Lesbók Morgunblaðsins - 20.07.1941, Blaðsíða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
245
kvaðst heita Þorsteinn og vera ey-
firskur, og sendur á Vestfjörðu að
vitja arfs, en hafa vilst af leið
vegna ókunnugleika. — Hann var
á Refsstöðum um nóttina og
gjörði ekkert illt af sjer, en fór
svo leiðar siunar daginn eftir. —
Þóttust allir vita, að maður þessi
væri enginn annar en Arnes úti-
leguþjófur, því að lýsing hans bar
saman við það, sem honum hafði
verið lýst áður á Alþingi. Á leið-
inni frá Refsstöðum stal hann sauð
skinnum á einum bænum í Lax-
árdal og á öðrum kom hann í eld-
hús, þar sem kona var að fleyta
af hangikjöti og greip hann flotið
og'drakk það, en fór síðan í burtu.
Á Gilsstöðum í Vatnsdal bió
maður, sem Sigvaldi hjet. Hann
var svo rammur að afli, að fá’r
voru hans líkar og var sagt að
alveg yrði hann óviðráðanlegur ef
hann reiddist, en það kom ekki
oft fyrir, því að maðurinn var
spaklvndur hversdagslega. Kona
hans hjet Helga og er sagt að
hann mætti ekki „snerta“ hana
ef hann var drukkinn, því að þá
gæti hann ekki stjórnað kröftum
sínum og afli. — Það var skömmu
eftir að Arnes hafði gifst á Ref-
stöðum að Sigvaldi á Gilsstöðum
varð þess var fyrri hluta nætur,
að maður var að brjótast inn í
skennnu hans. Sigvaldi fór út og
hljóp á manninn, þar sem hann
var að verki. Sigvaldi skelti hon-
um undir sig, því að aflsmunur
var mikill, en maðurinn var lítill,
knálegur og snar í bragði, þó
ekki gæti hann staðist Sigvalda,
sem hafði þegar náð á honum
góðum tökum. Síðan batt Sigvaldi
hann við stoð og ijet hann standa
þar alla nóttina, en um morguninn
sagði hann til sín og kvaðst Arera
Arnes útileguþjófur. Hann bað svo
Sigvalda um að vægja sjer og lofa
sjer að fara leiðar sinnar. Sigvaldi
kendi þá í brjóst um Arnes ræfil-
inn og vildi ekki draga hann fyr-
ir yfirvaldið, sem var hinn refsi-
gjarni sýslumaður, Bjarni Hall-
dórsson á Þingeyrum, sem kallaður
var „þyrnibroddur" Húnvetninga.
Sigvaldi sleppti svo Arnesi og
rjeði honum til þess að forða sjer
og glettast ekki oftar við sig, en
að lokum gaf hann honum máls-
verð. Arnes lofaði hátíðlega að
láta aldrei sjá sig á Gilsstöðum
oftar og fór svo í burtu. —
★
Arnes hjelt nú í suður átt og
fór suður á Arnarvatnsheiði, en
þar voru þá útileguþjófarnii’
Fjalla-Eyvindur og Halla, ásamt
Abraham o. fl. Arnes sló sjer þá
saman við Eyvind og fjelaga hans
og var síðan lengi í fylgd með
þeim og leið með þeim sætt og
súrt. En þessu þjófafjelagi varð
ekki lengi vært á Arnarvatns-
heiði eða í Surtshelli, en þangað
flutti það sig. Borgfirðingum þótti
fjárheimtur sínar verða heldur
bágar, enda þurfti þessi sægur
þjófa, oft 6 og 7 í fjelagi, tals-
ATert til uppihalds. Þeir fluttu því
bj’ggð sína upp í svokallaðan
Þjófakrók, sem er á milli Eiríks-
jökuls og Baldjökuls eða upp
undir Geitlandsjökli, en þar var
það sem Snorri prestur hinn sterki,
á Húsafelli heimsótti þá eftir að
þeir Eyvindur og Arnes höfðu stol-
ið frá honum geldri kvígu og
nokkrum sauðum. Eftir það flýðu
þeir norður að Arnarvatni og lifðu
þar mest á silungi, sem þeir veiddu
í vatninu, en til þess að vera ugg-
lausir fyrir byggðamönnum tóku
þeir svo það ráð að halda austur
í öræfin, alla leið austur að Hvera-
völlum. Að vísu var þar gott að-
stöðu við heitu liverina, en samt
latti Arnes þess mjög að þeir sett-
ust að svo nærri Kjalvegi, sem var
-svo fjölfarinn í þá daga og voru
það lians ráð að þeir hjeldu enn
lengra austur, undir Hofsjökul.
