Lesbók Morgunblaðsins - 04.03.1945, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
133
jnikilmenni. Ilann er einn þeirrat
manna. sem íslenska þjóðin á að
nnina þó að aldir renni.
Mjer hefir dottið í hup, er hjer
jer komið málið, að varpa frani,
íþeirri uppástungu: Að Landgræðslu
jpjóður, láti gefa út æfisögu sjera
pjörns Halldórsonar, eftir sjera Bj.
Uorgr. sem oft hefir verið vitnað
til. Best væri að ljósprenta hana,
’ef nothæft eintak fæst til þess,
(eintak það, sem haft er til fitláns
í\ Landsbókasafninu, er svo gallað
að ekki er hægt að nota það). En
að öðrum kosti að láta prenta hana
á venjulegan hátt, og þá eitthvað:
af ljóðum sjera Björns. '(Þegar
handritin eru komin). Fjárhagsleg
piiætta ætli þetta ekki að verða.
•— Þvert á móti sæmilega örugg
'fjáröflunarleið. Næst ætti svo Land-
græðslusjóður að gefa tít. æfisÖgu
Eggerts Ól. eftir s.jera B.jörn.
1 Aftur á móti ætlast jeg til aði
Búnaðarfjelagið, gefi út búnaðarrit
sjera B.jörns. Bætti það þá líka um
leið fyrir óviðfeldið tómlæti, er það
fsýndi minningu hans, í tveggja
binda Minningarriti sínu, þár sem
ekki fanst rúm nema fyrir örfá
orð um s.jera Björn, vegna annars
nytsamara efnis. — Það er nokkurn.
veginn áreiðanlegt, að rit ]>essi
myndu seljast, þó ekki sje víst að
salan vrði mjög ör. dr. TTannes
jÞorsteinsson, segir að í ungdæmi
sínu, hafi „Atli“ verið svo vinsæll.
að hann hafi verið lesinn hátt til
skemtilesturs.
Margt er í ritum þessum, sem er
andstætt nútíma hugsunarhætti,
þannig til dæmis, hin takmarka-
lausa konungadýrkun höf. Endá
er það athilgandi að konungarnir
Friðrik 5. og Kristján 7. voru góðir.
konungar, sem áreiðanlega vildu
bæta k.jör Islendinga. Eins og s.já
má af sögu Skúla Fógeta. Og mörgu
öðru. S.jera Björn var heldur eng-
in undantekfíing urrí konungsholl-
ustuna, þannig var hinn ágæti,
Eggert Úlafsson, öllu auðmýkri
gagnvart konungsnáðinni, en mág-
ur hans, sem sjá má af kvæðum
Eggerts. Mjer virðist þó sem rit
s.jera Björns hafi menningarlegt
gildi, og væri því rjolt að gefa
þessu gaum.
Rjettast tel jeg að enda ritgerð
þessa, með orðum sjera Björns sjálfs
úr æfisögu Egg. Ó1: .,— fíuð láti
marga, þá sem nú eru megir fyrir
móður knjám, vaxa til þess, að
þeir verði hans líkar“.
S. K. Steindórs.
Smælki
II.JÁ RAKARANUM.
Maður kom inn og bað um klipp-
ingu. Jú, það var sjálfsagt. Við-
skiptavinurinn kom sjer þægilega
fyrir í stólnum og las í blaði ái
meðan rakarinn kliþpti liann. Þegar
þ.v.í var lokið, segir rakarinn:
— .Tæja, hvernig líkar yður þetta.
Viljið þjer láta klippa yður ein-
þvernveginn öðruvísi.
Maðurinn horfir lengi í spegil-
inn og veltir vöngum til þess að
sjá höfuð sitt^sem best. Síðan kemur
hann sjer aftur þægilega fyrir í
stólnum og segir:
— .Ta, jeg er nú ekki vel ánægður
með þetta. Jeg vil hafa hárið svo-
lítið lengra.
Síðan bvrjaði hann að lesa að
ný.ju.
★
Frúin hafði látið gera brjóstlík-
an af föður sínum og sett það á
trjesúlu í stofunni. Þegar Pjetur
litli kom inn í stofuna, sagði móð-
ir hans honum, að þetta væri afi
hans.
— En mamma, sagði snáðinn,
var hann úr trje að neðan?
— V e n u s
Framh. af bls. 128
Venus. Snýst hún einnig um sinn
möndul ? -— I meir en 50 ár hafa
st.jörnufræðingar reynt að leysa
þetta vandamál, en hingað til hefir
það ekki tekist til fullnustu. Þar
sem Venusskífan er öJl jafnhvít,
éngar misfellur á hentii, höfum við
þar engin ákveðin kennimerki, sem
hægt er að dæma hrevfinguna eftir,
eins og t. d. á sjer stað með tungl-
ið. Eldri stjörnufræðingar þóttust
koma auga á mjög daufar ljós-
breytingar, en síðar hefir komið í
]jós með rannsóknum túllkomnari
tæk.ja, að um slíkt er ekki að ræða.
Stjörnufræðingarnir þóttust geta
ráðið af þessum daufu skuggum,
að Venus sneri alltaf sömu lilið að
sólinni, en bæði hafa þessar rann-
sóknir verið ónákvæmar og afleið-
ingin hlyti einnig að verða sú, að
feikna hiti yrði á annari hlið hnatt-
arins og nístandi kuldi og eilíf nótt
á hinni. Hitarannsóknir á hnettin-
um hafa aftur á móti leitt í l.jós,
að hitamismunurinn á daghliðinni
'og næturhliðinni, er ekki ýkja mik-
ill svo að sterkar líkur erh með því,
að hann snúist um möndul sinn og
allar hliðar hans sjeu hitaðar upp
af sólinni. Sænski stjörnufræðing-
nrinn Charlier sló fram þeirri kenn
ingu, að Venus snjerist mjög hart
og sn.jeri alltaf norðurpólnum að
sólinni, en sú skoðun hefir einnig
orðið að víkja. Eftir að farið var
að nota spektroskopið, hefir það
álit manna styrkst, að stjarnan snú-
ist um ás sinn.
Engin fullnaðar niðurstaða hefir
fengist á þessu viðfangsefni, en á-
litið er, að dægrið á Venus sje 30
til 40 sinnum dægur jarðarinnar.
.— Eftir því snýst hnötturinn mjög
hægt um ás inn. En ef til vill líður
ekki á löngu áður en fuHnaðar-
Vissa er fengin um þetta atriðir'—
(Lausl. þýtt úr Fram).