt bros geturdimmu idagsljós breytt,
sem dropi breytir veig heillar skálar.
Þel getur snúizt við atorð eitt.
Aðgát skal höfðínærveru sálar.
Svo oft leyndist strengur í bijósti, sem brast
við biturt andsvar, gefið án saka.
Hve iðrar margt lífeitt augnakast,
sem aldrei verður tekið til baka.
íhallarglaum varmitt hjarta fátt.
Hreysið ég kaus með ijáfrið lága.
Geðið ber ugg, þegargengi erhátt.
Gleðin er heilust og dýpst við það smáa.
Meðjarðneska kraftsins veig á vör —
úr visnandi höndum égskálinni fleygði.
Ég heyrði Ijóð, — mitt líf var á för.
Ljósiðhandan viðdaginn égeygði. —
Dagurmíns heims varð helsvört nótt. —
Hann hvarfeins ogstjaman í morgunbjarma.
Guðsdyrnar opnuðust hart og hljótt.
Hirðsveinar konungsins réttu út arma.
Fjördrykkinn eilífðarfast égdrakk;
þá féll mín ásýnd á jörð eins oggríma.
Heiðingjasálin steypti stakk. —
Ég steig fyrir dómara allra tíma.
Einar Benediktsson, f. 1864 á Elliðavatni við Reykjavik, d. 1940 i Herdisarvik, þar sem hann
bjó síöasta áratuginn. Einar er einn þeirra sem taldir hafa veriö til þjóðskálda. Hann nam
lögfræöi, varð aðstoðarsýslumaður, málflutningsmaöur og ritstjóri, hafði afskipti af stjórn-
málum og stundaöi fésýslu erlendis um langt skeið og bjó þá bæði í Bretlandi, Þýzkalandi
ogTúnis. Einarer jarðsettur í heiðursgratreitnum á Pingvollum.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 14.JÚNI1986 3