Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1941, Blaðsíða 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
427
Dr. fheol. Magnús Jónsson prófessor:
Yfirbragðsmesti kirkjuhöfðingi
Lúterskum sið var
Guðbrandur Þorláksson
Hólabiskup
I.
GUÐBRANDUR Þorláksson
Hólabiskup er tvímæla-
laust einn af svipmestu, mætti
næstum því segja hrikalegustu
mönnum, sem sögur fara af hjer
á landi. Um hann á það vel við
að „í engu var hann meðalmað-
ur“.
Skrifa mætti sennilega einar
þrjár til fjórar lýsingar á Guð-
brandi, laukrjettar í alla staði
eins langt og þær næðu, án þess
að séð yrði að þar væri um sama
mann að ræða. Það mætti skrifa
sögu hins fjegjarna, róstu-
höfðingja og málaferlamanns.
Það mætti skrifa sögu hins
áhugasama siðbótarmanns og
bókaútgefanda til útbreiðslu
siðbótarkenninganna. Það mætti
skrifa um rithöfundinn, hinn
mikla blaðamann og orðhák og
það mætti skrifa um hinn virðu-
lega biskup og stjórnsama pre-
láta. Og fleiri menn mætti skapa.
úr Guðbrandi, þjóðhagasmið, ó-
þjóðrækinn konungsdekrara eða
áhugasamann og þjóðhollan
framfaramann.
Jeg veit sannast að segja
varla, hvað jeg á að drepa á
helst í þessari Lesbókargrein,
svo mörgu er af að taka.
Prjedikunarstóll Guðbrands biskups (Sjá grein í Jólablaði
Morgunblaðinu eítir Matthías pórðarson).
2.
Mannaforráð
Einkennilegt er það um mann,
sem jafnmikið fór fyrir og jafn
mikið skrifaði sjálfur, mann, er
stóð á háum stalli á þessari upp-
lýsingaröld, að ekki skuli vera
kunnugt um fæðingardag hans
og ekki einu sinni fæðingarár.
Menn halda helst að hann sje
i blóð borin
fæddur árið 1542 eða ef til vill
1541, og eigi því 400 ára af-
mæli einhverntíma á þessu eða
næsta ári. Var þó faðir hans
merkisprestur, Þorlákur Hall-
grímsson og var Guðbrandur
háættaður í báðar ættir. Hall-
grímur faðir hans var Svein-
bjarnarson, Þórðarsonar. Var
síra Sveinbjörn prestur í Múla
í Aðaldal og frægur m. a. fyr-
ir fjölda barna sinna, og því
kallaður Barna-Sveinbjörn. —
Bróðir Hallgríms pfiests, afa
Guðbrands, var Sigurður, faðir
Helgu, fylgikonu Jóns biskups
Arasonar, og er því alt það
mikla kyn af Sveinbirni komið.