Lesbók Morgunblaðsins - 13.08.1978, Blaðsíða 2

Smásaga eftir Hrafnhildi Valgarðsdóttur Teikning: Richard Vakingojer Jóhannsson
Hann var þungstígur, þar sem hann
gekk eftir götunni, á leiö heim úr vinnunni.
Þessi dagur haföi veriö alveg eins og
flestir aörir í vinnunni. Leiöindavinna
þetta, sem hann hafði haft undanfarin 22
ár. Auövitaö haföi hann oft ætlaö aö
hætta, en aldrei haft kjark til þess. Hann
las alltaf atvinnuauglýsingar dagblaöanna,
og sá sjálfan sig, þar sem hann væri
framkvæmdastjóri hér og þar, en lengra
náöi ekki raunveruleikinn. Hann var sem
sagt ennþá á sama staö og hann hafði
byrjað fyrir 22 árum síðan, sem skrifstofu-
stjóri hjá stórri stofnun. Allan liðlangan
daginn mátti hann hafa þetta símalandi
kvenfólk í kringum sig, hvert öðru
vitlausara. Hann horföi niöur í götuna og
var þungt hugsi.
„Jóel, Jóel gamli vinur.“
Var verið aö kalla á hann? Hann leit við
og sá þá hvar maður kom hlaugandi yfir
götuna, í áttina til hans. Hver var þetta
eiginlega? Hann stansaði og beið.
Maöurinn var nú kominn til hans, hár og
grannur, sólbrúnn og stæltur, klæddur
eftir ströngustu kröfum tískunnar.
„Nei, hvaö sé ég, er þetta ekki sjálfur
Pétur glanni." Jóel varö bæöi hissa og
glaöur.
Mennirnir heilsuöust innilega og Pétur
stakk uþþ á því, að þeir færu inn á
kaffihús og röbbuöu saman yfir kaffibolla.
Jóel var fús til þess, en vildi þó fyrst
hringja heim og segja konunni frá því, aö
honum myndi seinka svolítið. Hann var
nefnilega vanur aö koma beint heim úr
vinnunni, og hún færi e.t.v. aö undrast um
hann, ef hann breytti út af því. Pétur glotti
og sagöist þá fara á undan og þanta
kaffið.
En Jóel heföi getaö sþaraö sér ómakiö,
því aö enginn svaraöi heima hjá honum.
Mollý var óneitanlega önnum kafin kona.
Hún var bókstaflega meölimur í öllum
klúbbum sem starfandi voru í Reykjavík.
Sjálfur var Jóel ekki í neinum og taldi
sjálfum sér trú um, aö hann þarfnaðist
ekki annars félagsskapar, en fjölskyldunn-
ar, þótt fámenn væri. Reyndar samanstóð
fjölskyldan ekki af öörum en þeim hjónum
og burtfluttum syni, auk aldraðra foreldra
og fjarlægra systkina þeirra hjóna. Þaö
fólk, sem Jóel umgekkst, var því varla
annað en Mollý kona hans, og hún var
ekki oft heimaviö. Hann vann ekki meö
neinum karlmanni, og kvenfólkið á
skrifstofunni var ekki þannig, að hann
sæktist eftir félagsskap þess.
Pétur og Jóel höfðu um margt aö tala.
Þeir rifjuöu upp gamla tímann, þegar þeir
gengu saman í barna og gagnfræðaskóla.
Þá var nú líf í tuskunum. Reyndar var
ennþá líf í tuskunum hjá Pétri, enda hafði
hann ennþá viðurnefnið „glanni".
„Hvernig stendur á því, aö svona
myndarlegur maður eins og þú, gengur
enn laus og liðugur. Þú, sem varst alltaf
fremstur í flokki, þegar kvenfólkið var
annars vegar?“
Pétur hlær, svo aö skín í hvítar fallegar
tennurnar. „Eigum við ekki aö oröa þaö
eins og í skrýtlunni, þ.e. hvers vegna aö
gerast áskrifandi, þegar maður getur
fengiö þaö í laúsasölu?"
Þeir hlæja rosalega að gamla útþynnta
brandaranum.
„Mikiö helvíti helduröu þér vel maður,
sólbrúnn og fínn. Hvernig ferðu aö þessu?
Þarftu ekki að vinna?"
