Lesbók Morgunblaðsins - 31.10.1976, Síða 4

Heima-
sætaá
Filips-
eyjum
Við snúum nú umræðum að
persónulegum æviatriðum
Emelítu, uppvexti hennar á
heimaslóðum og því ævintýri að
vera orðin húsmóðir hér norður á
Islandi.
Emelíta er fædd í Cavite en ólst
upp í Laguna og háskólanám
stundaði hún í Quezon-borg* allir
þessir staðir eru á svipuðu svæði,
í Luzon. 1 háskóla lagði hún stund
á iðjuþjálfun.
— Faðir minn var bankastarfs-
maður, segir hún. En móðir min
hafði barnafatasaumastofu og síð-
ar gjafavöruverzlun. Ég á tvo
bræður og eina systur. Hún er
meinatæknir að atvinnu.
Eru heimilishættir mjög ólíkir
því, sem hér gerist?
— Mismunur á staðháttum og
veðurfari hefur óhjálcvæmilega
einhver áhrif á daglegt lif á heim-
ili en að öðru leyti held ég að
heimilishaldið sé svipað og hér
tiðkast, segir Emelita. Að minnsta
kosti minnist ég þess, að mamma
sá um eldhússtörfin á meðan
pabbi sat inni í stofu, þegar hann
kom heim frá vinnu.
Heldur þú sjálf þeirri venju nú,
þegar þú ert orðin húsmóðir á
íslandi?
— Ég sá mest um eldhússtörfin
fyrst, og afþakkaði jafnvel aðstoð,
segir Emelíta, en það hefui
breyst.
Sú breyting gerðist með þeim
hætti, að Ölafur segist hafa séð að
hún var þreytt þegar hún kom
heim frá vinnu, þótt hún hefði
aldrei orð á því. Það er nefnilega
ekki siður að kvarta í hennar
heimalandi, sist að konum komi
það til hugar. Hún heyrði móður
sina aldrei láta sér æðruorð um
munn fara og áleit það sama við-
eigandi, hvað henni sjálfri við-
kom. Það var því að frumkvæði
húsbóndans að samvinnumál
heimilisins voru tekin til um-
ræðu, er leiddi til þess að nú er
heimilisverkunum eins sann-
gjarnlega deilt og tök eru á. En
áður var hann bara stöku sinnum
svo tillitssamur að hjálpa henni
við eldhúsverkin.
Ölafur segir að Filippseyjabú-
um sé ekki tamt að tjá hug sinn
um neikvæð efni. Til þess þurfa
þeir hvatningu frá öðrum. Þeim
er að upplagi miklu eiginlegra að
gefa en þiggja sjálfir. Af þeim
eiginleika er sprottin þeirra fram-
úrskarandi gestrisni. Verði þeir
fyrir misgerðum, láta þeir við-
brögð sín ekki í ljós, en hafa eftir
það eins litil afskipti af viðkom-
andi manneskju eða aðila, og
mögulegt er. Þannig er þeirra lífs-
still.
Gestrisni er Islendingum einnig
í blóð borin og þess verður greini-
lega vart á heimili þeirra Ölafs og
Emelítu, að sá siður er í heiðri
hafður.
En hvaða atvik leiddu til kynn-
ingar þeirra, sem upprunnin eru í
svo fjarlægum heimshlutum?
— Það atvikaðist þannig, segir
Ólafur, að ég tók fyrir að læra
karate. Kennarinn var frá Fil-
ippseyjuin. Hann bauð mér eitt
sinn í afmælisveislu. Þar hittumst
við Emelíta í fyrsta skipti; það
var í febrúar 1974.
Eru margir af hennar þjóðerni
hér á landi.
— Nei, við vitum ekki um fleiri
en fimm landa hennar hér og
Emelíta er eina konan, eftir þvi
sem við best vitum. (Að undan-
skildum þeim, er kunna að dvelja
á Keflavíkurflugveili)
Ef þetta eru ekki forlög, þá
hvað? segja vafalaust þeir, sem
forlagatrúar eru.
Kynnisferð til
Filippseyja
Nú á Ólafur eftir að fara til
Filippseyja og sjá með eigin aug-
um land og þjóð og tengdafólk
sitt. Hann hefur mikinn hug á
þeirri kynnisferð og gæti hugsað
sér að dvelja þar um tima. Til
undirbúnings því, hefur hann afl-
að sér kennslubóka og orðabóka í
þjóðmálinu tagalog.
Ekki er þó ákveðið hvenær af
þessari ferð getur orðið. Ólafur er
að ljúka cand. mag. prófi í ís-
lensku og hefur kennslu að at-
vinnu. Ekki er liklegt að hann
eigi auðvelt með að fá starf í sinni
grein á Filippseyjum, þótt hann
kysi að setjast þar að um sinn.
