Lesbók Morgunblaðsins - 09.04.1972, Blaðsíða 13

Við prófum
Allur heiniurinn virðist taka
það som sjálfsagðan lilut, að
Austur-Evrópiuikin R-eti ekld
framleitt iðnaðarvönu- á borð
við Vesturlönd. Það er lexia út
af fyrir sig. Nú hefur einn nýr
a.uslanljaldslúll verið kynntur
og er óhætt að segrja strax, að
hann ber af þeim bílum þaðan,
sem hér fást. En skýringin er
sú, að hann er i rauninni ítalsk-
ur. Pólverjar hafa fengið leyfi
tíl að framleiða sérstaka gerð
af Fiat og má segja, að þeir
hafi náð markverðum árangri.
f*egar rætt er um slíkan ár-
angur, hlýtur ntaður fyrst og
fremst að taka mið af verðinu
og þeim bíliim öðrum, sean seld
ir eru á sambærilegu verði. Af-
rek Pólverja er fólgið í því að
geta látið af liendi prýðilega
frambærilegan bil, sem selst
liér á íslandi á 296 þúsund
krónur (að viðbættri 11%
hækkun). Ef til vill gefa þeir
með framleiðslunni, en )>að er
þeirra mál og við muniim lík-
lega ekki liafa áhyggjur af
því.
Pólski Fiat er itaJskur
kokteill, framleiddur í Pól-
landi. Vélin er ekki sú hin
sama og knýr ítalska Fiat 125,
heldur er liún úr Fiat 1500, sem
nú er eklö framleiddur lengur.
Eengd og stærð bílsins er sama
og á ítalska Fiat 125, en útlitið
úasr Fiat 124. Sætin tilheyra
liimun fyrrnefnda, en stýri og
mælaborð úr liinum afdankaða
Fiat 1500. Mælaborð er gamal
dags I útliti; það er ekki leng-
ur í tízlcu, að mælaborð liti
þannig út. En í'rágangur á því
er alls ekki slannur og stjórn-
tæki vel merkt eins og tíðkast
hjá Fiat og mikiil urmull
af idiótaljósum. Stýrið er stórt
og gnæfir hátt. Annað er ekki
að sjá úr fortíðinni; vélin er
mjög gúð, þótt af gamalli gerð
sé. Hún er tæplega 1500 rúm
cni, og 80 hestöfl SAE. En
vinnslan er svo snörp, að hún
gefur hugmynd um 100 hestafla
vél. Fó er hún alveg sérstak-
Efst: Polsld Flat er ítalskur í
útliti, línurnar hreinar og allt
dálitið i fúnlds. 1 miðju: Stýri
og mæiaborð, leyfar úr fortíð-
inni. Neðst: Frágangurinn góð-
ur miðað við verð.
Icga hljóð og mættu sumir vel
við ima, sem dýrari eiru. Há-
markshraði er 150 km á klst.
og viðbragð á 80 km hraða er
11 sek. Hins vegar eru ekld fyr-
irliggjandi upplýsingar um við
bragð í 100 km hraða. Verk-
smiðjan telur eyðslu um 10
lítra á 100 km, en það er óstað-
fest og raunar furðulegt ef bíll
inn eyðir ekki meini með þess-
ari vinnslu. Vélin er fjögurra
strokka, vatnskæld, búin t\'ö-
föidum Weber-Wöndimgi og
drif er á afturhjóhim.
Billinn var á snjódekkjum að
aftan, en radialdekkjum að
Þá eru hinir langþráðu páskadagar
liðnir og önn hversdagsins tekin við á ný,
kapphlaupið við tímann, eltingaleikur
ejnishyggjunnar, feluleikurinn við inn-
heimtumenn úr öllum áttum og áhyggjur
af búi og börnum, ásamt öllu því amstri
og þvargi, sem sligar daglegt líf þorra
manna.