„Það liggur nú heilmikil vinna í því, að
halda sér í formi, þótt ekki væri annað.
©
En þér aö segja, komst ég í fínan bisness,
þar sem ég get hagaö vinnunni eftir mínu
höföi, en þarf ekki aö binda mig viö þetta
9—5 fyrirkomulag."
Þeir ræddu um atvinnu sína'fram og til
baka. Jóel sá nú betur en nokkru sinni
fyrr, hve ömurlega atvinnu hann haföi.
Honum fannst hann líka 20 árum eldri en
þessi jafnaldri hans, bæöi í útliti og
hugsun. Hann strauk yfir þunnt háriö og
hugsaöi til ýstrunnar, sem var aö byrja aö
myndast, í hvert sinn er hann tók sér mola
með kaffinu.
„Þú virðist lifa rólegu og hamingjusömu
lífi." Pétur horfir athugull á Jóel.
Jóel man nú, hvaö Pétur haföi alltaf
veriö forvitinn og laginn viö aö koma fólki
til að segja sér allt um sjálft sig. Þó
langaöi hann allt í einu til aö segja honum
frá öllum ömurleikanum í lífi sínu. Hann
byrjaði á því, aö segja honum frá Mollý,
þessari konu, sem hann haföi helgaö allt
líf sitt. Hún var svo falleg, gáfuö og
ótrúlega ungleg. Enginn bjó til betri mat
en hún og varla gat verið til betri
eiginkona og móöir. En hvaö var þá aö?
Jú, hún var alltaf svo önnum kafin, aö
hann sá hana varla öðruvísi en í dyrunum
á leiöinni út. Nú var hún farin aö vinna úti
hálfan daginn, og vinnufélagar hennar
héldu mikiö hópinn utan vinnutíma. Þaö
voru eilífar leikhúsferöir, heimapartý og
Guö veit hvaö. Hann mátti rolast einn
heima yfir sjónvarpinu eöa bók og fara
svo í þessa grautfúlu vinnu sína aö
morgni. Aö hverju stefndi hann svo sem?
Engu. Hér var hann 45 ára gamall, eins
og sjá mátti á útliti hans, og átti þá ósk
heitasta, aö konan hans heittelskaöa veitti
honum einhverja athygii. Hún hugsaði vel
um hann, bókstaflega dekraöi viö hann,
burstaöi skóna, pressaöi buxurnar, keypti
nýjan tannbursta handa honum fjórum
sinnum á ári og þar fram eftir götunum.
Hvers viröi var allt þetta, ef hann sá hana
aldrei? Húsiö þeirra var indælt, mátulega
stórt, meö fallegum garöi í kringum, sem
Mollý hafði skipulagt og séð um frá fyrstu
tíö. Sonur þeirra var vel heppnaður, var
viö nám erlendis og hvorki reykti né
drakk. Hvaö var eiginlega aö?
„Þetta virðist bókstaflega hræðilegt"
stundi Pétur. „Gamli vinur, þú mátt ekki
láta lífiö renna fram hjá þér, án þess aö
taka þátt í því. Heyrðu, viö byrjum strax
á breytingunni. Ég ætla aö hafa smá
samkvæmi heima hjá mér í kvöld og þú
kemur, er þaö ekki?“
Sem snöggvast birti yfir Jóel, en þá
mundi hann allt í einu eftir því, aö þaö var
miðvikudagur, og þaö var eina kvöldiö,
sem Mollý var oftast heima.
„Ég kemst ekki í kvöld, en mér þætti
gaman að koma seinna."
„Nú, þú sem varst að enda viö að segja,
að þú sætir einn heima öll kvöld. Hvað
hefur nú hlaupið í þig? Þoriröu ekki að fá
þér svolitla saklausa tilbreytingu?
„Jú, jú, en ekki í kvöld.“
„Þú um það, en hérna er heimilisfangiö
mitt, ef þú skiptir um skoðun. Mér er alveg
sama þótt þaö sé oröið framoröiö, þegar
gestir mínir koma, svo hugsaðu þig vel
um “
Þeir sátu svolítiö lengur, en kvöddust
þá og ákváöu að hittast aftur sem allra
fyrst.
