Lesbók Morgunblaðsins - 08.10.1972, Blaðsíða 12

SÍÐUSTU ORÐ
SYNDUGS MANNS
Framh. af bls. 4
Læt ég þá þessum skyndi-
myndum lokið.
Ég gat nokkurra samtíðar-
manna minna í endurminninga-
bókum mínum, „Ég minnist
þeirra" og „Syndugur maður
segir frá“, en úr báðum féllu
fyrir gáleysi nokkrar frásagn-
ir, sem ég hafði ætlað þeim að
fiytja. Ég ætla nú aðeins að
segja þrjár þeirra, því að mér
finnst að þær lýsi mönnunum
nokkuð.
Ég var eins og ég hef sagt
frá í minningum mínum ráðinn
til þess að hafa með höndum
rannsókn á lögreglu- og saka-
málum hjá Jóhannesi bæjarfó-
geta. Starfi minu var þannig
háttað, að ég átti ekki að vinna
á skrifstofunni hjá honum,
heldur hafa yfirheyrslurnar í
hegningarhúsinu, en semja dóm
ana heima hjá mér. Dómabók-
inni átti ég svo að skila á skrif-
stofu bæjarfógeta á laugardög-
um, svo að hann gæti fylgzt
með málunum og starfi minu.
Laugardag einn er ég hafði
lokið yfirheyrslu í máli einu
fór ég svo heim, samdi dóminn
og sendi svo bókina til bæjar-
fógeta.
Þetta kveld var ég boðinn í
spil til Guðmundar bankagjald
kera Guðmundssonar frá Reyk
holti. Ég var orðinn nokkuð
tæpur fyrir og hraðaði mér því
óvenju mikið við að færa inn
dóminn. Fór ég svo til Guð-
mundar. Leið svo fram á mánu
dagsmorgun. Þá var hringt til
mín frá bæjarfógeta og ég beð
inn að koma niður á skrifstofu
hans kl. 11. Mér brá nokkuð,
því að þetta hafði ekki borið
við fyrr.
Ég fór til bæjarfógeta og var
visað inn til hans. Jóhannes sat
í stól við skrifborðið og bauð
mér að setjast við hlið sér. Mér
sýndist hann nokkuð alvörugef
inn. Fyrir framan hann á borð-
inu lá dómabókin mín og sá ég
að dómurinn sem ég hafði kveð
ið upp á laugardaginn var efst
ur á blaði. Bæjarfógeti hóf fyr
irvaralaust að lesa hann, las
mjög hægt, því að hann átti
erfitt með að komast fram úr
skriftinni, og þrisvar bað hann
mig að lesa orð, sem hann sagð-
ist ekki komast fram úr. Enn
meira tafði það þó lesturinn, að
hann setti kommur og punkta
yfir næstum því hvert orð og
eins á milli lína. ITann skrifaði
feita hönd og mjög skýra og fal
lega, en mín var grönn og
ólæsileg. Var líkast þegar horft
var yfir opnuna eins og skyr
með krækiberjum í.
Þegar hann hafði loks lokið
lestrinum, stóð hann upp og
sagði: „Það var ekkert annað,
Magnús.“
Ég kvaddi þegjandi og gekk
út, en það var ekki hnakka-
kerrtur fulltrúi sem í það sinnið
gekk heim til sín. Og aldrei
held ég að ég hafi skammast
mín eins á ævi minni.
Svo liðu margar vikur. Þá
lágu einu sinni boð fyrir mér,
að ég ætti að koma á skrifstofu
bæjarfógeta og bókin var nið-
ur frá. Mér brá enn, en þó ekki
sem í fyrra sinnið, því að ég
vissi ekki til að ég hefði neitt
af mér brotið og fráganginn
hafði ég vandað.
Ég fór samstundis. Jóhannes
sat enn við sama borðið og fyr
ir framan hann dómabókin með
dómi, sem ég hafði fyrir
skömmu kveðið upp í nokkuð
flóknu máli.
Jóhannes bauð mér sem fyrr
sæti við hlið sér og hóf um-
búðalaust að lesa dóminn og
las nú viðstöðulaust. þegar
hann hafði lokið því stóð hann
upp og sagði: „Þetta er prýði-
lega saminn dómur hjá yður,
Magnús minn. Erindið var nú
ekki annað.“
Ég kvaddi hann innilega og
það var ekki laust við, að mér
vöknaði um augu. — Jóhannes
bæjarfógeti Jóhannesson
kunni að stjórna. Og hann var
maður sem fyrir flestra eða
allra hluta sakir var hæfur til
þess að sitja í æðstu virðingar
stöðum þjóðar sinnar.
