Lesbók Morgunblaðsins - 01.09.1974, Blaðsíða 7

Canessa lá vakandi um nóttina og hugíeiddi, hvort
hann ætti að halda áfram með Parrado eða snúa við með
Vizintin. En um morguninn hafði hann tekið ákvörðun.
Áfram vildi hann halda. Þeir tóku því nesti Vizintins og
allt, sem þeim gat komið að haldi, og undirbjuggu ferð
hans til baka.
„Segið mér,“ sagði Vizintin um leið og hann hvarf frá
þeim, „er nokkur... ég á við... partur likamans, sem
maður mundi ekki eta?“
„Enginn," sagði Canessa. „Allt hefur sitt næringar-
gildi."
„Jafnvel lungun?"
„Já, jafnvel Iungun."
Vizintin kinkaði kolli. „Heyrið mig, sagði hann, „þar
sem þið ætlið að halda áfram, en ég til baka, er nokkuð,
sem ég get gert fyrir ykkur?“
Canessa virti Vizintin fyrir sér frá hvirfli til ilja, „já,
mundirðu vilja láta mig hafa balaklavahúfuna?
Með nokkurri tegðu tók hann hana af sér og rétti
Canessa. „Jæja, góða ferð,“ sagði hann og yfirgaf
þá.------
Morguninn fimmtánda desember sáu piltarnir þrettán,
sem héldu kyrru fyrir í flakinu, eitthvað geysast niður
fjallið. Þegar það færðist nær, sáu þeir, að þetta var
Vizintin. Hann sat á sessu og þegar hann var kominn á
móts við flakið, spyrnti hann fótunum í snjóinn og
snarstoppaði.
Blandnar tilfinningar hrærðust í huga piltanna, þegar
þeir sáu hann þramma til þeirra. Þeim datt f hug, að
annar hvor eða báðir leiðangursmennirnir hefðu beðið
bana, eða að allir þrír hefðu gefizt upp og Vizintin hefði
orðið fyrstur að koma til baka.
Jafnskjótt og Vizintin hafði kastað kveðju á piltana,
sagði hann allt af létta um ferðina. „Parrado og Canessa
komust alla leið upp. Þeir héldu áfram og sendu mig til
baka, svo að maturinn entist lengur."
„En hvað er hinum megin?" spurðu þeir einum rómi.
„Fleiri fjöll — fjöll, svo langt sem augað eygir. Ég hef
ekki mikla trú á þvi, að þeim heppnist ferðin. Gangan var
alveg hræðileg. Við vorum þrjá daga að klifra upp. Ef
þeir eiga aðra slíka fyrir höndum, lízt mér ekki á þá.“
Miðdegis varð ágreiningur um, hve stóran kjötskammt
Vizintin ætti að fá. „Ég var að koma til baka úr leið-
angri,“ sagði hann. „Ég þarf að byggja mig upp... og ég
hef etið lítið. Ég gaf hinum matinn minn.“
I þetta sinn gáfu þeir honum dálítinn aukaskammt með
því skilyrði, að framvegis fengi hann ekki meira en hinir.
Um kvöldið gekk Vizintin því kringum flakið, týndi upp
öll lungu, sem hann gat fundið og hrúgaði þeim á
bakkann sinn. Hingað til hafði þeim verið fleygt, og þar
eð enginn hafði hirt um að hylja þau í snjó, voru þau
tekin að rotna.
„Ætlarður virkilega að eta þetla?“ spurði einhver.
„J á.“
„Þér verður illt af því.“
„Nei, langt í frá.“ Canessa sagði, að mér yrði gott af
þeim.“
Þeir horfðu á hann skera væna bita af hálfrotnuðum
lungunum og eta þá. Og þegar þeir sáu daginn eftir, að
honum var ekki meint af, fóru hinir að dæmi hans. Það
gerðu þeir, af því að þeir heimtuðu nýjan smekk, ekki af
því að þeir hefðu ekki nægilegt sér til matar, þvf að
snjórinn, sem var óðum að bráðna, skilaði þeim aftuf,
sem höfðu dáið viö fyrsta slysið eða skömmu síðar.