Þá var komið haust og allar göng-
ur liðnar og því lítið um föng og
urðu þeir því að lifa á því litla,
sem þeir gátu náð, en það voru
örfáar kindur, sem höfðu orðið
eftir í göngunum, grágæsir og
andir, sem þeir veiddu og loks
söfnuðu þeir fjallagrösum og grófu
upp hvannarætur. Þarna höfðust
þeir svo við næsta vetur við lít-
inn kost. Bæ byggðu þeir sjer um
haustið, grófu hann inn í moldar-
barð og endurbættu svo vorið
eftir. — Um veturiun hlupu þeir
þeir Arnes og Eyvindur til byggða
þegar veður voru góð og nældn
þá ýmsu á bæjunum, sem þá van-
hagaði um. —
En ekki höfðu útlagarnir lengi
frið í hreysi sínu undir Hofsjökli.
Sumarið eftir stálu þeir svo mörgu
fje bæði frá Borgfirðingum og
Árnesingum, og þótti mönnum svo
mikil brögð að þessu, að kært var
fyrir sýslumanni Árnesinga,
Brynjólfi Sigurðssyni í Hjálm-
olti. Hann kvaddi svo 40 röskustu
menn sýslunnar, vel ríðandi, til
þess að gjöra aðför að útilegu
þjófunum. Ekki komu þó nema 15
til 20 menn til fararinnar og höfðu
þeir með sjer 20 klyfjahesta tii
áburðar ef hreysið fyndist. Sýslu-
maður skipaði svo fyrir, að drepa
mætti illvirkjana ef þeir næðust
ekki lifandi, því að stolið hefðu
þeir til fullkominnar óhelgi. —
Leitarmennirnir hjeldu nú inn
í öræfin og fundu brátt fjárbraut,
sem lá að hreysi þeirra Eyvindar,
en þegar þangað kom var þar
enginn maður. — Þeir höfðu sjeð
til ferða byggðarmanna og voru
fluttir upp á Horfsjökul, en það
voru þau Eyvindur og Halla meo
barni sínu og svo Arnes og Abra-
ham. — Leitarmenn eltu þau á
jökulinn, en þá tók Eyvindur það
ráð að slöngva á þá ísmolum og
tafði það eftirförina, en á meðan
forðuðu þeir Arnes og Abraham
sjer og Höllu með barninu hærra
á jökulinn. ísmolarnir, sem Eyvind
ur slöngvaði voru nærri orðnir
tveim mönnum að bana og sló
þá svo miklum óhug á byggða-
menn að þeir heyktust á eftir-
förinni og hurfu frá við svo búið,
enda dimmdi þá og þykknaði í
veðri. Þeir hjeldu síðan til útilegu-
kofans og ljetu greipar sópa um
alt, sem þar var, en það var vetr-
arforði þjófanna m. a. 100 sauðar-
skrokkar í hrískesti og síðan
kveiktu þeir í kofanvmi og brendu
til ösku.
Ekki fór þjófafjelagið samt
langt í burtu í þetta skifti og
komu þeir aftur til kofans jafu-
skjótt og þeir vissu að leitarmenn-
irnir voru farnir þaðan. Það var
köld aðkoma fyrir þá, — ekkert
nema öskuhrúgan og allur vetrar-
forðinn farinn. — Þegar svona
var komið sagði Eyvindur þeim
Arnes og Abraham upp vistinni
og nú yrði hver að bjargast, sem
best hann gæti.. — En sögnin seg-