Lesbók Morgunblaðsins - 12.07.1970, Blaðsíða 16

yjl^'
Ufl,
rír
Ufc
\/ez.-
.5A
%

eiM
VR-
é* V
f <7 T HfSnjR KtfeH- f'RFM L T'O'
HEITI
ReivU HUT*{> UeRfí
««°' ‘—5. —, ’ot I oe- ▼ V
rJ r n
KlPP- UR w Kl'ifuR T nrviw- /luvlfíi-
PýR
'il'rtið LEVFI
fl^OI FflflM- HltNO- 1566UR
Ki/tH- JflN' flNN M' flNfJ PRVK'K’- IhJN V
HrMl
W

hUE- hM- Uft im- f?í?i HRFYíJ lU FHMfl- MflRK
rM*
Svíryfl 8flV DMiNH * j'fíV-
L'lK- FII'IS- HLUTff Kefud IMNI iÉKHLT. JPoTt
íflM- hlt. ÍNIp'R L-'lK
\fiwo- UfllWh/ títt
&etj. flflFfJ flfl 8i?pod V SEl-
UfllM ilUTlfi
Ffifií- flUNíJ STffflX HlHJIJ-
mfj STÚWfl
0oR$>- R N Dl h
FYRfi
SKYtfi. MFmni HIPN 5UIJ?- flfft/R
Ff? $T V 1 ■£>
PEtJ- ^roFti- u N m efiDint.
QÍTI
KIH- pfl C'í'RlÐ
J>ýfc
ve/f>- RST ■ ÓpOKty
TV£IR B/NS.
LElTf) U pp- LY S- /hiCif) OQeiN 1
íoem
KR- o P- P fi 4
FUÍiL ÍÁU L > L'/K- f? MS~ HluT-
KflVl-
F«4í
Ih'rq
« HR
fmuR
It/.-
V'-ÐRI
HÆfif?
SK-flW
Lausn á síðustu krossgátu
■ C> - Q «\ (K 3 zP rs (V: *5± V <c A S /v M-I cx □ E 2. 2 cg
2 íl cfc x <T T* -V ±. T -*■ ‘JS — X VT z —! &
Qí - u Sfer S CV: Cd QVJ s: < % ~5- s. 1 1 U) — x zT Or 1 1 ~ 3 —
• <r — jn w vU> ftS — C/- cr X 1 I cr oT clr oi X — iy (2 cr £
A- c: u J ct ct ú * V* £ cr v/1 T[ ct < 3 3 I £ — > % 3 þ u •< — •z. —
£ ^ ■J < i- cr 6L Z 2. I 11 Ct j c/ lz < u v% •> H3 <y Qr cr Qf
c: * 3 J b „o v? i- ic — 3 s ^ — -i T (V líf (2 | <1 h -j <
< U_ •> X <s - o Á 2. 1 1 2. o u CT & — & 1 uT u. Bl
? '■ '■ W cr (X X itb S 2 •• < -' x, í \.u <s — cA 'Aj vj cr d œ • w o3 3 (Z1 5 J <y — (X 1-
r-r "3 LV- od j Q <c ú z 0 -c X X ‘o •o £ 4 • 2 IL •J T ~ < IV s cr .j h|l| a o
l5' Q >- a* .< 3 = Q “ ■A r í .5 ý| •i. 1 .3 od 5 5 vll cr U- 3 ~
J Ö h < X P •J o oT Uj aP ~J .j slí •J 2:
<X M UJ - X O - i A 'AJ — z. < 5 IU > fl) — tj ->
•v> «E it! % •á x II £2 rv V 11 œ V- Cí O •o<; t>. X • j cr C> CtL ■lil =| m
UM daginn kom til mín bladamað-
ur jrá einu Norðurlandanna. Hann
kvaðst vera kominn til Islands til
þess að rita greinar í blað sitt, sem
er þekkt blað á Norðurlöndunum,
um ástandið á Islandi. Hér hajði
hann gengið um götur, kynnzt jólki
dálítið og kunni vel við það. Hann
sagði, að hinar Norðurlandaþjóðirn-
ar vissu oj lítið um Island og það
þyrjti að skrija meira um íslenzk
mál í Norðurlandablöð. Hann horjði
á mig með aumkunarsvip og sagði,
að jrœndur vorir á hinum Norður-
löndunum gœtu ekki til þess hugs-
að, að Islendingar jœru í hundana,
— og var bersýnilega þeirrar skoð-
unar, að það vœri komið á ellejtu
stundu að bjarga okkur jrá þeim
örlögum. Hann spurði með áhyggju
svip, livort við hejðum nýlega jeng-
ið lán hjá Alþjóðabankanum. Eg
svaraði því til, að við hejðum
jengið lán hjá Alþjóðabankanum
til þess að byggja Búrjellsvirkjun,
sem vœri stœrsta orkuver á tslandi.
Hann spurði, hvað það lán vœri
hátt og hvort við hejðum jengið
það nýlega. Eg veitti þau svör, sem
ég hajði á reiðum höndum. Hann
kvað þetta voðalegt, hve íslending-
ar vœru háðir Bandaríkjamönnum
og sagði að lán það, sem við jengj-
