Lesbók Morgunblaðsins - 25.01.1976, Blaðsíða 18

BÍLAR
MÍKRÖ
BÍLAR
A<) undanförnu hafa verió
ííorðar umfangsmiklar
tilraunir með örsmáa borgar-
hfla or hefur gjarnan verið
miðað við að þeir væru raf-
knúnir. Kkki er ólíklegf að
verul.eg eftirspurn gæti orðið
eftir slfkum farartækjum af
tvennum ástæðum: 1 fyrsta
lagi er víst að reksturskostn-
aður vrði hverfandi Iftill borið
saman við venjulega bíla og í
öðru lagi er litið á þá sem
lausn gegn þeirn vanda sem
birtist hvarvetna f borgum: Að
bílarnir eru of stórir og fvri:
ferðarmiklir og allt stendur
fast tímunum saman og að
sama skapi erfitt að koma
þeim fvrir eða finna bflastæði.
Ilér er um að ra-ða mjög
sundurleit fararta'ki, sum
knúin rafblöðum, en önnur
knúin smávélum eins og not-
aðar eru í skellinöðrur. f heild
er talað um þennan flokk
farartækja sem „mikró-híla“
b.e. iirsmáa bíla. þeir hafa sé/t
í vaxandi nia li á bílasýningum
og skal aðeins drepið á fjóra
sem voru á bflasýningunni í
I’arís seint á síðasla ári.
CITY CAR
Knnþá er hinn fullkomni
mikróbíil líklega óuppfund-
inn. Kn margir hafa úthellt
svitadropum vfir þessu verk-
efni, þar á meðal Bandaríkja-
menn sem eiga þó að vera
sæmilega vel stæðir í ta>kni-
legum efnum. Ilér sést ein
lausnin: City Car, sem hafin er
framleiðsla á fvrir vestan og
byrjað að flvtja til Kvrópu.
Hann sýnist mislukkaður af
þeirri ástæðu að hér er rýminu
fórnað fvrir mjög hallandi
straumlfnu, sem er fáránleg á
bfl sem aðeins er gerður til að
ná 60 km hraða. Undirvagninn
er úr áli og yfirbvggingin úr
plasti. Knúinn er hann raf-
hlöðum sem duga 80 km Sætin
þvkja mjög sla*m og einnig er
of lágt undir loft. Þýzkt firma
hefur umboð fvrir Kvrópu og
er til da*mis f ráði að
innflutingur hefjist til I)an-
merkur.
ADDAX
Kins oft eru mikróbflar
með aðeins einu framhjóli.
Hér er tveggja manna far, sem
Addax heitir. Það er knúið
BÍLL HANDA FÖTLUÐUM
Það var kominn tfmi til að
hílaframleiðslan hugsaði til
allra þeirra, sem misst hafa
máttinn — og þeir eru raunar
ófáir, sem misst hafa máttinn
af völdum bifreiðarslvsa.
Franskt fvrirtæki, sem Tellhol
heitir, á heiðurinn af þessum
mikróbfl, sem þó rúmar mann
í hjólastól. Hinn fatlaði kemur
á hjólastólnum aftan að bíln-
um og ýtir á hnapp. Við það
fer vökvabúnaður í gang og
lækkar afturenda bflsins niður
að jörð. Með hjálp handfanga
innan á bíinum á að vera auð-
velt að komast á hjólastólnum
inn f bflinn. Ilurðin lokast á
sjalfvirkan hátt og hún opnast
með þvf að ýta á hnapp við
stýrið. Vökvabúnaður Ivftir
bílnum að nýju og er hann þá
tilbúinn til aksturs. Raf-
hlöðurnar sem knýja bflinn
eiga að endast fyrir 70 km
akstur og hraðinn getur orðið
allt að 50 km á klst.
skellinöðruvél og af mvndinni
er helzt að sjá að hurðirnar
séu einhverskonar gagnsæ
plasthengi. Sætið virðist af-
skaplega frumstætt en því má
ekki glevma að farartækið er
aðeins hugsað til þess að
skjótast stuttar vegalengdir.
DING
Þetta farartæki er varla
hægt að kalla bfl en öllu
fremur þrfhjól. Ding er mesta
framúrstefnufarartæki sem
sézt hefur á bflasýningum að
undanförnu en höfundur þess
er arkitektinn og hönnuðurinn
Louis Lepoix. Hér er allt opið f
gegn og hlýtur því farartækið
að vera hugsað fvrir þann
hluta heimsins, sem minna
hefur af láréttri rigningu og
stormbeljanda en lsland. Ding
er knúinn rafhlöðum, sem
duga 90 km og hámarkshraði
er 25 km á klst. Sætin eru tvö
og stýrið er stöng niður úr
þakinu. Fjöðrunin verður á
þann hátt, að skúffan með sæt-
unum er hengd upp f grindina.
