Lesbók Morgunblaðsins - 08.11.1959, Page 11
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
515
unni. Þarna var harðtroðið moldar-
gólf, en í vistarverum fólksins var
trégólf. Úti í horni stóð múldýr á
bási, en aftan við það var lamba-
stía og voru þar fjögur eða fimm
lömb
Nú hafði konan borið kaffi á
borð, en áður en við settumst að
því, rak húsbóndinn nokkur hæns
undan því. Og á meðan við sötruð-
um kaffið barst að eyrum mér alls-
konar kliður innan úr hinum enda
hússins. Það var skrölt í nauta-
böndum, klaufnaspark á hörðu
gólfi, stundum baul eða jarmur,
og sem undirtónn var svæfandi
ymur af sterkum jöxlum, sem
jórtruðu. Mér lá við að öfunda
fólkið af því að hafa allar skepnur
sínar þannig hjá sér.
o----O----o
Vorið kom í maí þarna uppi í
fjöllunum. Þegar snjóinn leysti og
akrarnir þornuðu, tóku menn til að
plægja akra sína. Menn riðu þang-
að á múldýrum og reiddu með sér
einkennilega tréplóga. Sumir
beittu múldýrum fyrir litla vagna
og óku húsdýraáburði út á akrana.
En það var ekki fyr en í júní að
svo hlýtt var orðið, að hægt væri
að leysa-kýrnar út. Það var heldur
fögnuður hjá þeim er þær komu
út í birtuna, eftir að hafa verið
hálft ár í myrkri. Fyrsta hálfan
mánuðinn, meðan jörðin var að
gróa, höfðu allir kýr sínar heima
við. Síðan voru þær reknar á haga
hærra uppi í fjöllunum. Það gerði
einn maður úr hverju þorpshverfi.
Hann byrjaði í útjaðri hverfisins
og menn hleyptu kúm sínum út
jafnharðan sem honum miðaði
áfram. Beztu kýrnar voru með
bjöllur í hornum, og sinn hljómur-
inn var í hverri bjöllu. Menn gættu
þess nákvæmlega að engar tvær
bjöllur hljómuðu eins. Undir sól-
arlag voru kýrnar svo reknar heim
baulandi og bjöllum glamrandi.
o----0----o
Eg hafði nú kynnzt Antoine
Marrou allvel, oft komið heim til
hans og drukkið kaffi og rabbað
við hann um framtíðar fyrirætlan-
ir hans og jarðabætur. Einu sinni
þegar eg kvaddi, spurði hann
stamandi hvort við hjónin vildum
gera sér þá ánægju að snæða hjá
sér miðdegisverð næsta sunnu-
dag. Og konan tók undir þetta og
bað okkur blessuð að koma.
Næsta sunnudag komum við svo
öll heim til þeirra. Bæardyrunum
þar hafði verið breytt í eldhús og
borðstofu. Þar var eldavél, borð og
stólar og jafnvel útvarpstæki.
Marrou hafði orðið fyrstur manna
þar í þorpinu til þess að fá lán hjá
stjórninni að bæta húsakynni sín.
Þau hjónin áttu sjö börn, en eitt
þeirra var ekki heima, stúlka, sem
var í skóla langt í burtu. Þegar vér
vorum sezt að snæðingi, tók að
liðkast um málbeinið, enda var
maturinn ágætur, svínasteik,
steikt egg, salat, kartöflur og rúg-
brauð með osti. Með matnum var
borið rauðvín, en á eftir var
drukkið kaffi.
Eftir matinn sýndi Marrou mér
gömlu íbúðina, sem nú hafði verið
gerð að fjósi eingöngu. Hann fór
að tala um hvaða endurbætur
hann yrði að gera þarna. Hann
langaði til að helluleggja gólfið,
stækka gluggana svo að þar yrði
bjart og koma þar fyrir brynning-
artækjum. Uppi á lofti hafði hann
gert svefnherbergi handa börnun-
um.
Þegar við kvöddum báðu þau
okkur blessuð að koma sem fyrst
aftur.
o----O----o
Það var einn morgun seint í júní,
að sauðféð var rekið til fjalls. Þá
var rigning, en allir voru samt á
ferli úti við, því að þessi atburður
boðar að nú sé sumarið komið.
Opinberir eftirlitsmenn töldu féð,
en fólkið kastaði gamanyrðum að
Célestin fjárhirði, sem átti að sitja
yfir fénu um sumarið, hátt uppi í
ölpunum, og mátti ekki reka það
til byggða aftur fyr en í október,
þegar fer að snjóa. Célestin var á
þönum fram og aftur til þess að
halda fjárhópnum saman. Stund-
um svaraði hann gamanyrðum
fólksins, en svo rauk hann upp með
skammir á hundana, er honum
þótti þeir ekki fara viturlega að
ráði sínu.
Allir halda að dásamlegt sé á
fjöllunum — allir nema Célestin.
Hann veit hvað það er að hafast
þar við á bersvæði allt sumarið, og
verða að leita sér skjóls undir
klettum í náttmyrkri, roki og rign-
ingu. „Þar verð eg að sitja hold-
votur“, segir hann, „og eg get ekki
séð hvað fénu líður. Eg er dauð-
hræddur um að eldingarnar drepi
það, eða veðrið hreki það fram af
snarbröttum klettabrúnum“.
En þegar sólin skín, hefir hann
ekki annað að gera en horfa á féð
á beit og njóta kyrðar og einveru
fjallanna.
Einum eða tveimur dögum eftir
að Célestin fór, kom fjárrekstur
neðan úr Rón-dalnum. í þeim
rekstri voru 1000 kindur. Gamall
fjárhirðir, sem Charles hét, var
með hann. Þetta var 46. sumarið
sem hann lagði á fjöllin með fjár-
rekstur.
o----O-----o
Heyskapurinn er aðal annatím-
inn í Saint Véran. Á tveimur mán-
uðum verða menn að afla svo mik-
illa heya að nægi handa búpeningi
þeirra næsta vetur. Þá starfar
hver sem vetling getur valdið.
Karlmennirnir slá, konumar raka
og krakkarnir hjálpa til eftir
mætti. Þá er farið snemma á fætur.
Eina nóttina um kl. 4 varð mér