Þarna voru tíu lík. Fimm þeirra höfðu þeir heitið að eta
ekki nema í ýtrustu neyð. Eitt hafði verið etið að mestu
leyti, áður en snjóskriðan féll, en þau, sem ósnert voru,
ásamt líkum flugstjóranna tveggja, sem voru í sætum
sínum, gátu enzt þeim í fimm eða sex vikur enn. Þeir
hefðu getað komizt hjá því að eta rotnuðu lungu og
innýfli, en þeir héldu þessu áti áfram, af því að þeir
heimtuðu eitthvað bragðsterkara en kjöt.
Eftir að Vizintin hafði yfirgefið þá Canessa og Parrado,
ákváðu þeir að hvíla sig allan daginn nálægt fjallstindin-
um. Þriggja daga uppganga hafði eytt kröftum þeirra og
þeir vissu, að þeir yrðu á öllu sfnu að halda til að ná
næsta tindi. og þá tók gangan niður við. Laugardagsmorg-
uninn 16. desember, klukkan nfu, lögðu þeir enn upp.
Þeir voru þrjá tima á leiðinni upp á tindinn og þar hvfldu
þeir sig vel og huguðu að beztu leiðinni niður'. Parrado
tók forystuna f niðurgöngunni. Það var mjög erfið ganga.
Snjórinn var að miklum mun minni, en fjallshlfðin var
snarbrött. Nælonflétta tengdi þá félaga saman. Þeir
renndu sér niður hlíðina og smáskriður féllu undan
þeim. Canessa talaði óslitið við Guð. „Láttu það verða
okkur torvelt," bað hann, „en ekki ómögulegt.“
Eftir að hafa farið þannig niður nokkur hundruð fet,
komu þeir til staðar, þar sem fjallshlíðin hvíldi í skugga
og snjórinn var enn djúpur. Hallinn var mikill, en
yfirborðið traust og slétt, svo að Parrado ákvað að renna
sér niður á sessunni. Hann losaði sig við nælonfléttuna,
settist á aðra sessuna, sem hann haföi notað sem snjóskó,
hafði álstafinn milli fótanna sem einkonar hemil og
renndi sér niður f jallið.
Óðara var hann kominn á fleygiferð, og þegar hann
stakk stafnum í snjóinn kom það að engu haldi. Hann
þaut hraðar og hraðar. Hann spyrnti hælunum i snjóinn,
en það hjálpaði ekki hið minnsta. Allt í einu sá hann
snjóvegg fyrir framan sig. Ef þarna eru hnullungar, er
var ekki síður fyrir hann en sjálfan sig, að hann hélt
áfarm þessari þrautagöngu.
Hugsandi um föður sinn herti Parrado gönguna. En þá
mundi hann aftur eftir félaga sfnum. Hann horfði til
baka og sá, að hann var orðinn langt á eftir. Hann beið, og
þegar Canessa loksins kom, leyfði hann honum að kasta
mæðinni í nokkrar mfnútur. Þetta endurtók sig. Og í eitt
sinn, er þeir hvfldu sig, komu þeir auga á læk í f jallshlíð,
og á bökkum hans mosa og annan gróður.
Þetta voru fyrstu merki jurtalífs, er þeir höfðu séð í 65
daga, og Canessa, þótt þreyttur væri, klifraði upp að
læknumpg týndi nokkur grös og stakk þeim upp í sig...
Morguninn eftir héldu þeir niður eftir dalnum, fullir
bjartsýni. Parrrado á undan, en Canessa dróst aftur úr.
Þegar Parrado kallaði til hans og bað hann að herða sig,
hrópaði hanp til baka, að hann væri þreyttur og gæti ekki
gengið hraðar. „Hugsaðu um eitthvað annað," sagði
Parrado, „leiddu athyglina að einhverju öðru en göng-
unni.“
Canessa fór að ímynda sér, að hann væri að ganga eftir
strætunum í Montevideo og líta í búðargluggana. Þegar
Parrado bað hann enn einu sinni að hraða sér, svaraði
Canessa: „Ég get það ekki. Ég missi þá af búðarglugg-
unum.“ Sfðar fór hann að tauta nafn stúlku, sem Parrado
hafði verið hrifinn af: „Makechn . . . Makechn .. .“ Nafn
hennar hvarf f snjóinn, en Parrado hafði heyrt orð og
brosti við.
Afram sigu þeir og smám saman urðu þeir þess varir,
á fótatak þeirrahvarffyrir miklum hávaða, sem jókst,
þegar þeir nálguðust dalbotninn. Þeir urðu óttaslegnir.
Hvað var til bragðs að taka, ef ófær á lokaði leið þeirra?