um jrá Alþjóðabankanum til að
byggja Búrjellsvirkjun vœri eitt
dæmi um það.
Það er vissulega jagnaðarejni, að
jrœndum okkar á Norðurlöndunum
er svo umhugað um hag okkar og
heill, að þeir vilja jorða okkur jrá
því að fara í hundana en eitthvað
er bogið við þær upplýsingar, sem
veittar eru um íslenzk mál í hin-
um Norðurlöndunum, þegar blaða-
maður jrá þekktu dagblaði þar kem
ur hingað með slíkar hugmyndir
um land og þjóð. Kannski gœtir þar
áhrija jrá nokkrum Islendingum,
sem haja verið býsna iðnir við að
skrija greinar í blöð á Norðurlönd-
unum um íslenzk málejni og ekki
alltaf vandað þjóð sinni kveðjurnar
í þeim skrifum. Sumir mundu kalla
það róg.
Ej til vill eru það efnahagsvanda-
mál okkar á undanjörnum árum,
sem valda því, að þessi ungi blaða-
maður kemur hingað með áhyggju-
svip og vill bjarga okkur jrá því
að jara í hundana en ejnahagsvand-
rœði er að jinna víðar en hjá okk-
ur. Bœði Danir og Svíar eiga nú við
mjög alvarlega efnahagsörðugleika
að pt.ja og hafa þeir þó ekki orðið
jyrir svipuðum áföllum og við urð-
um jyrir á árunum 1967 og 1968.
Öllu alvarlegri eru þó þœr hug-
myndir, sem virðast mjög útbreidd-
ar hjá frændþjóðum okkar, að við
íslendingar séum svo háðir Banda-
ríkjamönnum. Sannleikurinn er sá,
að bandarískra áhrifa gœtir meira
hjá öðrum en okkur. Það er t.d.
eftirtektarvert hve Danir eru fúsir
til að taka hrá upp í sitt mál ensk
orð, sem eru orðin hluti af þeirra
daglega máli án þess að nokkur
hafi neitt við það að athuga. Slíkt
þekkist varla hér, enda lögð áherzla
á að búa til íslenzk nýyrði yjir ný
tæki og ný hugtök og þau nýyrði
haja náð furðu góðri jótfestu í hinu
daglega máli. Á stjórnmálasviðinu
er hœgt að benda á glöggt dæmi
um það, hvernig Svíar haja hnikað
til utanríkisstefnu sinni vegna
þrýstings jrá Bandaríkjunum, svo
sem. þp.gar -sænska stjórnin lýsti því
yjir, að hún hyggðist hejja hjálpar-
starfsemi við N-Víetnam. Sú yfir-
lýsing var að verulegu leyti dreg-
in til baka og takmörkuð eftir að
Bandaríkjamenn höjðu látið í Ijós
vanþók.nun sína. Það pr ek.k.i. hæ.gt
að benda á dœmi af þessu tagi í
samskiptum íslendinga við Banda-
ríkin.
Þetta er ekki sagt jrændum okk-
ar til hnjóðs. Það kemur Dönum
einum við hvaða breytingum hin
danska tunga tekur og það er mál
Svía hvaða breytingum utanríkis-
stejna þeirra tekur. En jajnjramt
er óþarjt jyrir þessar jrœndþjóðir
okkar að halda á lofti jjarstœðu-
kenndum jullyrðingum um amer-
ísk áhrij á tslandi, sem ekki liaja
við nokkur rök að styðjast.
Hvað sem öðru líður er sannar-
lega ekki vanþörj á að bœta upp-
lýsingastarfsemi milli Norðurland-
anna allra. Það er ekki vanzalaust,
að almenningur í þessum löndum
haji svo rangjœrðar hugmyndir um
málejni annarra þjóða í þessum
hópi og raun ber vitni um. Það er
eðlilegt verkejni jyrir Norðurlanda
ráð að gera tillögur um úrbætur í
þessum efnum, svo að upplýsinga-
streymi milli landanna megi auk-
ast og hvers kyns misskilningi verði
rutt úr vegi.
Styrmir Gunnarsson.