Lesbók Morgunblaðsins - 24.09.1983, Blaðsíða 16

Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
ú i 9 rl.if LÍrriK Tli. Tmh aeiH- IÐ /KEl- IH ÁMA ÍK.sr
H £ u u i a -b V A T N i 1 5
í r IM A L A R. o T A i> <A R ■ KA«L- »«w« WIW- VAHTA 'A N
lJ- 6» ,lf L u U T F Á L A N 1 A
W8Í LOfAt. M«T n F A u K A IIJKA I fMI A N N V 6 R
aiuun u« M o K OKAT SKIPA« M.I.UB i T ik R 1 N ILLU« A T A L L
críHT b F Æ R T T Sðncir JVAR L Kvew- t>v-R £ «*riL £ L } A
riT ILL 6 'e R A 1*4 Ai .TAB- L £ N J> 1 N C. KfYR »««- K»MA A K MflJS- IMA
3í«Mí £ T ; t> tm »k« KOKA A L £ / N J>’AÐ M*va A F R £ K
rtöcu 5 1 M A >0 *&“ r> 1 T*9\, N Æ R A r«ruM ffHI V A
R TTBÍ W r, (? U N A So«tAr ei«- 1 >4 h R M & TlTlLL fu IKA J> R
'o L u UtAKl íl^M M ’A 3> A m A ESPA IfTMO FLTÓT J> U L
irút_x AH M rz k 1 bi Atr TITILL 1 í> A ae/Mj >/ Æ 9 U A
TlL A t> mujl AJT L A r P- A s. r UR 5 b L
SÖULL- Att rc. A u L A TALDI út L A T T / DVR. A ? A
■ /hr- ’OTTA- FÍlACk km i./k> AMS - H L UT - 1 NN ÓVILI.-H AR | NÍSKAR RUSTA ÚREÍN- 1R SWftUT- AR ÓERA Vli> UÚLAV- I IR SAR c, ÚTAF- MILDI ■ hafaj- ■ FIRii- HH IMC.UC- | IMM
MEIN- 1 NN HARM 1©
H Llí- LE'/S- /NG.I ÖKLÖCk mm
LfyMA Hua ílNUM hR/trá ucm
r/L- ítERÐ HÁVAÐI
Pmor /L'ATI ANDI
TANól KVM- LEÍl
VEIKA Bikkta
ótukT' arlco.
SNT b- KON7AW
FLUú- FÉlikc, STÓR 5PRÆKI UNN(Á CxR U L L EW0/R4
sxÁv/ie þýR UNDIE- Œ INÍ KIND
5tc>lPI rwe e iní SL/CP- 1 ST \uu- \HRKI
KlSTflR Æ.SA
i/ERWl RÍKUR. FER ME6 R'oO. BoK- ÍTAF- UR
RÖSK'ÓR 'í HRf'fr- IHClUNI iKlfJDA- ■Hlötfi) SAtA- TENCllK kát r
RfKKJA l'iT/l Alda jKELF- LAND ÖEFA AE> BoRBA
Blf) JA UN) VL\J EN- FUUL STYRtV
vekvc- FÆRIS L o ka- O VC. £> Ál'iT
KEVRI V ATWJ- PALL
Iheið- 1 uR Bów- STAFUR HCB.- BFRÚI £LDI- V \£) WTÖCk Ck*>í> a
RLAKI S'ok- ÍTAFUÆ
U
lúLea- l'íí-ÁT SEFA C.LÖÍ) HYtLTA
Stofnun til að
framleiða
„draugasögur"
Frh. af bls. 3.
flugstöðinni yfir að næstu bygg-
ingu sem var lögreglustöð og
sagði: „Afsakið, ég er á ferða-
mannsvegabréfi, en getið þið veitt
mér hæli sem pólitískri flótta-
manneskju?" „Ég veit það ekki,“
svaraði annar lögreglumaðurin af
tveimur sem var á vakt þarna. „Ef
þú veist það ekki, hver veit það
þá?“ spurði Galina. „Ég skal at-
huga málið," svaraði sá sami.
