Lesbók Morgunblaðsins - 20.07.1941, Blaðsíða 7

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
247
Þætlir úr lífi
Sigurðar Breiðfjörð
Foreldrar Sigurðar voru, eins
og kunnugt er, Eiríkur Sig-
urðsson bóndi í Rifgirðingum og
sfðar i Bíldsey á Breiðafirði og
Ingibjörg Bjarnadóttir, Bogasonar
gamla í Hrappsey, en móðir Ingi-
bjargar var Jóhanna systir Ás-
gríms Helluprests Vigfússonar.
Móðir Jóhönnu og síra Ásgríms
var dóttir Helga, sem kallaður
var „tíu aura skegg“. —• Eru allar
þessar ættir úr Breiðafirði sunn-
anverðum. — Eiríkur í Bíldsey,
sem talinn er faðir Sigurðar Breið-
fjörð var gáfaður maður og vel
skáldmæltur, svo að vel gæti Sig-
urður Ihafa sótt hæfileika til hans
eins ©g (tiil móðurættar, en sá orð-
srÖmur tot meðal samtíðarmanna,
■að SÍgurður hafi ekki verið rjett
Ifeðraður, því að ásýndum þótti
ihann líkur öðrum manni, sem
hafði verið í „vináttu" við móður
*
hans eða þau hjónin. Þetta var
Jón bóndi Hákonarson, sem líka
var gáfaður hæfileikamaður og
skáldmæltur. Jón bjó á þremur
stórbýlum á Snæfellsnesi, fyrst á
Fróðá, svo á Hallbjarnareyri og
loks á Narfeyri. Hann var dugn-
aðarmaður, en þótti harður af sjer
í viðskiftum við aðra.
Það er sagt, að stundum hafi
verið glettingar með þeim Eiríki í
Rifgirðingum og Jóni á Narfeyri,
en báðir voru kesknir, og einu
sinni kvað Jón svo um Eirík þeg-
ar hann bjó í Rifgirðingum:
Benedikt og biðillinn,
rauði og græni riddarinn,
Bjarni og herra stallarinn,
Rifgirðinga kongurinn.
Ekki er nú kunnugt við hvaða
menn Jón á í vísunni, nema Rif-
girðinga-konginn, það var auðvit-
að Eiríkur, en hann kvað vísu
til Jóns og er hún lýsing á Jóni.
Vísan er svona;
Þessi á að vera með þyrilhaus,
þó í minna lagi,
baraxlaður og læralaus
langhryggjaður, gjarn á raus.
Þegar Sigurður Breiðfjörð fædd-
ist voru foreldrar hans fátæk og
ekki við bú og komu því drengn-
um í fóstur hjá góðu fólki í
Krossnesi í Eyrarsveit og þar var
hann fyrstu þrjú árin, sem hann
lifði, en þá fóru foreldrar hans
að búa í Rifgirðingum og tóku
hann til sín og upp frá því ólst
hann upp hjá þeim. — Ekki naut
•
Sigurður neinnar kenslu í æsku,
nema hvað honum var komið til
síra Gísla Ólafssonar aðstoðar-
prests á Helgafelli lítinn tíma úr
2 vetrum til náms undir fermingu.
— Það kom brátt í ljós á ung-
lingsárum Sigurðar, að hann var
óhneigður til allrar vinnu og svo
var hann auk þess baldinn og ó-
kærinn. — Það ráð var því tekið,
að koma honum til útlanda og
var hann látinn sigla með Stykk-
ishólmsgaleasinum, sem Thorlacius
átti. Með skipinu fóru þá líka 3
aðrir unglingspiltar, sem kallaðir
voru slæpingjar og þótti land-
hreinsun að. — Um veru Sigurð-
ar ytra eru litlar sagnir, nema um
Grænlandsför hans, en í Kaup-
mannahöfn lærði hann beykisiðvj
og tók sveinspróf, og beykir var
hann í Grænlandi. Svo kom hann
aftur hingað til lands á skipi til
ísafjarðar og var þar í nokkur ár
í þjónustu Ólafs riddara Thorla-
cius, sem þá átti Hæstakaupstað-
inn á ísafirði, en á hverju hausti
fór hann þá kynnisför suður að
Breiðafirði að finna frændur sína
og vini. —
Eiríkur í Bíldsey reri á hverri
vertíð í Dritvík undir Jökli eins
og þá var siður eyjamanna og var
þá altaf háseti hjá Guðmundi Sig-
urðssyni spítalahaldara á Hall-
bjarnareyri. Það var svo eitt vor-
ið, að þeir voru að koma úr Vík-
urferð með háfermi af skreið og
voru báðir talsvert druknir. Þá
tókst svo slysalega til að Eiríkur
datt útbyrðis þegar hann var að
rjetta Guðmundi flösku til að
súpa á. Báturinn var á skriði,
en hægur vindur og var seglið
þegar felt. Nokkur töf varð á að
Eiríkur næðist, og svo var hann
dreginn óhönduglega inn á grúfu,
að hann meiddist við það á brjóst-
inu, einkum útvortis. Annars eru
menn venjulega í slíkum tilfell-
um dregnir inn á bakið og með
mestu varúð svo að þeir verði fyrir
sem minstu hnjaski.
Guðmundur fór svo með Eirík
til Stykkishólms og kom honum
fyrir hjá Boga Benediktsen versl-
unarstjóra og Jarðþrúði konu hans
og hjá þeim var hann í viku við
bestu aðhlynningu. Honum var
leitað lækninga, en alt að árang-
urslausu og sagði Oddur Hjaltalín
læknir að svo væri Eiríkur meidd-
ur innvortis, að lifrin væri mik-
ið marin og gæti hann ekki lifað
nema meðan hiin væri að tærast
upp. Síðan var hann Guttur fram
í Bíldsey og þar dó hann eftir 3
vikur. —
Eftir að Sigurður var kominn
til ísafjarðar, drakk hann mikið
og fór þá að bera talsvert á hag-
mælsku hans, og þótti alt sem
hann orti vel kveðið og liðugt, og
aldrei var hann níðkveðinn. —
Svo var það eitt kvöld, að kunn-
ingjar Sigurðar færðu það í tal
við hann, að hann hlyti að vera
kraftaskáld eða ákvæðinn, sem
kallað var, en Sigurður aftók
þetta ekki með öllu, og var drjúg-
ur yfir sjer, enda drukkinn, en
þegar fjelagar hans heyrðu það,
gerðu þeir skop að honum og
vildu engan trúnað leggja á þann
hæfileika hans. — Innanbúðarmað-
ur einn á ísafirði átti danska tík,
sem oft var að gelta að Sigurði
og glefsa í hann, þó að hún ljeti
aðra í friði, og var eins og henni
væri eitthvað upsigað við hann
eða að honum stefnt. Spurðu þeir
h#nn þá að hvort hann gæti ekki'
kveðið hana dauða, úr því að hún
væri honum svo ásækin og hvim-