Lesbók Morgunblaðsins - 17.03.1963, Blaðsíða 7

HEIMILISVAKAN
Á helgri stund
,J2n Hann tók þá tólf til
sín og sagði við þá: Sjá,
vér förum upp til Jerú-
sálem, og mun þá allt þaö,
sem skrifað er af spámönn-
unum, koma fram við
mannssoninn. Þvi Hann
mun verða framseldur heið-
ingjunum og Hann mun
verða hœddur og Honum
mun verða misþyrmt og
það mun verða hrœkt á
Hann og þeir munu húð-
strýkja Hann og deyða og
á þriðja deg% mun Hann
upp rísa“. (Lúkas 18:
31—3-1, J.
Það tímabil kirkjuárgins,
er nú stendur yfir er nefnt
Fastan. Á þessum tíma vill
kirkjan ykkar minna alla á
pá kærleiksfórn, sem Krist-
ur færði, er Hann saklaus
leið og þjáðist og var kross-
festur. Jesús sagði eitt sinn,
að enginn gæti sýnt betur
elsku sína, en að gefa líf sitt
fyrir vin sinn. Dauði Krists
á krossinum er skýrasta
sönnunin fyrir því, hversu
óumræðanlega Guð elskar
þig jafnt sem öll önnur börn
sín. Krossinn, tákn kristn-
innar, er sigurmerki kærleik
ans, því að með upprisu
sinni vann Jesús sigur yfir
dauðanum og gaf okkur öll-
um fyrirheit og vissu um ei-
líft líf. Viljir þú í einlægni
vinna í þágu hins góða mun
það oft kosta þig þung spor,
áhyggjur og miklar fórnir,
en farsælust er sú leið, því
að þú stendur aldrei einn.
Kristur mun vernda þig,
gæta þín og styrkja og varða
þér leiðina til sigurhæða
trúar og kærleika.
B. F.
SKRiFLEIK
Giftingar-leikur
I" ' skál eða hatt eru látnir
samanbrotnir miðar og
er á hverjum þeirra nafn á ein-
hverri ógiftri stúlku, sem við-
stödd er eða allir kannast við.
í annað ílát eru látnir jafn-
margir miðar með þekktum
karlmannsnöfnum. í þriðja
ílátið eru látnir miðar með ein-
um málshætti á hverjum.
Þegar öil þessi vinna er um
garð gengin eru hattarnir eða
ílátin borin á milli fólksins. Sá
fyrsti er spurður: Hvern vilt þú
gifta? — Hann dregur þá eitt
karlmannsnafn. — Hverja viltu
gefa honum? — Þá dregur hanrí
kvenmannsnafn. — Seinast er
spurt: — Hvað segir þú nú um
þetta? — Þá dregur sá sami
einn málsháttarmiða. — >á er
farið til þess næsta og hann
spurður: —• Hvern vilt þú
gifta? o.s.frv.
Til þess að leikurinn verði
skemmtilegur, verður einkum
að velja málshættina hnytti-
lega. Mikinn hlátur vekur það
auðvitað, þegar einhver dregrn
sitt eigið nafn.
Ef vel er á haldið getur þessi
leikur vakið hlátur og komið
viðstöddum í hátíðarskap.
Hér kemur annar leikur, sem
við skulum kalla:
Að gefa ráð
Allir viðstaddir fá aflang-
an miða og skrifar hver
nafn sitt efst á miðann. Vefur
hann síðan upp á þann enda
hans, svo nafnið sjáist ekki.
Síðan er miðunum blandað
saman og allir látnir draga einn
af þeim. Hver og einn skrifar
síðan einhvern dóm um þann,
sem á miðanum stendur — án
þess — að gæta að nafninu, og
vefur blaðað lengra upp, svo að
dómurinn sjáist ekki.
Þessi leikur þarf að vera þó
nokkuð dularfullur, því nú er
miðunum ennþá blandað og út-
býtt og skrifa síðan allir ein-
hverja ráðleggingu á það, sem
óskrifað er af miðanum.
Ðæmi: Á einum miðanum
stendur efst nafnið’: t.d. Sveinn
Jónsson. Dómur: „Er mjög
skapillur". Ráðlegging: „Hann
sé hengdur upp á snaga á
hverju kvöldi og látinn hanga
þar yfir nóttina“. Annar miði:
Nafn: Jón Geirsson. Dómur:
„Gerígúr með mórauða sam-
vizku“. Ráð: „Sé þveginn úr
grænsápu og breiddur út til
þerris. — Ekki skaðaði að bera
mjólk á bak við eyrun“.
Samkomugestir og gestgjafar
skrifa vissan fjölda (3—-4)
miða og sitt sjúkdómsnafnið á
hvern og brjóta þá síðan sam-
an og leggja í hatt, húfu, eða
annað ílát tiltækilegt. Við skul-
um kalla þennan leik:
Læknisráðin
Þá eru skrifaðar eins
margar ráðleggingar á
aðra miða, sem eru látnir í ann
an hatt. Að þessu loknu geng-
ur einhver, sem þykist vera
læknir inn í stofuna (klæddur
tilhlýðilegum búningi) og spyr
hvern einstakan hvað að hon-
um gangi. Dregur þá hinn sjúki
einn af sjúkdómsmiðunum og
sýnir lækninum. — Að því er
ekki að spyrja áð læknirinn
kann strax ráð við þessum
kvilla — gerir sér lítið fyrir
og dregur einn af ráðlegging-
armiðunum og les hann upp.
Það skaðaði ekki að lyfseðill
LEÐURVINNA VII.
TFzðWWrnm ua/ nrrti/mú.
50 AÐfíftÐ S£rt SÝAJD A'ffA/O/l V/£> TVöfALÖAH KfíOSS-SAVrt.
m