Spennan að sjá það, sem framundan var, lagði hald á
Parrado. Hanngreikkaðisporið og skrefhnsurðu lengri.
Hann var kominn dalinn á enda. Utsýnið sem við blasti
úti um mig, hugsaði hann. Rétt í því skall hann á vegginn
og stöðvaðist. Hann hélt meðvitund. Veggurinn var af
einum saman snjó.
Augnabliki síðar náði Canessa í hann. „Nando, Nando!
Ertu ómeiddur?" hrópaði hann ákafur. Parradó skreið
seint upp úr snjónum. „Þetta er f lagi,“ sagði hann. „Við
skulum halda áfram ...“
Þeir héldu varlegar áfram niður hlíðina. Klukkan
fjögur síðdegis komu þeir að stórum, flötum kletti og
ákváðu að nema staðar og þurrka föt sin fyrir dimmuna.
Þeir töldu, að þeir væru komnir tvo þriðju leiðar niður
hliðina. Eftir sólarlag skriðu þeir inn f svefnpokann og
sváfu á klettinum.
Þeir biðu í pokanum eftir fyrstu morgungeislunum, átu
morgunverðinn, hrátt kjöt, fengu sér vínsopa og héldu
enn af stað. Þetta var sjötti dagur ferðalagsins, og um
miðdegið voru þeir við rætur fjallsins. Þeir höfðu komizt
á staðinn, sem þeir höfðu hugsað sér, f mynni dalsins,
sem lá til nakinna fjallanna.
Skömmu eftir að þeir hófu ferðina niður dalinn bilaði
burðarólin f bakpoka Canessa og hann varð að nema
staðar og gera við hana. Hann var þakklátur fyrir að fá
tækifæri til að tylla sér niður, því að kraftar hans voru
ekki í bezta lagi.
I hvert skipti, sem Parrado leit til baka, sá hann
Canessa sitja í snjónum. Hann hrópaðatil hans að halda
áfram, og Canessa skreiddist seint á fætur. Hann bað á
göngu sinni. Við hvert skref eitt orð úr Faðirvorinu.
Hugur Parrados beindist minna að föðurnum himneska
en hinum jarðneska. Hann vissi, hversu sárt faðir hans
þjáðist, og hve mikla þörf hann hafði fyrir son sinn. Það
var dásamlegt. Það var enginn snjór. Undan hvftri skel-
inni rann skollitaður árstraumur, sem féll ofan í djúpa
kvos og veltist yfir hnullunga í vesturátt. Og þarna var
töluverður gróður, meira að segja gul og purpuralit blóm.
Sem Parrado stóð nú þarna, með gleðitár í augum, kom
Canessa og hrópaði af fögnuði yfir því sem hann sá. Báðir
skjögruðu þeir áfram eftir snjónum og hnigu niður á
klettana á árbakkanum. Og þar, á meðal fugla og eðla,
gerðu þeir bæn sfna til Guðs og þökkuðu honum fyrir að
hafa leitt þá út úr Andesfjöllunum.
Þeir voru sannfærðir um, að þeim yrði bjargað, en enn
þá beið þeirra mikið erfiði. Þó að snjó væri ekki til að
dreifa, var gangan þung. Þeir urðu að ganga eftir klettum
og klöngrast yfir stóreflis grjóthnullunga og loksins
komu þeir að snarbrattri brekku, sem lá niður í ána til
vinstri handar við þá. Þeim kom saman um, að leggja
frekar f ána en klífa brattann. Hún var á að gizka 25 feta
breið, en straumþunginn var firnamikill, svo að hann
flutti með sér stóra steina. Upp úr miðri ánni stóð klettur,
er staðizt hafði strauminn og reis allhátt upp úr vatninu.
Þeim leizt svo á, að þeir mundu komast yfir með því að
stökkva fyrst út á klettinn og af honum á bakkann hinum
megin.
Cannessa stökk fyrst. Hann fór úr föturtum og batt
saman þrjú nælonbönd og festi síðan um sig miðjan.
Parrado hélt í annan endann, ef svo illa færi að hann
dytti í ána. Stökkið tókst. Þegar Parrado sá, að félagi
hans var heill á húfi, tók hann svefnpokann og batt við
endann á spottanum og kastaði honum af öllum kröftum
á bakkann hinum megin. Þar losaði Canessa hann og
Framhald á bls. 12.