„Hversu langan tíma tekur það?“
spurði Galina. „Um það bil tíu
mínútur," svaraði lögreglumaður-
inn. „En ég get ekki beðið," svar-
aði Galina. „Við getum reynt að
flýta því,“ svaraði lögreglumaður-
inn. Annar lögreglumannanna var
óeinkennisklæddur. Hann skrapp
frá og Galina sagði dansflokknum,
sem var farinn að hafa áhyggjur
af hvað orðið hefði af henni, að
hún hefði skroppið þessa leið til að
forðast að lenda í biðröð. óein-
kennisklæddi lögreglumaðurinn
kom aftur. „Þetta er í lagi,“ sagði
hann. „Komdu með okkur. En
fyrst verðurðu að tilkynna ferða-
félögum þínum hvað þú hefur í
hyggju að gera.“ Hún sagði farar-
stjóranum frá þessu, en hann hélt
í fyrstu að hún væri að gera að
gamni sínu. En áður en hann átt-
aði sig var hún sloppin burtu með
verndurum sínum inn í bakher-
bergi nokkrum skrefum frá ferða-
hópnum. „Ég er dauðhrædd,"
sagði Galina. „Ég er það lika,“
sagði lögregluþjónninn.
Henni var sagt að lýsa farangri
sínum og eftir klukkustund var
búið að hafa upp á honum. Henni
var fylgt upp tröppur í lítið her-
bergi með innflytjendaskrifborði
og þar var vegabréfið tekið af
henni. Þetta var að kvöldi 1. maí,
hátíðisdags verkalýðsins, og það
liðu 20 klukkustundir þar til tókst
að finna einhvern sem hún gæti
verið í felum hjá. Á meðan keðju-
reykti Galina og drakk stöðugt
kaffi. Maðurinn á innflytjenda-
skrifstofunni spurði hana hvort
hún gerði sér grein fyrir því, að
það væri ekkert auðvelt að lifa í
Vesturheimi. Það væri erfitt að fá
vinnu. Væri ekki betra fyrir hana
að komast í samband við rússn-
eskan sendiráðsmann? Jú, henni
var ljóst að þetta var ekkert auð-
velt en hún var búin að ákveða
þetta fyrir löngu og ætlaði ekki að
hitta neinn rússneskan embætt-
ismann fyrr en hún hefði leitað
hælis. Seinni hluta næsta dags
með stimplað bréf upp á vasann og
í fylgd með lögreglu sem lofaði að
yfirgefa hana ekki fór hún á fund
rússneska sendiráðsmannsins Ek-
imenko. „Af hverju vildurðu
fara?“ „Mér líkaði ekki andrúms-
loftið." „Andrúmsloftið í Englandi
er hryllilegt." „Ég á við stjórn-
mála- og efnahagslega andrúms-
loftið." Ekimenko notaði aðra að-
ferð: „Foreldrar þínir eru niður-
brotnir. Móðir þín grætur stöðugt
og sárbænir þig um að koma heim
aftur ...“ Galina var óbifanleg og
hringdi til Moskvu. Hún talaði við
móður sína og það voru fyrstu
fréttirnar sem hún hafði af flótta
hennar.
Galina hefur unnið hitt og þetta
síðan. Hún talar mjög vel ensku og
er að byrja að kynnast fólki og
háskólaborgurum í Bretlandi. Hún
er að vonast til að komast í St.
Anthony’s College í Oxford og lesa
til doktors. Hún dvelur öllum
stundum núna, eins og fyrrver-
andi draumaprinsar hennar, Max-
im og Lenin, í British Museum.
Hún er að vinna að sögu rússn-
eskra sendiráðsmanna og upplýs-
ingar um slíkt eru miklar í Lon-
don alveg eins og á Lenin-safninu
í Moskvu. Hún var orðin vön að
læra nútímasögu og hélt að þetta
mundi ekki falla sér í geð en svo
reyndist ekki. Hún er hrifin af
fortíðinni eins og svo margir
Rússar.
Galina vonar að hún geti haldið
áfram að starfa sem háskólaborg-
ari þó hún sé á Vesturlöndum.
