Eimreiðin - 01.01.1903, Page 34

/
34
eða ötufæra hesta, til þess að etja þeim og reyna afl þeirra
og áræði. Oft höfðu þó þeir, sem áttu framúrskarandi víghesta
af góðu kyni, fyrir fram komið sér saman um að etja ákveðnum
hestum saman, til að sjá, hver beztan ætti hestinn. t’ví þá þótti
það ekki minni sómi, að vera eigandi að hesti, sem sigrað hafði
í mörgum hestavígum, en það nú þykir í útlöndum að eiga frá-
bæran veöhlaupahest.
Víghestar vóru líka í miklu hærra verði en aðrir hestar. Peir
vóru metfé, en verð á öðrum hestum var lögákveðið. Sala á
hestum af ágætu kyni, sem búið var að fá orð á sig, var svo
ábatasöm, að sumir höfðu það fyrir atvinnu að ala upp góða víg-
hesta og græddist drjúgum fé á því. Annars hafði hér um bil
hver bóndi, sem var nokkurn veginn efnum búinn, sitt eigið stóð,
og væri hesturinn af góðu kyni, létu menn sér jafnan mjög ant
um að halda stóði sínu þannig til haga, að það ekki kæmi saman
við önnur hross, svo síður væri hætt við að kynið blandaðist.
Samkvæmt fornlögum Dana áttu að minsta kosti 12 hross að
vera í hverju stóði. Á íslandi er og getið um 12 hryssur í einu
stóði; en það er undantekning. I stóðum þeim, sem talað er um
í íslenzku sögunum, eru vanalega 1 hestur og 3—4 hryssur. Mest
þótti var varið í, að öll hrossin í hverju stóði hefðu sama lit, eða
þá að minsta kosti að hesturinn hefði einn lit og allar hryssurnár
annan. Einlitir hestar þóttu fegri en skjóttir eða mislitir. Peir,
sem áttu fallega stóðhesta, lögðu það í vanda sinn, jafnvel þótt
höfðingjar væru, að ganga sjálfir út í hagann til að skoða þá, og
skemtu menn sér þá oft við að leika sér að hestunum með margs
konar gælum, klappa þeim, strjúka þá og jafna fax þeirra með
inanskærum, sem menn höfðu hangandi við belti sér. Sumir
virðast jafnvel hafa gamnað sér með að flétta fax hestanna og
ennistopp og skreyta fléttingana með silfur- eða gullsnúrum (búa
gullhlöctum). Og til þessa eiga máske hestanöfnin Gullfaxi,
Gulltoppur og Silfrintoppur rót sína að rekja (sbr. Skin-
faxi).
Par sem svo mikið þótti varið í að eiga hugaða víghesta,
gátu menn naumast gefið vini sínum kærkomnari gjöf en slíkan
liest, enda eru þess ótal dæmi í sögunum, að menn gáfu öðrum
víghesta og stundum heil stóð. Pess er og stundum getið, að
íslenzkir víghestar vóru sendir norskum höfðingjum og jafnveL
sjálfum konunginum að gjöf.