Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1933, Blaðsíða 22

406
þeir hugsað sjer borgina eins og
opinberun Jóhannesar lýsir hinni
himnesku Zion: efni múrsins um
hana væri jaspis, borgarhliðin
væru gerð af perlum, undirstöðu-
steinar borgarinnar væru af alls
konar gimsteinum, svo sem saf-
fír, kalsedón, smaragð, sardonye,
krysolit, beryl, tópas, hýasint
og ametýst. „Og stræti borgar-
innar var skírt gull, sem gagn-
sætt gler“.
Slíkar hugmyndir höfðu dala-
bændurnir gert sjer. En reyndin
var sú, sem öllum Jórsalaförum
á síðari tímum er kunn, úr hverf-
unum innan borgarveggja: mjó-
ar götur, — sums staðar í þrep-
um, — og steinarnir í þeim hálir
af sorpi eða for; súlnabrot hjer
og þar og áletranir um, hvar
helgir atburðir hefðu gerst,
borgarsvigar, þandir milli sunda,
gömul borgarhlið og steinkross-
ar úti um hvippinn og hvappinn.
Og í þessum þröngu, viðbjóðs-
legu götum reikar mannfjöldi,
allra landa lits og blands; upp
úr þvögunni gnæfa vefjarhettir,
og sægur af kámugum línhúf-
um. Þar má sjá karla í skósíðum
tyrkneskum sloppum reka þráa-
fulla asna í mannþrönginni.
Þeir mæla á fegurðarsnauða
tungu, sem Jórsalafarinn skilur
ekki, gaspra og gefa ótæpt oln-
bogaskot. Dökk- eða ljósklædd-
ar konur með svartar eða blóm-
saumaðar andlitsblæjur eru
þarna á hraðri ferð. Þar má sjá
gríska munka og presta í síð-
hempum; þeir eru með skegg á
bringur niður og hafa sítt hár, að
postullegum sið, en undið upp í
hnakkanum á kvenna vísu. Skó-
burstarar sitja uppi á skemlum
bak við zinkvarða áhaldakassa,
sem þeir slá í með burstunum
til þess að vekja athygli þeirra,
sem fara um. Alt í einu getur
Jórsalafarinn ekki þverfótað fyr-
ir stórum, kafloðnum dýrum, úlf-
öldunúm, sem þramma með
hnakkakerta hausa upp úr mann-
þvögunni og eru með klyfjar af
geysi-þungum og fyrirferðar-
miklum vörusekkjum. Þá verður
hann að fleygja sjer endilöngum
í tröðunum og láta sekkina vaga
yfir sig, til þess að verða ekki
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
rotaður milli steinveggja og vöru
sekkja í borg Davíðs.
Og þetta er Jerúsalem! Þetta
er borgin helga!
„Italía með sínum kirkjum,
klaustrum og marmara og sögu,
— alt þetta er nú víðs fjarri yð-
ur“,. skrifaði frakkneskur vinur
minn mjer. „Þarna niðri í land-
inu helga mun fyrir yður liggja
að ráfa að kalla án annarar leið-
sögu, en trúarinnar. I sýnd hluta
eru þar ekki tiltakanlega áleitnir
töfrar. Or ófrjóa jarðveginum
vex og grær aðeins trúin“.
Þessi frakkneski vinur minn
hafði rjett fyrir sjer, líkt og
sænsku trúbræðurnir, sem skáld-
konan ritaði um. Hjer er smátt
Kirkjan á gröf Krists.
um sældarkjör, fátt, sem geng-
ur í augun. Það getur að vísu
borið við, ef Jórsalafarinn er á
ferli í mannþvögu á sölutorgi í
glaða sólskini, að honum fljúgi í
hug, að skamt sje frá því, er
dagar Þúsund og einnar nætur
liðu: Þarna fari tyrkneskur
kennimannahöfðingi, þarna „is-
lamiskur" safnaðarstjóri, þarna
lögvitringur, þarna arabiskur
hirðingi. En eigi verður ljómi
þessara nafna langær. Ef þykt er
í lofti daginn eftir og Jórsalafar-
anum verður aftur reikað í bog-
hliðum sölutorgsins, fer ekki hjá
því, að hann taki eftir, hve ó-
hreinar aröbsku konurnar með
bláa hörundsflúrið og skraut-
legu skarböndin eru, eða hve
viðbjóðslega skítugur vefjar-
höttur tigna jarlsins og höf-
uðbúnaður hreykna hirðingjans
og hve kámug í feiti flauelis-
kápa lögvitringsins er. Hitt var
aðeins hugarburður Jórsalafar-
ans, — trúðleikur, sem hvarf
með sólskininu. Og í rigningum í
Jerúsalem, sem eru snarpar og
hráslagalegar, þá má segja, að
ömurlegur veruleikinn komist
upp úr. Þá sjer Jórsalafarinn, að
hjá þessum skuggalegu götum,
óþrifalegu sundum og daunillu
húsagörðum hafast við tugir
þúsunda manna, sem eru án allr-
ar þeirrar tækni, er gerir líf
Vesturlandabúa þægilegra og
farsælla. Adam gamla verður
eigi dillað þar. Nei, engin furða
er, þótt fólkið sje fíkið í óminn-
islyf, — að Arabar, Tyrkir, Sýr-
lendingar og Grikkir hangi mál-
anna á milli við að reykja löngu
vatnspípurnar og konurnar viti
einnig tæplega aðrar afþreying-
ar betri á heimilunum, en að
skiftast á um að totta pípurnar.
En í Jerúsalem er þó gröf
Kristá og allir aðrir helgu stað-
irnir. Satt er það. Þess vegna
fluttust sænsku bændurnir þang-
að. Þess vegna er jeg líka kom-
inn þangað. Og einkum var mjer
hugfólgið að vitja grafarinnar
helgu.
Jeg hef sjeð gröf Napoleons I.
í fögru kapellunni í hermanna-
hælinu („Hotel des Invalides“) í
París, gröf Dantes í Ravenna við
Adríahafið, gröf Celleys hjá Ce-
stíus-pýramídanum í Róm og
gröf Oehlenschlágers hjá kirkju-
garðsveggnum í Frederiksberg.
Hjá hverju af þessum leiðum
rennur það upp fyrir okkur,
glögt eða óglögt, að þar liggur
maður, sem við höfum unnað
frá blautu barnsbeini, — og að
nú erum við nálægari honum en
nokkru sinni fyr, þar eð hjer eru
jarðneskar leifar hans.
Gröf Krists var hið fyrsta, er
jeg skoðaði í Jerúsalem. Jeg gekk
frá gistihúsinu Casa nova, sem
jeg bjó í; það er í miðju borgar-
hverfi kristinna manna. Frans-
iskusmunkar eiga Casa nova og
mörg gistihús önnur, er öll heita
svo og eru reist hjer og þar í
Palestínu, þar sem mest er þörf.