Lesbók Morgunblaðsins - 20.07.1941, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
243
Norsk herdeíld á Íslandí
Frá því í fyrrahaust hefir verið töluvert af norskum hennönnum
hjer á íslandi. Hve margir, vita menn vitanlega ekki. Hefir ein
herdeild þeirra verið á Norðurlandi, og hafst mikið við uppi á
fjöllum á skíðum. Þann 9. apríl í vor var haldin norsk guðsþjón-
usta á Akureyri, sr. Friðrik Rafnar vígslubiskup messaði. Við þáð
tækifæri var þessi mynd tekin af norsku hermönnunum með fána
sinn á tröppum Akureyrarkirkju. (Myndin er úr Norsk Tidend).
hópa hinna óboðnu gesta með
meðaumkvunarblandinni hnýsni.
Hún er of kurteis og góðgjörn
til þess að mótmæla en hefir þó
oft hneykslast á hinu grófa
tísku hátterni þeirra.
Utlendar konur ganga um hin
fögru stræti Lissabon borgar og
drekka standandi við borð út á
götu, þar sem áður hafa aðeins
komið karlmenn, - eru hattlausar
úti á nóttunni, en það er í Portú-
gal aldagamalt aðalsmerki skækj-
unnar.
★
Portúgal, sem liggur á útjaðri
Evrópu hefir alt fram til flótta
mannainnrásarinnar, lifað að veru
legu leyti í fortíðinni, og það
enda þótt ríkisstjórnin hafi gert
mikið til þess að horfa fram á
við en ekki inn í fortíðina.
Frægðartími þjóðarinnar, þegar
landkönnuðir Portúgala víkkuðu
sjóndeildarhring veraldarinnar og
byggðu upp mikið heimsveldi var
sorglega stuttur.
Vasco da Gama er fræg þjóð-
hetja þar, enn þann dag í dag,
og maður getur keypt æfintýra
sögur um ferðir hans 1417, skraut-
ritaðar fvrir nokkrum mánuðum.
Fáir Portúgalar græða á flótta-
mannastraumnum og fjöldinn allur
af miljónafylgi Salazars forsætis-
ráðherra veit varla um hann og er
engu ríkari eftir en áður af hon-
um.
Jeg spurði hann um, hvað hann
á götu, sem bað mig á ensku að
gefa sjer greiðu.
Hann kvaðst vera fæddur í
Massachusette en hefði flutst til
Portíigal eftir að faðir hans hefði
eftirlátið honum „mikil auðæfi“.
það voru um 1000 dollarar.
Jeg spurði hann um hvað hann
áliti um stríðið. Hann leit á mig
undrandi, „hvaða stríð“, spurði
hann.
★
— Það sem mótar lífsviðhorf
flóttamannanna í Portiógal er í
meginatriðum svartsýnin og sam-
færingin um að máttug öfl sjeu að
levsast úr læðingi í Evrópu.
Þeir líta á Hitler og hermenn
hans sem einskært stundar fyrir-
brigði, sem lítt muni koma við
lausn heildar viðfangsefnisins.
Hitler og Mussolini sjeu aðeins
náungar, sem hafi skriðið inn i
yfirgefinn kastala og sjeu að
auðga sjálfa sig dálítið á meðau
að öðrum mikilvægari kröftum sje
safnað. Enginn þeirra ann Þýska-
landi og Evrópumennirnir hlæja
að þeirri hugmynd að Hitler geti
unnið stríðið. Hinsvegar trúa fáir
á það, að Bretar vinni algeran
sigur. Þeir álíta að áður en að
friður geti komist á muni átökin
verða svo hamslaus og tryllt að
fólkið muiji eftir Hitler, sem hin-
um #,litla kalli“, sem öllu þessu
kom af stað.
Sumir hyggja að veldi Hitlers
standi ekki mikið lengur í Þýska-
landi, vegna þess að okið, sem lagt
er á Evrópu sje orðið of þungt.
Sjerhvert hungrað og bugað
land, líti á Hitler sem höfund ó-
hamingju þess og því muni allar
tilraunir hans til uppbyggingar
eyðast í hatri og andstöðu gegn
honum.
Frakki einn sagði að munurinu
á Hitler og Napoleon lægi í tím-
unum sem þeir lifðu á.
Napoleon hefði riðið öldutopp-
um byltingarinnar og honum hefði
verið mögulegt að treysta þau ríki,
er hann vann. Jafnvel fáum mán-
uðum eftir sigurinn hefði sam-
vinna tekist. En Hitler hafi byrjað
of snemma og hann muni þess
vegna hverfa, er bvltingin fær byr
undir vængi.
Og lífið í Lissabon gengur sinn
vanagang meðan Húnar nútímans
flæða yfir Evrópu og hin nálægari
Austurlönd.
í Lissabon þar sem að allir, nema
Portúgalar sjálfir, bíða þess að
komast burtu.
Dýrmætasti gimsteinn í heimi,
„Vargas forseti“, er geymdur í
Amsterdam. Hurðin að hólfinu,
þar sem steinninn er geymdur, er
11 tonn á þyngd, svo að það er
engin hægðarleikur að opna hana
og þar af leiðandi engin hætta á,
að steininum verði stolið.