Lesbók Morgunblaðsins - 17.02.1952, Blaðsíða 12

[ 72 A LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
múlanum. Fyrir fótum okkar ligg-
' ur Víðidalurinn og sýnir okkur
hvernig hann getur litið út í öllum
sínum glæsileik. Sé um nokkra
1 Paradís á jörðu að ræða, þá birtist
‘ hún áreiðanlega þarna. En við okk-
ur blasir meira en Víðidalurinn.
, Það verður fyrir auganu óendan-
, lega mikið sléttlendi, sem endar við
Snæfell, sem er í órafjarlægð, en
hillingarnar og töfrabrögð náttúr-
unnar hafa fært það svo nálægt,
að ekki er ólíklegt að einhverjar
raddir heyrist um það, hvort ekki
sé rétt að skreppa þangað sem
snöggvast. Af Kollumúlanum sjá-
; um við líka meira í þessu skæra
! morgunskini. Ef við lítum út til
1 sveitarinnar, sjást flest öll þau
f( gljúfur og tindar, sem áður er lýst,
* birtast með allan sinn hrikaleik,
\ og jafnvel sjáum við út á hafið á
| svolitlum bletti. Þarna blasa við
auganu fögur ævintýralönd og svo
\ hinar stórkostlegustu andstæður.
*
VlÐIDALUR
^ Þegar við höfum lokið þessari
' miklu yfirsýn skulum við færa
okkur niður að fossinum aftur, og
förum nú yfir í Víðidalinn. Verður
þá fyrst fyrir okkur stór brekka
þakin aðalbláberjalyngi. Heitir hún
Kinn. Fyrir innan Kinnina verður
fyrir okkur á, sem Morsa heitir.
Þar inn af er Hvannstóð, og eftir
því sem segir í sagnaþáttum um
\ útilegumenn í Víðidal, þegar bæ-
| irnir áttu að vera þar tveir, þá
í hefur annar að sjálfsögðu verið
þarna. Nokkru innar komum við
svo heim að bænum. Þar er nú
ekkert að sjá nema rústir einar, en
mikið túnstæði er þar og sagði
Þorv. Thoroddsen að þar mætti
vera 300 hesta tún. Og eitt er víst,
að þeir Víðidalsmenn hafa verið
allmiklir heyjamenn, og á undan
mörgum bóndanum niðri í sveitinni
með það, að þeir höfðu nýlega
byggt stóra og vandaða hlöðu, aila
klædda með skarsúð og bikaða.
Var lengi vel liggjandi þarna stórt
timburflak úr hlöðunni og er máski
ennþá eitthvað eftir af því.
Vinalegt hefur verið að búa í
Víðidal, yfir sumarmánuðina, og
sjálfsagt hafa þeir ekki kunnað illa
við sig Víðidalsmenn, eftir því sem
Bjarna Þorsteinssyni, sem hafði
verið vinnumaður þar, fórust orð.
Oft eftir að hann var orðinn bóndi
út í Lóni, og honum varð litið til
fjallanna og bjart var yfir að líta
þar innra, en þurrkdauft í sveit-
inni, þá varð Bjarna að orði: „Það
er þurrkur heima í dag.“
Fyrir botni Víðidals gengur hár
grjótháls fram úr hrauninu. Nefn-
ist hann Víðidalshnúta. Þar tóku
þeir Víðidalsmenn beinustu leið
þegar þeir brugðu sér yfir til
Fljótsdælinga, og það sagði Bjarni
mér sjálfur, að þeir hefðu verið
svona um 12 klst. á milli bæja.
Vestur með Hnútunni liggja svo
hin svonefndu Víðidalsdrög. Þar
heitir Norðlingavað á ánni og Norð-
lingavegur, og er sú leið farin þeg-
ar farið er á hestum til Fljótsdals.
Við höfum nú farið af skyndingu
yfir Víðidalinn, og förum nú aftur
yfir í Kollamúlann, en þá förum
við aðra leið, yfir svokallaða sanda,
sem er ekki langur vegur, en getur
verið allvillugjarn ef ekki er bjart
veður, svo hægt sé að sjá á milli
varða.
INNSTU SAUÐALEITIR
Við hefjum nú ferð okkar aftur
á ný úr Kollumúlakofanum og för-
um inn með Jökulsánni. Verður þá
fljótlega fyrir okkur klettur nokk-
ur, sem kallast Brenniklettur. Lengi
vel var það að áin beljaði alveg upp
að kletti þessum, en til að komast
leiðar sinnar, var fé æfinlega rekið
framan í þessum kletti, og voru þar
þó engar götur, heldur móklappir
einar. Ekki er þó vitað að neinum
yrði hált á að fara þessa leið, en
ólíklegt að um björgun hefði verið
að ræða, því Jökulsáin er í einum
hörðum streng neðanundir.
Innan við Brenniklett taka við
Leiðartungur. Upp þær liggur
hestavegurinn. Innar af þeim koma
svo Tröllakrókar, fallegt land og
grösugt. Á móti Innri-Tröllakrók-
um er Axarfell og Suðurfjall, vest-
an Jökulsár. Er aldrei komizt í
pláss þessi á vorin, en þarna er það
sem féð er alvænst úr Stafafells-
fjöllum. Inn af Suðurfjallinu ligg-
ur Vesturdalur, og erum við nú
komin 1 innstu sauðaleit í Stafa-
fellsfjöllum.
Við höfum þá lokið stuttri yfir-
sýn yfir Stafafellsfjöllin á ófull-
kominn hátt, en þetta verður þó að
nægja og ef einhver hefði gagn og
gaman að lesa þessar línur, þá er
tilganginum náð.
GANGNAFEIÍÐ
NÚ langar mig að bregða mér
nokkur ár aftur í tímann. Það er
árið 1920. Ég er uppalinn á Stafa-
felli hjá séra Jóni Jónssyni prófasti
hinum fróða, en á þessu sumri and-
aðist hann, og var þetta seinasta
sumarið, sem ég var heimilisfastur
á Stafafelli, enda stundaði ég þá
nám á Eiðaskóla á þeim árum.
Ég ætla nú að bregða upp fyrir
þér, lesari góður, stuttri mynd af
einni göngu, en þetta haust var
rigningahaust, alveg eins og nú s.l.
haust.
í fyrstu göngu var venjulega lagt
á stað fyrsta mánudag í okt. og svo
mun hafa verið í þetta sinn.
Fyrsti áfanginn var farinn á
hestum inn í Eskifell, en þar urðu
tveir gangnamenn eftir, eins og áð-
ur segir. Hinir sex tóku nú að binda
á sig poka sína, sem í var bæði
nesti og sokkaplögg, en þó sem
minnst af hvoru tveggja, því að
öllum þóttu pokarnir fullþungir,
þó ekki væri verið að bera meira
en komizt var af með. Venjulegur