Fyrir skemmstu heyrði ég einhvers
staðar ávœning af því að franskir geð-
lœknar deildu um það hart nú um stund-
ir, hver orsök væri vaxandi geðveiklunar
í nútíma þjóðfélagi. Virtust yngri menn
þeirrar skoðunar, að þjóðfélaginu sjálfu,
lífs- og starfsháttum þess væri um að
kenna, en hinir eldri töldu þá skýringu
full einfalda og hölluðust að ýmsum öðr-
um, m.a. líffrœðilegum, með þeim fyrir-
vara þó, að þekking manna á geðsjúkdóm-
um næði enn býsna skammt.
Hvað sem orsökum líður, verður því
tæpast á móti mælt, að þeir eru œði marg-
ir, sem kikna undir byrðum daglegs lífs,
persónulegum, heilsufarslegum og efna-
hagslegum áföllum og jafnvel undan sjálf-
um sér, sínum eigin ágöllum. Mörgum veit-
ist erfitt að sœtta sig við sjálfa sig og
horfast í augu við og berjast við eigin
takmarkanir og finna starfsvettvang og
markmið við sitt hæfi.
Sumir segja að ástandið í þessum efn-
um sé í raun ekki verra nú en áður, því
sé aðeins meiri gaumur gefinn. Alltaf
megi reikna með vissum fjölda fólks í
hverju samfélági, sem ekki getur fylgt
því eftir á lífshlaupinu, qg því stærri, sem
samfélögin verði, þeim mun fjölmennari
þessi flokkur. Áður fyrr hefðu líklega
margir, sem áttu við sálrœna erfiðleika að
etja, leitað til síns sálusorgara, sem vænt-
anlega hefði ráðlagt þeim að leita styrks
í trú. Og skyldi það ekki, þegar allt kem-
ur til alls, hafa reynzt mörgum haldbetra
en pillufargan nútímans.
Svo er að minnsta kosti að sjá, sem það
hafi hvarflað að ýmsu því unga fólki, sem
áður hefur leitað fróunar frá vandamálum
sínum í hassi, LSD eða öðrum fíknilyfj-
um. Það þreifar fyrir sér um það, hvort
kirkjan og kristin trú geti veitt þann styrk,
sem ekki fannst með öðrum hœtti.
Mikið er talað um Jesúbyltinguna svo-
nefndu um þessar mundir. Ef til vill er
hún ekki annað en stundarfyrirbrigði,
sprottið af leit ungs fólks að markmiðum
öðrum en þeim, sem það hefur kynnzt í
foreldráhúsum. Tíminn leiðir það í Ijós
hver alvara er þarna að baki og hvort
kirkjan er fœr um að koma til móts við
trúarþörf þessa fólks.
Ungir sem aldnir vilja geta trúað á ein-
hverja hugsjón, eitthvert jákvœtt markmið
er gefi lífinu og lífsbaráttunni gildi urn-
fram uppfyllingu brýnustu þarfa. Unga
fólkið hefur haldið uppi harðri gagnrýni
á samfélagið og sakað eldri kynslóðir um
að fylgja innantómri efnishyggju og iðka
eigingjarnt lífsþægindákapphlaup, vit-
andi þó af milljónum manna sveltandi
í öllum áttum. Víst hefur þessi gagnrýni
að mörgu leyti við rök að styðjast, þó svo
það vilji gjarnan gleymast þessu unga
fólki, þessu vel metta, vel klœdda, vel
skólaöa unga fólki, að markmið efnis-
hyggju þeirra þriggja eða fjögurra kyn-
slóða, sem byggt hafa upp velferðarþjóð-
félag á tslandi, hefur verið að koma í veg
fyrir að afkomendurnir — unga fólkið í
dag — þyrfti að líða þann skort, sem afar
okkar og ömmur þekktu af biturri reynslu.
Unga fólkið hefur heldur ekki í áílri
sinni gagnrýni gert nána grein fyrir því,
hversu reiðubúið það sjálft er til að neita
sér um lífsins gœði. En víst væri lífið
áhyggjulausara ef allir legðust á eitt, ung-
ir sem aldnir, um að draga úr kröfum til
lífsms gœða, þá um leið mundi draga úr
amstri því og þvargi, sem sligar daglegt
líf þorra manna.