Tekst henni það? Hún fær þung-
lyndisköst en samt vonar hún að
heimurinn fylgist með starfi
hennar sem hann og gerir. Hún
hefur ekki breytt um skoðun á
réttarfari Sovétríkjanna. Hún
fyrirlítur fólk sem kyngir hugsun-
arlaust áróðri Rússa. Efnislega
séð eru hlutirnir miklu verri en
Vesturlandabúar hafa hugmynd
um. Rússar eru fólk þverrandi en
ekki stígandi vonar. Galina hefur
ekki eitt augnablik iðrast þess að
hafa yfirgefið Rússland. Hún veit
að nú getur hún sagt og skrifað
það sem henni býr í brjósti. Það
sem henni finnst alltaf svo und-
arlegt er á hversu sjálfsagðan hátt
Vesturlandabúar taka tjáningar-
frelsi sínu. „Þeir hafa ekki hug-
mynd um hvers virði það er.“
Þýðandi Valgerður Þóra.
Útgefandi: Hf. Árvakur, Keykjavík
Framkv.stj.: Haraldur Svcinsson
Kitstjórar: Matthías Johannessen
Styrmir Gunnarsson
KiLstj.fltr.: Gísli Sigurðsson
Auglýsingar: Baldvin Jónsson
KiLstjórn: Aðalstræti 6. Sími 10100
Lúter
Frh. af bls. 7.
með aðdáun. Það er mikil bók í
stóru broti og telur 396 bls.
Raunar er athyglisvert, að hann
gagnrýnir það helst, að honum
þyki gæta alltof mikils íburðar í
útgáfunni, sem geri bókina of
dýra. Dettur manni ósjálfrátt í
hug, að þar ráði hin kalvínsku
viðhorf hjá gagnrýnandanum,
ákveðin andstaða gegn öllu
prjáli og íburði, en sem kunnugt
er voru sjónarmið siðbótar-
mannanna, Marteins Lúters og
Jóhanns Húss, næsta ólík í þeim
efnum. Lúter var óneitanlega
miklu mildari í garð lystisemda
þessa heims og mun meiri fag-
urkeri. Það kemur í ljós, að bók
Manns er ríkulega myndskreytt.
Er þar að finna sex flokka af
ljósmyndum í litum, m.a. eftir-
prentanir af málverkum Lúkas-
ar Cranachs eldra, og ótal dæmi
má þar finna um málverk, bygg-
ingarlist og höggmyndir frá
dögum Lúters. Þá ritar Brown,
að „til þess að gylla liljuna, sé í
ritinu formáli eftir kirkju-
sagnfræðinginn Jaroslav Pelik-
an, sem færi hana eins nærri
„imprimatur" mótmælenda og
unnt sé“.
Alvarlegri er sú gagnrýni
Browns, að honum þykir faðir
Manns ganga of langt í því að
afsaka óbilgjarna afstöðu Lút-
ers til Gyðinga, og gagni þar
ekki að afsaka hann með því, að
hann hafi verið barn síns tíma
eða hinu, að fornmenntavinur-
inn Erasmus hafi verið miklu
verri í þeim efnum.
En niðurstaða umsagnarinnar
er sú, að bók þessa kaþólska
kennimanns hljóti að ylja mót-
mælendum um hjartarætur og
sú þunga áhersla, sem bent sé á,
að Marteinn Lúter leggi á mis-
kunnsemd Guðs við synduga
menn, þurfi að móta viðhorf
manna til hvers annars, til efl-
ingar sönnum friði í heiminum.
Óneitanlega er freistandi að
rekja hér ítarlega lýsingu
Browns á verki föður Manns,
sem kom út í enskri þýðingu
Michael Shaws, en á því voru
engin tök að sinni.
Vonir um meiri
einingu
Ánægjulegt er til þess að vita,
að það skulu vera kaþólskir höf-
undar, sem þannig hefja forleik-
inn að veglegri minningarhátíð
um siðbótarmanninn Martein
Lúter. Viðhorf þeirra hljóta að
móta nýja og jákvæða stefnu í
samskiptum kirkjudeildanna og
vekja vonir um þá einingu, sem
kristnum mönnum er nauðsyn-
leg á viðsjárverðum tímum og
getur orðið friðvana heimi til
bjargar. Þannig hefur Marteinn
Lúter ennþá mikilvægu hlut-
verki að gegna í veröld okkar, ef
hann nær að greiða helgum
anda Guðs veg að hjörtum
manna eins og séra Matthías
lýsir í ljóði sínu:
„Hann boðar nýjan blóma
hann birtir frelsi’ og náð;
og Drottins orð úr dróma
hann dró fyrir mannkyn þjáð.
Og þá var líf í landi
og Ijósið skein svo bjart,
er Herrans helgur andi
við hjörtum manna snart.“