Sjálfum sér
líkur
Framhald af bls. 21
megnugur að vekja almenna at-
hygli heldur en ruddaleg fram-
koma og kjarnyrtar athugasemd-
ir, sem ekki eru ofvaxnar neins
manns skilningi.
IVleðal þeirra skil.vrða, sem
Fischer setti Alþjóðaskáksam-
bandinu, geta engin talizt óskyn-
samleg. Sú tillaga að taka aðeins
unnar skákir gildar var mjög
skynsamleg. Sú hætta vofir vfir
skákkeppnum, að þær verði
leiðinlegar þegar teflt er til jafn-
teflis. FIDE var reiðubúið að
fallast á þetta skilyrði. En á hitt
var ekki fallizt: Askorandinn vrði
að hafa tvo vinninga yfir til að
verða heimsmcistari. IVIeð öðrum
orðuni: Heimsmeistarinn má vera
einni skák undir án þess að missa
þar með titilinn (með tilliti til
þeirra stærðfráíðilegu möguleika,
að sá vinni hverja skák, sem stýri
hvítu mönnunum.) Vissulega
myndi skákmaður eins og Fischer
njóta góðs af slíkum leikreglum,
en skákíþróttin mvndi cinnig
gera það, ef það borgaði sig ekki
lengur að forðasl áhættur.
Deyfö virðist þegar vera að
færast yfir skáklff heintsins.
Skákmóti stórmeistara f Mailand,
sem heimsmeistarinn án kcppni,
Karpov, tók þátt í fyrir
skemmstu, voru ekki gerð betri
skil en svo f dagblöðunum, er það
hðfst, að þess var getið með
nokkrum smáleturslínum, eins og
tíðkaðist fvrir Fischers daga.
Vafalaust fylgist Fischer mcð
þessu án hryggðar. „Markmið
mitt er,“ skrifaði hann eitl sinn.
„að slá met Emanuels Lasker,
sem hélt heimsmeistaratigninni f
tuttugu og sjö ár.“
Það er mjög ósennilegt, að
hann nái þvf marki. Enn ósenni-
legra cr þó'að maður með hans
þvermóðsku og þrjózku muni alls
ekki reyna það. Veðmálin standa
tíu á móti einum um það, að við
munum heyra aftur frá Fischer.
Og sennilega von bráðar.
Sv. Asg. þýddi úr „Zeit-
magasln".
HAGKEÐJAN
Framhald af bls. 15
Ágúst seiöin
Þ.egar hér er komið siigu eru seiðin komin niður úr
yfirborði sjávarins. Hafa dýpkað á sér niður í 15 til 50
metra og eru úr mestu hættunni. Kru líklega ekki i
meiri hættu úr því að þessu þroskastigi er náð en á
síðari aldursskeiðum.
Ég geri grein fyrir hinum hrikalegu dauðsföllum til
að undirbúa skilning á einum þætti í þeirri fiskveiða-
stefnu, sem ég boða i þessari grein — sbr. einnig áður
sagt, um ranga stefnu að því er hrygningarfriðun
snertir.
Nú er það orðin föst venja okkar ágætu fiskifræð-
inga, að þeir fara í leiðangra ár hvert í ágúst og
september — og veiða seiði í fínriðin flottroll. beir
fara yfir stór svæði hafsins, einkum vestur, norður og
austur af landinu — og reikna út seiðamagnið — þ.e.
ágúst-seiðamagnið eftir því seiðamagni, sem er tekið í
trollið með vísindalegum aðferðum á fyrirfram
ákveðnum rannsóknarlinum.
Þetta er gert bæði með seiðatöku og með fisksjár-
mælingum. Með því að telja úr trollinu, sem farið
hefur ákveðna vegalengd og bera saman við það sem
fisksjáin sýnir, er ágúst-seiða-stofninn áætlaður.
Sennilega af furöu mikilli nákvæmni, sjá mynd 4.
Eftir þeim upplýsingum, sem ég hef fengið m.a. frá
Hjálmari Vilhjálmssyni, Sigfúsi Schopka og fleiruni,
virðist tnér að hiklaust megi álykta sem svo, að ágúst-
seiöin séu stofn I þjöðareign, sem megi byggja á um
það, hvað árgangurinn hverju sinni gæti gefið af sér i
þjóðarbúið — ef rétt væri að farið.