Margrét R. Bjarnason.
framan. Fjöðrun er mjög venju
leg, alls ekki hörð og bíllinn
tekur stórar holiir léttilega.
En baköxull esr stífur og það
segir að vísu til sín. Sæmilega
er liann stöðugur í rásinni og
ekki til óþæginda næmur fyrir
hliðarvindi. En einn slæman
ókost hefur hann samt. Um
leið og stýri er hreyft eitthvað
að ráði, er )>vi líkast sem hann
missi jafnvægið og slagar hann
þá og rásar á eftir unz jafn-
vægi er núð. Þetta keanur alveg
sérstaldega í ljós, ef snögglega
er sveigt framhjá holu eða
steini, sem alltaf getur komið
fyrir að þurfi að gera hér. Og
þyrfti ég eldsnöggt að víkja á
blindhæð til að forðast árekst-
ur, þá vildi ég ógjarnan vera
á pólska Fiat. Oft standa þó
gallar af þessu tagi í sambandi
við dekldn og er ótrúlegt hvað
hægt er að breyta aksturseig-
inleikum með réttuin dckkjum.
Verið gæti til dæimis, að radial
dekldn á þessunt bíl hefðu verið
of hörð og gæti það liug'san-
lega haft þessi áiirif.
Sem sagt: hugsanlegur mögu
leiki er að laga þennan van-
kant, sem var mjög hvimleiður
á þessum hil og gerði það að
verkum, að maður var alitaf
hálfpartinn í varnorstöðu og
það er ekki þægilegt. Hurðar-
Iæsingamar voru eitthvað aust
antjaidslegar og hurðirnar
virtust ekki lúsfaila, en þá er
það í rauninni talið, sem ég gaf
lága einkunn og það er frá-
bærlega vel sloppið á bíl sem
kostar nú rúm 300 þúsund.
Gerð sætauma er hin sama
og í ítalska Fiat 125. Bökin
eru frekar lág, ffli styðja vel
við bakið og það fer vel lun
mann við stýrið. Bökin eru
stillanleg. Ástig á „kúplings-
pedala" eða tengslafettl eins og
það heitir á sparimáii er eilitið
undarlegt og pedalarnir nokk-
uð Htlir. Asttg á hemlafetU
(sparimál) er þó mjög gott og
mjúkt og hemlarnir vinna frá-
bærlega vel, enda diskar á öll
um hjóium og þar að auki
vökvalijálp (servó).
Frágangur að innan er að-
eins síðri en á liinum ítölsku
Fiatbilum; þó er frágangur alls
ekki slæmur. Eitt gott smáatriði
er, að rúðuþiirrkur fara sjáif-
krafa í gang, J>egar komið er
við rúðusprautuna, en hins veg-
ar er gikkurinn fyrir spraut-
una fótstigimi og á frekar
óþægilegum stað. Gírar eru
fjórir áfram (það lieita gang-
liraðastig á hinu ástkæra, yl-
hýra sparimáli) og samhæfðir.
Skipting er í gólfi, og er
kannski ívið fljót\7irkari en á
Volkswagen, en langt að baki
því sem bezt er. Farangurs-
rými í skotti en því miður ákaf
lega grunnt, en allt rými að
innan er með ágætum, prýði-
iega liátt undir loft og rúðu-
flöturinn svo hár, að útsýni
verður mun betra en úr mörg-
um þeim bílum, sein kosta tvö-
falt meira.
Útlit og línur eru að sjálf-
sögðn smckksatriði. Pólska
Fiat fylgir Utprentaður bækl-
ingur; þar er mynd af pólskrl
blondinu á hiidni og Fiattól.
Blondínan er athyglisverð. G.
9. apra 1972
LESBOK MORGUNBLAÐSINS 13