Lesbók Morgunblaðsins - 26.03.1961, Blaðsíða 4

168
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
Þótt okkur strákunum þætti
þetta kátleg sjón, sem við vildum
sízt af missa, máttum við þó ekki
eyða alltof löngum tíma niðri hjá
vörinni, því að við höfðum líka
skyldustörfum að gegna, þótt ung-
ir værum. Við áttum að annast
skepnurnar, hross og lömb, sem
voru í húsi. Fyrst urðum við að
gefa lömbunum og því næst láta
hrossin út og reka þau niður í
fjöru. Þar var oftast þari og hann
rifu þau í sig. Við urðum að tína
saman þara þarna í fjörunni og
bera hann heim í hesthúsin og
láta hann í stallana. Stundum var
hann svo grófgerður að við ur5-
um að brytja hann með hníf. Þar
næst urðum við að sækja niður í
fjöru gödduð bein, dálka og litla
þorskhausa, berja þetta vel og
láta í stallana með þaranum, og
dreifa svo örlitlu af heyi ofan á.
Þetta átu hrossin á nóttunni.
Þegar við höfðum lokið þessum
störfum var oft svo liðið á daginn
að skipin voru að koma að. Þá
varð nú að hlaupa niður í fjöru
til þess að vita hvort okkar menn
væri komnir. Fórum við þá með
skóna þeirra handa þeim, því að
þegar þeir skinnklæddust heima,
skildu þeir skóna sína alltaf eftir.
Oft fórum við með drukk handa
þeim í fötu, það var sýrublanda,
einkum ef norðanátt var og sýnt
að þeir hefði fengið barning, því
að þá komu þeir móðir og sveitt-
ir að landi og þótti hressandi að
fá sýrublöndu að drekka.
Stundum urðum við að bíða
eftir okkar mönnum, en þegar
þeir voru lentir og við höfðum
haft tal af einhverjum þeirra,
helzt formanninum, og spurt um
það sem við þurftum að vita, þá
urðum við að taka sprettinn heim
og láta vita að þeir væri komnir
að. Og spurnixgarnar sem við
vissum að við þurftum þá að
svara, voru alltaf þessar: Hvað
fiskuðu þeir mikið? Hvað seiluðu
margir? Þarf að senda þeim kaffi
og bita? Koma þeir heim að
borða? Um allt þetta höfðum við
orðið að þýfga formanninn áður
til þess að geta gefið fullnægjandi
skýrslu heima.
Spurningin um hve margir
seiluðu'var algeng vegna þess að
menn vissu að af hverri seil komu
4—5 í hlut. Það minnsta var að
einn seilaði, en stundum átta, ef
•skipið var fullt af fiski. Og þegar
það heyrðist að 8 hefðu seilað, þá
komust allir á loft, bæði ungir og
gamlir.
Það kom varla fyrir snemma á
vertíð, að tvíróið væri, en eftir að
sílfiskur var kominn, var oft tví-
róið og stundum þríróið. Þá not-
uðu menn eingöngu handfæri, því
að net voru þá ekki notuð sunnan
við Reykjanes. Það gerðist ekki
fyr en upp úr aldamótum, og í
mjög smáum stíl í fyrstu.
Að þessu sinni átti ekki að tví-
róa, og piltarnir ætluðu allir að
koma heim til matar þegar þeir
höfðu komið skipinu í naust, bor-
ið upp fiskinn og skift honum.
Að máltíð lokinni fóru þeir svo
allir niður að sjó aftur til þess að
gera að fiskinum og beita lóðina
fyrir næsta dag. Þessu var venju-
lega lokið áður en myrkrið datt á.
Eftir það áttu sjómennirnir frí og
máttu hvíla sig og spjalla saman.
Um líkt leyti höfðum við strák-
arnir lokið skyldustörfum okkar,
gefið lömbunum seinni gjöf og
komið hestunum í hús, ásamt
ýmsum fleiri snúningum. Eftir
það máttum við leika okkur.
Á föstunni voru Passíusálm-
arnir sungnir á hverju kvöldi og
lesin hugvekja. Voru sjómennirn-
ir þá oft við í baðstofunni. Þó
var það stundum, ef þeir komu
seint af sjónum, að þeir fóru
beina leið inn í „Búð“. Þá fengu
þeir léðar bækur heima, og svo
las einhver upphátt Passíusálm
og hugvekju, áður en gengið
væri til náða eftir langan og oft
heillaríkan .vinnudag.
Nú er öldin önnur. Nú ganga
sjómennirnir í Grindavík á báta
sína við bryggju, og þegar þeir
koma að, leggjast þeir við bryggju
og ganga þurrum fótum af skipi á
land. Nú er, sem betur fer, ekki
um að ræða hættulegar ýtingar
og lendingar, og á öllum vinnu-
brögðum er reginmunur frá því
sem áður var.
Hvern skyldi hafa órað fyrir
því í Grindavík um aldamótin, að
slík gjörbylting mundi verða á
næsta mannsaldri?
Molar
Technetium nefnist frumefni sem
vísindamenn hafa orðið varir við á
stjörnunum og sólinni, en hefir ekki
fundizt hér á jörð. Nú hefir tekizt að
framleiða það í kjamaofnum. Þetta er
fyrsta frumefnið, sem mönnum tókst
að framleiða, og þó ekki nema litla
ögn, samt nóg til þess að hægt var
að finna bræðslustig þess, en það er
um 2200 gr. C.
Uppgötvanir áttu erfiðara uppdrátt-
ar fyrrum, en nú er. Það var ekki fyr
en 200 árum eftir að púðrið fannst,
að farið var að nota það almennt;
ljósmyndasmíði var 112 ár á uppsigl-
ingu, ritsíminn 56 ár, sjónvarpið 12
ár og kjamorkan 6 ár.
- • -
Athuganir sem gerðar hafa verið 1
Columbia-háskólanum í Bandaríkjun-
um, sýna að veðrið hefir mikil áhrif
á skaplyndi manna og líðan, þó sér-
staklega kvenfólks. Á björtum góð-
viðrisdögum líður fólki bezt, en þeg-
ar lægðir ganga yfir og dimmt er
loft, sækir á það þunglyndi og ama-
semi.