Jóel kom heim í tómt hús. Hvar var
Mollý. Á símanum var miöi, þar sem á var
skrifað, að hún kæmi heim um kl. 7. Hann
las blööin, en var eins og annars hugar.
Auövitaö heföi hann átt aö þiggja þetta
boö. Nei, hann var orðinn of gamall fyrir
svoleiöis galgopaskap, eins og þaö, aö
fara í piparsveins-partý. Hann gæti nú kíkt
viö, svona rétt til aö sjá, hvaö þar færi
fram. Nei, hann gat ekki verið þekktur
fyrir aö láta sjá sig innan um ævintýrafólk
það, sem Pétur-glanni hlaut aö umgang-
ast. Þaö væri aldrei aö vita, hvernig
afleiöingar þaö gæti haft, og hvaö myndi
Mollý halda?
Síminn hringdi, hann leit á klukkuna og
sá, aö hún var oröin hálf átta. Þetta hlaut
að vera Mollý. Hann tók upp tóliö.
„Ert þetta þú Jóel?“ Þaö var silkimjúk
kvenmannsrödd í símanum, sem hann
kannaöist ekkert viö.
„Já, þetta er Jóel Steinsson.“
„Fyrirgefðu aö ég skuli hringja til þín, en
viö þekkjumst ekki neitt, eöa réttara sagt
þekkir þú mig ekki, þótt ég þekki þig og
viti allt um þig.“
„Nú, þaö var einkennilegt. Ertu ekki aö
hringja í skakkt númer? Þetta er...
„Nei, ég þekki þig, þaö ert þú, sem ég
ætla aö tala viö.“
„Og hver ert þú, ef ég mætti vera svo
frekur að spyrja?"
„Látum það liggja milli hluta, hvaö ég
heiti, eöa hver ég er. Kannski segi ég þér
þaö seinna, en ekki strax.“
„Hvaö er þaö, sem þú villt mér?“
„Aöeins tala viö þig, heyra góölegu
traustvekjandi rödd þína.“
„Hvurs lags kjaftæði er þetta, hvað er
þetta manneskja, ertu aö gera grín aö
mér?“
„Ekki vera tortrygginn, ég er bara
einmana sál eins og þú. Ég hef ekki
komist hjá því aö veita þér eftirtekt, því
aö þú ert einhvernveginn þannig, aö
konur hljóta aö laöast aö þér.“
„Þú hlýtur aö vera drukkin, eöa
hreinlega gengin af vitinu."
„Ég er ekki drukkin og meira aö segja
meö fullu viti ennþá, hvað sem verður, ef
þú ætlar aö halda áfram aö vera svona
durtslegur viö mig, aöeins af því, aö ég
fer fram á, að þú styttir mér þessa
ömurlegu líðandi stund.“
„Ertu eitthvað í félagsskap meö Pétri-
glanna?"
Konan hlær. „Pétri-glanna? Hver í
ósköpunum er nú það?“
„Heyröu mig nú kona góð. Þú getur
hringt í „Orö dagsins" og látiö mig í friði.
Ég er engin góögeröastofnun." Hann
skellir tólinu á og um leiö opnast huröin
og Mollý birtist, móö og másandi. Hún
kyssir hann flausturslega á kinnina, klæðir
sig úr kápunni og rýkur inn í eldhúsið, á
meðan hún lætur móðan mása.
„Elskan mín, fyrirgeföu hvað ég er sein.
Þú hlýtur aö vera orðinn glorsoltinn.
Ég ætla bara að hafa eitthvað fljótlegt í
matinn, því aö ég þarf aö þjóta strax aftur.
Þaö er auka-kóræfing í kvöld, vegna
hljómleikanna, sem við ætlum aö taka
þátt í, en ég vona, aö æfingin standi ekki
lengi yfir. Það er fín mynd í sjónvarpinu
í kvöld, svo að þér þarf ekki að leiðast.
Heyrðu annars, hver var þaö, sem hringdi,
var þaö einhver, sem vildi tala viö mig?“
„Nei, það var einhver kvenmannsræfill,
full og vitlaus. Hún hefur eflaust hringt í
skakkt númer."