Við Gunnar Viðar, sonur
Indriða Einarssonar, vorum
bekkjarbræður og talsvert sam
an í Menntaskólanum. Kom
ég oft heim til hans og átti þar
hinni mestu alúð og ljúf-
mennsku að mæta. Indriði var
þá orðinn nokkuð hniginn að
aldri en var léttur og kvikur
á fæti eins og tvítugur ungling
ur og alltaf glaður og ljúfur og
sagði okkur margar gamansög-
ur frá skólaárum sínum.
Svo skildu leiðir okkar
Gunnars. Hann fór til Kaup-
mannahafnar og lauk þar hag
fræðiprófi 1924. — Nokkru eft
ir að hann var heim kominn
fór ég eitt sinn heim til hans.
Var ég nokkuð ölvaður, átti
ekki nema 3 krónur og 50 aura
í buddunni, en flaskan kostaði
7 krónur og ætlaði ég að slá
Gunnar eða fá hann í félag
með mér. Gunnar var ekki
heima, en ég hitti Indriða. Ég
sagði honum erindið. „Ég skal
vita, hvort ég á ekki það sem
vantar i buddunni minni,“
sagði Indriði, en þá átti hann
ekki nema 2 krónur og vant-
aði þá 1 krónu og fimmtíu aura.
„Ég ætla að kalla á hana Eme-
líu og vita hvort hún á þetta
ekki,“ sagði Indriði. Svo kall-
aði hann „Emelía, Emelía, áttu
ekki eina krónu og fimmtíu
aura. Hann Magnús ritstjóra
vantar það fyrir Madeira
flösku.“ — Bmelía átti aurana
og vandinn var leystur. — Ind
riði var vísí mjög hátt settur í
stúkunni, þegar þetta bar vIB,
en hjartagæði þessa ljúfmennis
máttu sín meira, en stúkukredd
ur.
Ég kom oft heim til Bjöms
Kristjánssonar, einkum eftir að
hann fluttist í litla steinhúsið
við Vesturgötu 9, og sat hjá
honum oft lengi, stundum full-
ur. Eitt sinn kom ég til Bjöms
um miðjan dag nokkuð kennd-
ur og var með hálfa flösku af
léttu víni. Hjá honum sat þá
Sigurbjörn Þorkelsson, kaup-
maður í Vísi, en þeir Björn
voru vlnlr gomr. Ba*r voru
bindindismenn og Sigurbjörn
var víst háttsettur í stúkunni
Dröfn, sem mig minnir að hann
stofnaði.
Ekki var langur tími liðinn,
þegar ég var búinn úr flösk-
unni. Ætlaði ég þá að fara og
ná mér i aðra, en þá sagði
Björn Kristjánsson: „Ég held
að hann Magnús okkar sé nú
orðinn of kenndur til þess að
ná í flöskuna. Viltu nú skreppa
Bjössi minn, og ná í hana?“
Sigurbjöim reis þegar upp,
og stutt stunð var ÍHMn, þegar
hann var kominn með flösk-
una. Hann var aldrei lengi að
neinu. — Sigurbjörn var ein-
hver vinsælasti kaupmaðurinn
í Reykjavík vegna hjálpsemi
sinnar og drenglyndis.
Þá held ég að ég láti nú loks
þessum minningum fortíðarinn-
ar lokið og snúi mér að nútím-
anum.
Síðari hhiti greinar Magnús-
ar Magnússonar birtist á
næstunni.
m
Auðvitað geturðu gengið út
í birtuna,
við hvert fótmál stöndum við,
rauðeygð, smávaxin börn,
við höfum öll skorið okkur í fingurna.
Þú getur yppt öxlum
og gengið ótrauður út í birtuna,
sagt sem svo:
þetta grær, áður en þau gifta sig,
gengið svo áfram,
íþróttamannslegur og beinn í baki
og við stöndum og
sjúgum blóðuga puttana,
hugsum milli ekkasoganna:
ekki er hann með hryggskekkju þessi.
Svo þerrum við tárin
með blóði drifnum fingrum
og fylgjum þér
út í birtuna.
1? 'JBSBÓK MORGUNBLAÐSINS 8. október 1972
Hanna
Krist j ónsdóttir
A5 ganga
út
í birtuna