'rgSjjm

m 001'
CÍífc

-rEcsbóU
ImnnAt
fylgdi og annað, sem starfinu
fylgja ber.
GÁTUK OG ÞRAUTIR
1. Þú átt það, en aðrir nota
það þó meira en þú sjálf-
ur. Hvað er það?
2. Hver kann bezt að herma
eftir allar hreyfingar þin-
ar?
3. Blindur maður sá fugl, fót-
lama maður hljóp hann
uppi, og nakinn maður
stakk honum í vasa sinn.
Hvað er þetta?
4. Maður nokkur átti 6 dæt-
ur og hver af dætrunum
átti einn albróður. Hve
mörg börn átti þá maður-
inn?
5. Lítill hnokki gekk eftir
götunni og mætti manni og
sagði: „Pabbi“. „Já“, svar-
aði maðurinn, „víst er ég
faðir þinn, en þó ertu ekki
sonur minn“. Hvernig gat
það átt sér stað?
6. Brytinn harði meiddi mig,
manna skiptir fæði,
síðan fer í sjálfan sig,
og sinni léttir mæði.
Svör í næsta tölublaði.
Orð og setning
T¥
■liugsum okkur tvo menn. Annar er svo málgefinn, að
hann talar sleitulaust, meðan einhver nennir að hlusta á hann.
Hinn lætur nægja að ýta út úr sér nokkrum vel völdum orð-
um, þegar þörf krefur.
Hvor maðurinn verður okkur minnisstæðari? Sá síðari — að
öðru jöfnu. Endelaus orðaflaumur verkar á mann eins og sí-
felldur árniður. Fyrr en varir, hættir hann að vekja athygli.
Það er um orðin eins og peningana: því freklegar sem þeim
er sóað, því minni ánægju veita þau. f þessu efni er það fyrsta
boðorð í stiflagerð. Því fleiri sem orðin eru, þeim mun minni
áherzla hvílir á hverju þeirra. Fá, valin orð bera að jafnaði
vott um skýra hugsun. Orðaflaumur vitnar þar á móti um
óljósar hugmyndir og óskýra hugsun. Spakmæli og orðskviðir
eru jafnan stuttorðir, sömuleiðis setningar úr bókmenntum,
sem í minni festast
t
” g var ung gefin Njáli,“ sagði Bergþóra. Hversu gullvæg
er ekki þessi seining einmitt vegna þess, að þar er ekkert orð
um of? Auðvelt væri að tvöfalda orðafjöldann, án þess að
merking breyttist að ráði. En með því móti þynntist setningin
svo út, að enginn gæfi henni gaum, hvað þá heldur legði hana
á minnið. Hugsum okkur, að Bergþóra hefði sagt: Ég var nú
víst talsvert ung, þegar ég var gefin honum Njáli. í saman-
burði við hin kiassísku orð Njálu væri slíkt orðalag hlægileg
lágkúra. Bergþóra væri varla talin til kvenskörunga, ef höf-
undurinn hefði nermt orð hennar á þann hátt
s
amtengmgar tengja orð og setningar, segir í málfræði-
bókum. Hlutverk þeirra í málinu er ótvírætt. En meðalhófið er
vandratað, og mörgum hættir til að nota þær í óhófi. Stuttar
setningar, stuttar málsgreinar — þannig mætti orða hina fyrstu
reglu, sem fara bæri eftir við samningu ritgerðar. Sparsemi
í notkun orða gerir stílinn festulegri, skýrari. Það rýrir ekki
gildi þessarar reglu, að sumir kunnir rithöfundar hafa tamið
sér hið gagnstæða: langar málsgreinar og margorðan stíl. Þeir,
sem hafa langa þjálfun að baki, valda mörgu, sem byrjendur
ráða ekki við.
s
tundum er álitið, að háspekileg hugsun leynist helzt á
bak við myrkan og þvælinn stil. Hitt er þó mála sannast, að
stíll og hugsun er tvennt, sem ekki verður aðgreint. Hugmynd-
in er ekki orðin augljós, fyrr en hægt er að koma orðum að
henni.
Góður stíll er stuttorður og skýr. Allt orðskrúð og mælgi,
sem er ekki nauðsynleg til að tjá þá hugsun, sem við viljum
láta í ljós, er til spillis, en engrar prýði.
— EJ
10. tölublað 1963
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7