Lesbók Morgunblaðsins - 05.03.1961, Blaðsíða 6

122
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Af hverju
ÞAÐ færist nú mjög í vöxt meðal
hins hvíta kynstofns, að menn
verði sköllóttir. Sumir mannfræð-
ingar spá því, að ef slíku fari
fram, muni allir menn verða
nauðsköllóttir eftir svo sem eina
öld. En vonandi verður það mark-
laus hrakspá.
Læknar hafa furðanlega leitt
þetta vandamál hjá sér. Það er ef
til vill vegna þess, að þessum
„sjúkdómi“ fylgja engar þjáning-
ar, og enginn veit þess dæmi að
nokkur maður hafi dáið af því að
verða sköllóttur. Og þeir, sem
fyrir þessum ósköpum verða, taka
því venjulegast með jafnaðargeði,
og henda jafnvel gaman að sínum
eigin skalla. Ef til vill er það þá
þess vegna, að engin vísindastofn-
un hefir verið sett á fót til þess að
rannsaka orsakir þess að menn
verða sköllóttir. Það mundi verða
hlegið að hverjum þeim manni,
sem færi fram á fjárveitingu til
slíkrar stofnunar.
Og þó — hver veit nema breyt-
ist veður í lofti áður en langt um
líður? Nú er svo komið að kven-
fólk missir hárið miklu örar en
áður og margar verða sköllóttar.
Þetta mun kvenþjóðinni ekki
líka. Engin einasta kona mundi
geta fengið af sér að henda gam-
an að því, að hún væri orðin
sköllótt. Þessi nýa hætta mun
skjóta konunum skelk í bringu,
og þá munu þær hefjast handa.
Þær munu berjast og hamast og
róa í allar vísindastofnanir með
brennandi áskorunum um að af-
stýra þeim voða, að konur verði
sköllóttar. Og þegar kvenfólkið er
komið í þann ham, þá stenzt ekk-
ert við því!
verba menn sköllótfir?
Skalli byrjar venjulegast þannig,
að hárið fer að þynnast í hvirfl-
inum og brátt er kominn þar
snöggur blettur. Hann stækkar
svo smámsaman þannig, að hann
færist fram á við, þangað til hann
kemst alveg fram á enni. Stund-
um byrjar skalli þannig, að menn
fara að missa hárið upp af enn-
inu; það er þá engu líkar en að
ennið sé alltaf að hækka; og
þannig hækkar ennið, þangað til
það er komið aftur á hvirfil. í
báðum tilfellum verður afleiðing-
in hin sama, eftir nokkurn tíma
hafa menn fengið beran skalla
alla leið frá hofmannavikum aft-
ur að hnakka.
En hvernig stendur á því að
menn missa hárið? Stundum er
það arfgengt, en þó ekki nándar
nærri alltaf. Ýmsar aðrar ástæð-
ur liggja til þess, og telja þó
læknar aðallega sjö ástæður, en
þær eru þessar:
1. Mikil flösumyndun í hárinu.
2. Skortur á vissum næringarefn-
um.
3. Sjúkt höfuðleður (t. d. af völd-
um gerla).
4. Óreglulegt starf hormóna.
5. Óregluleg blóðrás.
6. Meiðsli á höfði.
7. Ýmsir líkamlegir sjúkdómar.
Nú má sjá á þessari upptaln-
ingu, að hægt mundi að ráða bót
á flestu, ef hægt væri að upp-
götva í hvert skifti hver orsökin
er. Og þá eru mestar líkur til
þess að hægt sé að stöðva hár-
losið.
Enginn vafi er á því að offram-
leiðsla fitukirtla í húðinni og
flösumyndun, er aðalorsök þess að
menn fá skalla, enda eru sumir
menn orðnir sköllóttir áður en
þeir ná þrítugsaldri, þrátt fyrir
það þótt þeir sé alheilbrigðir og
brennandi af lífsfjöri.
Það hefir líka komið í ljós, að
offramleiðsla karl-hormóna, getur
átt mikinn þátt í því að menn
verða sköllóttir. Það styður þessa
niðurstöðu, að menn verða aldrei
sköllóttir ef þeir hafa verið van-
aðir ungir. Og þeir fá yfirleitt
enga eða mjög litla væringu í
höfuð. Tilraunir voru gerðar á
vönuðum mönnum að spýta í þá
hormónum, og þá brá svo við, að
þeir fóru að missa hárið og urðu
sköllóttir.
Ein ástæðan til þess að menn
missa hárið, er sú, að þeir ganga
með þröngva hatta. Hatturinn
þrýstir á hörundið allt umhverfis
höfuðið, eins og sjá má á því að
oft er þar far eftir, en þetta
verður til þess að stífla háræð-
arnar í hörundinu, og trufla þar
með blóðrásina.
Læknar hafa verið sammála um
það, að skalli gangi að erfðum, en
þó ekki ævinlega. Sköllóttur mað-
ur á t. d. sex sonu, þrír þeirra
verða sköllóttir, en þrír halda
hári sínu fram í elli. En nú ný-
lega hefir einn læknir komið fram
með þá kenningu, að erfðastofnar
skifti hér bókstaflega engu máli,
þótt því hafi verið haldið fram.
En þrátt fyrir það sé skallinn þó
fenginn að erfðum. Menn erfi
höfuðlag sitt frá feðrunum, og það
sé einmitt höfuðlagið sem mestu
valdi um það að menn fá skalla.
Menn hafa ýmist langt og þunnt
höfuð, eða þá sem næst hnöttótt