Eimreiðin - 01.01.1903, Síða 44

44
komnir; hleypr at hesti Gauts, en hinn í móti ok koma hart saman.
Hafði hestr Gauts nú mikla raun, því at hestr konungs var með afli
studdr; ok var þat orðtak, at slíkir mundu í bezta lagi. En er á leið
daginn. lattisk hestr Gauts; en þó vildi hann hvárki hopa né renna.
Þeir Áron keyrðu því fastara eptir sinn hest, þar til at hestr Gauts
kastar sér niðr af mæði ok stórum tökum; ok stóð aldri upp síðan.
Nú mátti Gautr hvergi kyrr þola fyrir kappi sínu, og virði svá
sem Áron hefði drepit fyrir hónum hestinn, ok Iíkaði stórilla; en þat
fansk á, at konungi líkaði vel. Því næst vóru fram leiddir aðrir hestar,
ok er þar engi frásögn af. í’eir Áron ok í’órarinn reikuðu um völl-
inn, ok litu á atferð hestanna. Ok því næst var tekið á herðum
Ároni, ok svá mælt: »Ek vilda gefa öll klæði ok gull, at þú værir
jafnnær Sturlu, sem þúertnúmér.« Þá snaraðisk Áron við ok mælti:
»Biðja máttu þér þarflegri bænar, Gautr bóndi,« segir Áron. »Hver
er sú?« segir Gautr. »At ekki taki Fjándinn svá annat auga þítt, sem
hann hefir tekit annat áðr.« Gautr skipti mjök litum, ok talaði fátt
síðan. Var áðr fátt með þeim, en þó verr síðan miklu. Fansk þat í
orðum Árons, hversu óvæginn hann var, þótt hann ætti við sér meiri
menn um.
STURLUNGA (I, 147 —Guðmundar saga dýra, k. 12): Annat
sumar í Fljótum skyldi vera hestaþing, þar er heitir at Hamri. Hét
hvárrtveggi Nichulas, þeirra er etja skyldi hestunum; var annarr Rún-
ólfsson; hann var félítill, og heldr kynsmár; hann átti þrjá sonu; hét
inn elzti Rúnólfr, Leifr ok Halli. Þeir vóru allir fulltíða menn. Ann-
arr Nichulas var son Skratta-Bjarnar Þorvalds sonar; hann átti vel fé,
ok var í góðri bónda-virðingu. Þeir áttu báðir grá hesta at lit. Nú
vóru hestarnir saman leiddir, ok beizk hvárrtveggi vel, meðan þeir
áttu með sér at skipta. Þá þótti Nichulasi frá Mjóvafelli ójafnt keyrðir
hestarnir, ok þótti gört at mannvirðing; hann hafði staf mikinn í hendi,
ok vildi ljósta hest nafna síns. En Nichulas Bjarnarson hljóp undir
höggit; ok kom á hann stafrinn. En hann gat fengit sér handöxi af
manni, ok hjó í höfuð nafna síns, ok var þat Iítill áverki. Þá var
slegit í þröng. Þar var Rúnólfr son Nichulass frá Mjóvafelli, ok var hón-
um haldit heldur lauslega; ok gat hann fengit sér öxi at manni, —ok
hjó milli herða Nichulasi Bjarnarsyni mikinn áverka. Ok var þá skilit
mannamótit.
Hestavíg tíðkuðust á Islandi fram á öndverða 17. öld Síð-
asta hestaatið, sem sögur fara af, var haldið í Fnjóskadal á Norð-
urlandi árið 1623 og lauk því litlu betur en hinum fornu hesta-
vígum, að vitni Glúms og annarra. Lýsing á þessu hestavígi er
í Árbókum Espólíns (VI, 21—22).
Teikning sú í Landsbókasafninu, sem myndin hér að framan
er gerð eftir, er vafalaust gerð löngu eftir að öll hestavíg höfðu
lagst niður, en hún er þó allgóð og getur orðið til þess að skýra
hugmyndir manna um hestaþingin. V. G.