Mollý var einstaklega handfljót. Nokkr-
um mínútum seinna stóö gómsætur matur
á borðinu. Hún var líka snögg aö borða,
og áöur en. Jóel haföi bragöað á sínum
mat, var hún staöin upp og þotin inn til
aö skipta um föt. Aðdáunarvert, hvaö hún
var rösk hún Mollý, þótt hún væri farin aö
nálgast fimmtugt. Og þarna stóö hún í
eldhúsdyrunum, nýgreidd og máluð, í
nýmóðins fötum og hló framan í hann eins
og kát skólastelpa.
„Ertu ekki ennþá byrjaður aö boröa?
Ég, sem hafði svo miklar áhyggjur af því,
aö þú værir oröinn banhungraöur. En nú
verö ég aö hlaupa elskan. Ég tek bílinn,
er það ekki í lagi?“
Hún beiö ekki svars, en snaraðist út.
Jóel sat bara og horfði á diskinn, sem
hann haföi hlaðið af hamborgurum,
tómötum, gúrkum, salatblöðum og spæl-
eggjum. Hvers vegna var hann svona
seinn? Hún var eins og eldibrandur hjá því
sem hann var. í dag haföi hann líka veitt
því eftirtekt, hvaö Pétur var snöggur í
hreyfingum. Var þaö bara hann sjálfur,
sem eltist? Hann gæti ekki framkvæmt
hlutina meö þessum hraöa, án þess aö
velta öllu um koll. Hann byrjaöi að boröa,
en var þó hálfringlaður. En hvaö þetta var
einkennilegt kvöld.
Hann var nýbúinn að kveikja á sjón-
varpinu og koma sér vel fyrir, þegar
síminn hringdi. Hann stóö upp, bölvandi.
„Sko, nú ert þú oröinn jafn einn og ég
er.“ Þaö var aftur þessi kona, sem haföi
hringt áöan.
„Hvaö er þetta manneskja, á ég ekki að
fá nokkurn friö fyrir þér?“
„Hvers vegna viltu endilega fá friö?
Veistu ekki hvaö þaö er andstyggilegt aö
vera alltaf látinn í friöi? Eöa ætlaröu að
halda áfram aö blekkja sjálfan þig meö því
aö segja, aö ekkert sé betra en þaö, aö
fá aö vera í friði?“
„Nú, hvaö viltu?"
„Hvers vegna fór konan þín aftur út?“
„Þaö kemur þér ekki viö. Hvernig veist
þú, aö hún fór aftur út?“
„Ég hef mín sambönd.“
„Ég ansa ekki þessari bölvaðri vitleysu.“
„Viö skulum hætta að þrasa. Tölum um
eitthvaö skemmtilegt."
„Nei, ég hef ekkert viö þig aö tala,
bláókunnuga manneskjuna."
„Viö getum byrjaö á því, aö tala um mig,
svo aö ég verði ekki svona bláókunnug
þér.“
„Talaö um þig? Mig langar alls ekkert
til að vita neitt um þig, þótt þú sért með
nefið ofaní mínum málum, sem þér koma
ekki við.“ Hann skellti tólinu harkalega á.
Bannsett kerling þetta. Hann heföi aldrei
átt að rekja raunir sínar fyrir Pétri. Þaö
var hann, sem lét þessa kerlingu vera aö
angra hann. Hann settist aftur fyrir framan
sjónvarpiö og reyndi að finna frið í sálinni.
Hvaö vildi þessi kona honum? Hún hlaut
aö vera eitthvaö rugluö, konugreyiö.
Kvöldið leiö, án frekari tíðinda. Hann fór
í bað og síðan meö bók upp í rúm. Þaö
var naumast, aö þessi kóræfing ætlaði að
dragast á langinn. Það var ekki laust viö,
aö einhverjar grunsemdir læddust aö
honum. Mollý var ískyggilega oft úti og
kom seint heim. Hún gat veriö aö gera
hvað sem væri, án þess aö hann vissi.
Hún gæti jafnvel veriö í glanna-partýinu
hjá Pétri. Jóel fékk ákafan hjarslátt. Hann
snaraöist fram úr rúminu og klæddi sig.
Pétur bjó í blokk. Jóel var svo
taugaóstyrkur, aö hann ætlaöi aldrei aö
finna nafnið hans á dyrabjöllunni. Loks
tókst það, og rödd Péturs svaraði, glaðleg
aö venju. Jóel var tekið tveim höndum.
„Auövitaö komstu gamli vinur. Ég vissi