Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1974, Blaðsíða 23

Á Péturstorginu skein síðdegis-
sólin glatt og varð manni dimmt
fyrir augum er út kom, eftir hálf-
rökkrið inni í hinni risavöxnu
kirkju.
Þessi viðburðaríki dagur var nú
brátt að kveldi kominn, en minn-
ingar hans lifa í hugum þeirra
islendinga, sem áttu þess kost að
vera viðstaddir þessa stórkostlegu
athöfn.
Til tönlist-
arinnar
Framhald af bls. 4
„Vondlega hefur oss veröldin
blekkt,
vélað og tælt oss nógu frekt,
ef ég skal dæmdur af
danskri slekt,
og deyja svo fyrir kóngsins
mekt.“
og nístandi fjarlægð sálar
við sálu leita menn í ör-
væntingu að sjálfum sér er
þeir hafa týnt í þessu ólma
róti. Þessari firrtu veröld
ómennskunnar hefur
Mahler gefið næstum því
skelfilegt líf i hinum átak-
anlegu stórverkum sínum
er hljóma eins og skerandi
neyðaróp vitstola hugar.
Hann var hálfri öld á undan
samtíð sinni enda hló hún
að honum. En við sem nú
lifurn þökkum þessum spá-
manni fyrir að tulka okkar
tíma.
Ævi allra þessara meist-
ara hefur á einn eða annan
hátt verið óslitin píslar-
ganga. Samt brást þeim
aldrei þrek til að berjast á
móti fárviðrum lífsins. Og
afl sálar þeirra var svo mik-
ið að þeim hefur auðnast að
veita mannkyninu neista af
glóð sinni. Þessir hrópend-
ur í eyðimörkinni hafa ef til
aldrei átt brýnna erindi til
mannkynsins en einmitt nú
þegar það stendur á kross-
götum vályndustu tíma er
yfir það hafa gengið.
Kirkjugölfiö
ö Klaustri
Framhald af bls. 3
ur í Dverghamra.
séu langar basaltsúli
sem standi upp á end-
ann. Auðvelt hafi verið að
brjóta þær í hæfilega þykkar
flögur flytja þær út að
Klaustri til að flfsaleggja með
þeim gólfið f helgidómi nunn-
BÆN TIL
SÓLARINNAR
JÓL
Myndin er af málverki, sem Steinþór Eirlks-
son, listmálari á Egilsstöðum, hefur málað
fyrir Búnaðarbankaútibúið þar á staðnum.
Verkið er unnið i anda symbolismans, eða
táknstefnunnar, og minnir að ýmsu leyti á
málverk Einars Jónssonar, myndhöggvara.
Anna María Þórisdóttir
ÞRJU JOLALJOÐ
Hverju skiptir það,
hvort jólin eru hvlt eða rauð,
hvort við borðum hamborgarhrygg
eða hangikjöt,
hvort jólaljósin loga
á tólgarkertum
undir dimmri súð
ellegar blika
á grænum greinum?
Ef við aðeins gerum hjörtu okkar
að jötu jólabarnsins.
Skammdegi
Svart og kalt
f læðir myrkrið að okkur,
svart og kalt,
og ekkert fær stöðvað straum þess.
Stillt og rótt
Itða stjörnur upp á dimman himin,
stillt og rótt,
og ekkert fær stöðvað gullna göngu þeirra.
Mynd Steinþórs heitir „Bæn til sólarinnar"
og hugsar hann sér tréð sem þroskameið
héraðsins. Þarna sést landslag af Austur-
landi, Lögurinn, Snæfell og Dyrfjöll. Og
þegar betur er að gáð, er einnig að finna
þjóðsagnamyndir af Héraði, sem felldar eru I
myndina.
AFI MINN
Afi minn reykti bogna plpu
og tók hana varla nokkurn tlma út úr sér.
Oft var hann þungur á brúnina,
þegarhann bætti kolanetin
uppi við Gamla Bauk
eða þurrkaði svitann af enni sér
á þessum ótrúlega heitu, liðnu dögum,
þegar verið var að hirða á Túnsbergstúninu.
En á jólunum reykti afi vindla.
Alltaf kom hann á aðfangadagskvöld
með Amerlkutöskuna hennar frænku,
fulla af jólabögglum,
barði að dyrum og sagði:
„Hérer kominn jólasveinn."
Svo sat hann úti I horni
I stólnum, sem pabbi smlðaði
með rauða áklæðinu, sem mamma óf,
brosti og púaði vindilinn sinn
á meðan við opnuðum bögglana.
Hann var með harðan flibba
og fallegu gullnæluna með bláa skipinu
hafði hann I bindinu
og mátti ekki á milli sjá,
hvort var blárra,
skipið eða augun hans.
anna.
En þetta er eins og viS
vitum mikill misskilningur
hjá þeim mæta lærdóms-
manni. Kirkjugólfið er ekki
gert af mannahöndum heldur
er það skaparans verk eins og
stuðlabergið í Dverghömrum
og víðar á Slðunni. í Gólfinu
er það bara svo rétt og reglu-
legt að undran vekur eins og
gleggst má sjá af með-
fylgjandi myndum.
Hvort það hefur nokkru
sinni verið notað fyrir kirkju-
gólf, t.d. f Papanna tíð verður
vitanlega aldrei sagt. En sú
mynd félli fallega inn í alda-
langa kristnisögu þessa forn-
helga staðar. Og hún spillir
sannarlega ekki þeirri stemn-
ingu, sem hver íslendingur
ætti að komast I, þegar hann
gengur um þetta kirkjugólf
náttúrunnar og krýpur þar
niður til aS fara höndum um
þessa fíngerðu fleti, sem
sandurinn hefur runnið yfir
og fægt og fínpússað I
aldaraSir.
Það eykur á sviðshelgi
þessarar fágætu náttúru-
smlðar að hugsa sér aS ein-
hvern tíma fyrir löngu —
löngu fyrir vora landnámstíð
hafi staðið hér ofureinfalt og
fáskrúðugt musteri heims-
flóttamanna, sem fyrstir
leiddu augum þetta blessaða
land, á hvers brjóstum vér
„þiggjum þrótt og líf
þægindi, skjól og hlíf."
Papakirkjan á Kirkjubæ,
hafi hún verið til — hefur
ekki verið háreist hús. Allar
heimildir um þá bera þess
órækan vott, að þeir hafi lifað
því fábrotnasta lífi sem
hugsazt getur, — að vera
einn — aleinn með Guði, það
var innihald lífs þeirra, til-
gangur þess og takmark.
Og hvernig sem kirkjan
þeirra á Klaustri hefur litið út,
getur hún sjálfsagt vakið hjá
oss líkar hugsanir og koma
fram f þessum kunnu Ijóðlfn-
um:
Marmarans höll
ersem moldarhrúga.
Musteri Guðs eru hjörtun,
sem trúa
þó hafi þau yfir höfði þak.
Gfsli Brynjólfsson.
-