Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1992, Blaðsíða 72
72
KRISTÍN BRAGADÓTTIR
á ný, en þær höfðu ekki fengið hljómgrunn síðan Jónas Hallgríms-
son greiddi þeim rothöggið í Fjölni. Hann skrifar 6. 2. 1887:
[...] Hvurt þér hafið á móti rímum í sjálfu sér, veit jeg ekki, og ekki verður það
beinlínis ráðið af orðum yðar ... jeg fyrir mitt leyti held með rímunum, en ekki
með rímnaskáldunum, þegar þeir ekki gera annað en skemma og spilla - það
væri eins og maður skyldi halda á móti öllum skáldskap, af því leirskáld eru til,
en menn blanda oft saman rímum og rímnaskáldum (bæði Jón Borgfirðingur
og Jónas lángi í sleggjuritgjörðinni í tímariti bókmenntafélagsins), og allt er
þetta komið frá Jónasi Hallgrímssyni eptir að hann reif niður Sigurð Breið-
íjörð. Rímur eru þjóðleg og einkennileg skáldskapartegund fyrir Islendinga,
ekkert annað en ein tegund af episkri Poesi, þó þetta í höndum flestra ekki
verði annað en Paraphrasii - en að álasa fólkinu fyrir rímnalögin og kveðskap-
inn („rímna ófagurt ýlfur“ sagði M. Steph:). Pað er alveg rángt og sýnir
einungis það sem vanalega kemur fram, nl. að menn þekkja ekkert til annara
þjóða - ekki er betra raulið hjá Grikkjum - og hver veit hvernig Hómer hefur
verið súnginn af Rhapsodunum - þessum flökkurum sem lilðu á að ganga milli
manna og kveða? Eða halda menn kannski að Grikkir hafi verið tóm „Ideöl" í
daglegu lífi? Nei! Þeir voru öldúngis eins og við! Það daglega líf hugsar ekki og
getur ekki hugsað um né alltaf haft fyrir augunum æsthetiska fegurð! [...] en
jeg hef enn ekki gert nema 14 eða 15 rímur - þær eiga að vera 40, en þær eru
ekki lángar, hver ríma - og ekkert hefur verið prentað af þeim [...] hvort efnið
er heppilega valið, veit jeg ekki -jeg valdi það mest af því jeg er svo fantastiskur
og mér þykir svo gaman að því sem er heróiskt og praktugt - líkl. af því jeg er
sjálfur svo lítill og ómerkilegur - en jeg hef ekkert gaman af þessari svínisku
Poesi — um svik og pretti, syndasaur og kamar - Leben eins og mörg hin ýngri
skáld helzt vilja lifa í. Það getur vel verið að jeg rífi mig einhverntíma upp og
fullgeri Gaungu-Hrólfs Rímur - jeg hef mansöngvana fyrir mín Organa, og
læt þá spila á mannahöfðum [...]."
Bréf Benedikts eru skemmtileg og persónuleg, hann skrifar eins
og honum býr í brjósti. Sum bréfanna eru ljóðræn, og fylgir þeim
sterk stemning eins og t.d. eftirfarandi byrjun á bréfi frá 18. 10.
1887:
Sólin var að koma upp og kastaði fyrstu geislunum á Snæfellsjökul og
vesturfjöllin - Fagraskógaríjall blasti við fagurblátt og vindgola þaut í Grettis-
bæli, en Esjan stóð eins og bládimmur veggur og rústirnar af skriðufeldum
riddaraborgum hvinu í morgunblænum - einstöku bára teygðist upp á
Faxaflóa til að gá að morgunsólinni, en kríur og máfar sveifluðu sér í kringum
Akurey og hirtu ekkert um Lárus Sveinbjörnsson og lundann - klukkan var
orðin átta og húsbóndinn lá enn í rúminu, kaflibollinn stóð rjúkandi á borðinu
og slútti fram yfir rnógula jólaköku sem var kölluð jólakaka af því þá voru ekki
jól... - þá er allt í einu hrundið upp dyrunum og komið með bréf frá Jóni
[Þorkelssyni] [...].12
Sjálfur lagði Jón töluvert efni til birtingar í Sunnanfara, mest
fræðilegar greinar, þýðingar erlendra bókmennta, svo og um-