Hvort tveggja er að trúlega yrði
þar lítill áhugi fyrir islensku
námi og erfitt er fyrir útlendinga
að fá viðunanlega vinnu þar i
landi, þar eð nóg er af fagmennt-
uðum starfskröftum í hverri
grein.
— Hann gæti helst fengið vinnu
sem sölumaður, með þvi að ganga
í hús og selja ryksugur eða aðrar
slikar vörutegundir. En það er
ekki efnilegt til frambúðar miðað
við möguleika hans hér á sinu
sviði, segir Emelíta.
Þess vegna er ekki útlit fyrir að
þau setjist að til frambúðar í
hennar heimalandi.
Nánari kynni
Emelítu af ísiandi
Hvernig kann hún við sig á Is-
landi? Hvað kom mest á óvart
þegar hingað kom?
— Eftir fyrstu kynnin af land-
inu á leiðinni frá Keflavik til
Reykjavíkur hefur mér fundist
landið sérstakt, stórbrotið; jökl-
arnir og hverirnir eru stórfengleg
fyrirbæri, segir Emelíta.
Eldfjöllinkoma henni hinsveg-
ar kunnuglega fyrir sjónir en eins
og vitað er, eru eldfjöll og jarð-
skjálftar ekki minni ögnvaldar á
Filippseyjum en hér á lslandi.
— Við fórum hringveginn í
fyrrasumar, heldur Emelita
áfram. Við sáum Gullfoss, Akur-
eyri, Mývatn, Hallormsstað meðal
annars. Mér fannst svo hrifandi
að sjá á íslandi stór tré eins og
eru í Hallormsstaðaskógi. Það var
næstum eins og að vera komin
heim.
— En það var lika ævintýri
likast að búa í tjaldi. Mig langaði
mikið til þess þegar ég var skáti á
mínum unglingsárum en ég fékk
aldrei að fara i útilegu, þótt bræð-
ur mínir fengju að fara, segir
Emelíta.
Var það vegna þess að þú varst
stúlka og þfn varð að gæta betur
en drengjanna?
— Það hefur sjálfsagt verið ein
ástæðan til þess. Mamma var lika
hrædd um að ég gætti ekki nógu
vel að mér og höggormar yrðu
mér að tjóni; þegar ég fór svo að
ferðast hér á landi, var ég á verði
fyrir þeim. Ólafur varð alltaf að
vera að minna mig á að hér væru
engir höggormar.
Hvernig gengur Emelítu að
venjast islenskunni? Hún talar
með skýrum framburði þau orð,
sem hún hefur tekið i notkun og
skilur töluvert i mæltu máli, en
Ólafur verður að aðstoða hana við
lestur dagblaðanna, segir hún. I
fyrravetur var hún í íslensku-
námi við Háskólann.
En Emelíta talar ensku og
reyndar einnig nokkuð i spönsku,
sem hvort tveggja eru kennslu-
greinar i hennar heimalandi.
Enska er þar opinbert mál og á
þvi máli fer kennsla fram í skól-
um, nema i tveim fyrstu bekkjum
barnaskóla, þótt þjóðmálið, Taga-
log sé einnig kennt og almennt
talað en það er Emelítu einnig
tamt. En þegar hún skrifar heim
til sín skrifar hún þó á ensku. Það
finnst Ólafi mjög undarlegt;
— Það er eins og ég færi að
skrifa móður minni á dönsku, seg-
ir hann.
Sinn er siður í
landi hverju
Hvert þjóðland hefur sína siði
og ýmsir íslenskir siðir komu
Emelitu undarlega fyrir sjónir.
T.d. þótti henni skritið að flest öll
kvennöfn enduðu á sama orðinu,
dóttir; henni fannst það líkast því
að allar konur væru systur á ís-
landi.
— Þegar ég var kynnt fyrir
væntanlegri tengdamóður minni,
Framhald á bls. 14.
Filippseyjar eru land gffur-
legra andstæðna. Þar eru mik-
il auðæfi og hinsvegar frum-
stæð vinnubrögð og fátækt.
Ennþá má sjá jörðina erjaða á
þann frumstæða hátt, sem sést
á myndinni að ofan.
Svonefndir
„jeepneys" eru vinsæl
farartæki á
Filippseyjum,
Til hægri:
1 regnskðgunum
lifa frumstæðir
veiðimenneins og
sá sem myndin
er af og
nýlega fannst þar
Tasaday-þjóðflokkurinn,
sem var á steinaldarstigi.
©