Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1941, Síða 25

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
449
gæti notað, ef tíminn færi ekki
í allt annað. Menn verða að
geta einbeitt huganum, ef þeir
eiga að geta samið tónverk.
— Tekur það þig alltaf lang-
an tíma að semja lög?
— I raun og veru tel jeg mig
ekki til tónskálda, og er því
hálffeiminn að vera að tala um
þetta. En það hefir komið fyr-
ir, að mjer hefir fyrirhafnar-
laust dottið í hug lag, sem jeg
liefi lítið breytt frá hinni fyrstu
mynd. T. d. lagið ,,! dag
skín sól“. Mjer datt það í hug
cinn sólskinsdag, er jeg var við
veiðar uppi í Borgarfirði. Jeg
sagði víst annars frá því í út-
'arpinu í fyrra. Þurfti ekki
annað en skrifa það upp og
gera undirspilið.
En oft getur það tekið bæði
ár og dag að leysa eina einustu
þraut í ,,komposition“.
„TEKIÐ UNDIR“ MEÐ
ÖKUMANNINUM
— Hvert fórst þú frá Stokks-
eyri?
—Jeg komhingað til Reykia-
víkur þegar jeg var nýfermd-
ur. Þá tók Jón Pálsson frændi
minn og hans ágæta kona við
mjer og hjeldu yfir mjer
hlífiskildi. Það hafði kom-
ið til orða að jeg yrði sendi-
sveinn í Landsbankanum. — En
Tryggvi gamli vildi ekki hafa
því jeg var ókunnugur og
þekti ekki göturnar í bænum.
I fjögur ár var jeg hjer í Rvík
og lagði gjörfa hönd á margt.
Fyrsta árið hjá Jónatan Þor-
steinssyni við að flytja hús-
gögn úr verslun hans og verk-
stæði til viðskiftamanna.
— Hafðir þú afl til þess að
rogast með þung húsgögn svo
ungur?
— Það var „tekið undir“ með
mjer, þá eins og síðar. Eitt ár
var jeg innanbúðarmaður hjá
Ágúst Thorsteinsson kaup-
manni á Grettisgötu 1. Þá skrif-
aði jeg smásögur, bæði úr bæj-
arlífinu og mínum eigin æfin-
.iýraheim. Átti heila bók út-
skrifaða. Hún er týnd nú. —
Hefði jeg viljað gefa mikið fyr-
ir að eiga hana. Ekki Vegna
skáldskaparins, heldur sem
minjagrip. Um það bil sem bók-
in var útskrifuð var jcg kominn
að raun um, að þetta væri ekki
;nitt svið. Jeg skyldi hætta
sagnagerð. Einnig þótti þá full-
reynt, að jeg væri ljelegur inn-
anbúðarmaður.
Um tíma vann jeg í stein-
steypunni Steinar, við að
steypa gangstjettarhellur og
pípur. Það þótti mjer gaman.
Vann jeg þar með Guðmundi
Ólafssyni verkamanni o. fl. og
eignaði jeg mjer lengi flísarn-
ar á gangstéttinni fyrir framan
Mbl. í Austurstræti! — Mjer
hefir eiginlega þótt gaman að
öllu sem jeg hefi unnið. Þaðan
fór jeg sem prentnemi til Dav-
íðs östlund í prentsmiðju Fræ-
korna í Kolasundi. Þar
lærði jeg m. a. að setja nótur.
Á þessum árum fekk jeg tíma
í tónfræði og orgelleik hjá Sig-
fúsi Einarssyni. Það var hátíð.
Sigfús ákaflega skemtilegur
kennari, fluggáfaður, uppörf-
andi, fræðandi.
DRAUMAR
RÆTAST
Sumarið 1913 rann upp sá
mikli dagur. Jón frændi minn
tók mig tali og skýrði mjer frá,
að hann hefði ákveðið að kosta
mig til náms í Leipzig. Þá var
jeg 19 ára. Jeg fekk far með
iogaranum „Jóni forseta" til
Englands. Við fengum langa
ferð og vonda. Svo sjóveikur
var jeg, að jeg hjelt jeg-kæm-
ist ekki lifandi til lands.
í Hamborg veitti mjer mót-
töku Sigfús Blöildahl, síðar
konsúll, og reyndist hann mjer
hinn besti leiðbeinandi er jeg
steig fyrstu spor mín 1 Þýska-
landi.
Þegar til Leipzig kom, vildi
svo heppilega til, að þar var
:nikið um dýrðir. Afhjúpa átti
hið mikla þjóðorustu minnis-
merki. Þangað kom Vilhjálm-
ur keisari og allir konungar og
furstar Þýskalands og fleiri
þjóðhöfðingjar. Allar götur, er
þessi stórmenni fóru um, voru
uppljómaðar með logandi blys-
um. Dýrðin var mikil og margt
nýstárlegt að sjá og mikilfeng-
legt fyrir Stokkseyring.
í ÞYSKALANDI
— Hvernig gekk þjer að tala
þýskuna?
— Sæmilega. Hafði lært
pýsku hjá Bjarna Bjarnasyni
klæðskera í þrjá mánuði áöur
en jeg fór. Svo jeg gat í flestum
Ulfellum alveg bjargað mjer.
Einstaka sinnum, sem jeg mis-
skildi hlutina fyrst í stað. Eins
og t. d. þegar jeg kom til Leip-
zig og burðarkarlarnir voru
búnir að bera farangur minn
jpp á fjórðu hæð, þá fóru þeir
eitthvað að tala um „Trink“ og
jeg skyldi það sem „drykk“ að
þeir væru þyrstir. Svo jeg rjetti
þeim vatn að drekka. Þá fóru
l eir að hlæja, og rann þá upp
fyrir mjer, að hjer væri eitt-
hvað bogið við skilninginn. En
jeg óvanur öllu sem hjet
drykkjupeningar.
Annað var það, að mjer
þótti oft nóg um allar spurning-
ar fjelaga minna og annara, er
það vitnaðist, að jeg væri frá
íslandi. Það þótti svo furðulegt.
Þjóðverjarnir vildu fá sem
glegstar frásagnir af því fjar-
læga, lítt kunna landi. Mig rak
í vörðurnar, er spurningunum
rigndi yfir mig. Þýskan frá
Bjarna hrökk ekki til alls þessa
og svo var jeg oft spurður að
ýmsu, sem jeg alls ekki kunni
glögg skil á. Jeg varð
leiður á þessu. Það kom fyrir
— kannske annars ljótt að
segja frá því —- en það er samt
satt, að jeg blátt áfram sagði
skakt til um þjóðerni mitt, til
þess að losna við spurninga-
flauminn. Einu sinni kom jeg í
búð. Ætlaði að kaupa „marme-
laði“. Mundi ekki hvað það
hjet á þýsku. Benti á krukkuna
uppi í hillu. Kerlingin í búðinni
skildi ekki hvað jeg var að fara.
Hún spurði hverrar þjóðar jeg
væri. Mjer leist hún vera mundi
forvitin. Vildi ekki lenda í
„spurningatíma". Sagðist því
vera enskur. Hún upp til handa
og fóta. „Maðurinn minn kann
ensku. — Nú skal jeg kalla á
hann“. Hún hafði ekki fyr snú-
ið sjer frá mjer, en jeg eins og