Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1992, Page 77

YUKIO TANIGUCHI
Viðtökur íslenzkra bókmennta í Japan
Ræða, flutt áþýzku í Reykjavík vorið 1990.1
Herrar mínir og frúr!
Island, er eitt sinn var nefnt Ultima Thule, og Japan, sem Marco
Polo kallaði Zipang, þessi bæði lönd eru við tilkomu þotuflugsins
orðin furðu nátengd.
Það ísland, sem mér nú óvænt gefst kostur á að heimsækja, þar
sem mér veitist sá heiður að hljóta fálkaorðuna, er mér ekki
einungis hið dæmalausa land elds og íss, það er heimkynni Eddu
og sagna, hrífandi land, þar sem ég get á staðnum séð lifandi fyrir
mér þúsund ára sögu. Eg hef um langt árabil lært mikið af hinum
fjölmörgu verkum Grimmsbræðra og ber stöðugt mikla virðingu
fyrir þeim. Það snertir mig djúpt, að ég skuli nú í þriðja sinn geta
heimsótt það Island, er var draumaland þeirra bræðra.
ísland og Japan. Hvað eiga þau sameiginlegt? Þau eru bæði
eylönd. Bæði eiga þau mjög gamlar sagnir og mjög ríkulegar
miðaldabókmenntir. Þjóðirnar eiga sér fornar hefðir og bók-
menningu á háu stigi. Þegar þær loks ljúka upp hvor fyrir annarri
dyrum fagurra bókmennta, er hinn andlegi jarðvegur hið bezta
búinn undir gagnkvæman skilning.
Það var þó ekki auðvelt að Ijúka upp þessum dyrum. I dag ætla
ég að skýra yður frá, með hverjum hætti Japanir hafa kynnzt
íslenzkum bókmenntum. Eg get þegar sagt, að þeim kynnum
hefur síðustu áratugina miðað nrjög í rétta átt. Kynning íslenzkra
bókmennta í Japan á sér ekki langa sögu. Það var óvenjulega
snemma, að Lafcadio Hearn, er hét á japönsku Koizumi Yakumo
(1850-1904), kynnti í fyrirlestrum við keisaralega háskólann í
Tokyo 1896-1903 Sturlunga sögu og Njálu. Hann dáði sögurnar
1 Ræða þessi, Rezeption der islandischen Literatur in Japan, birtist í Bulletin of the
Japanese Society for Icelandic Studies 10 (1990), bls. 1-8. Fréttabréfið er gefið út í
Osaka, en þar er Yukio Taniguchi háskólakennari. Ræðan er hér birt í íslenzkri þýðingu
með leyfi höfundarins.