Eimreiðin - 01.01.1903, Page 26

26
þar á meðal sönglistin, geti haft veruleg áhrif á uppeldi manns-
ins. Menn hafa skoðað hana sem eins konar eyrnaglingur, án
nokkurs verulegs og varanlegs gildis. Pað er þó ekki svo að
skilja, að þetta sé undantekningarlaus regla, því á öllum öldum,
frá því sögur hófust, hefir einstökum mönnum og heilum þjóð-
um verið það fullljóst, að áhrif söngsins eru ekki bundin og tak-
mörkuð við þá stund, sem menn hlýða á hann og njóta hans.
Pað er kunnugt, að sönglistin er æfa-gömul; hvað gömul hún
er, veit enginn með vissu. Eins er mönnum ókunnugt um það,
hvaðan hún er komin. Sumir ætla, að hún eigi rót sína að rekja
til Indlands, þó ekki sé hægt að færa órækar sönnur á það.
Indverjar höfðu átrúnað mikinn á sönglistinni og töldu
hana guðs gjöf og kona Brahma, hin góða og gjaflynda Sarasvati,
gaf þeim vina, hið dýrðlegasta allra hljóðfæra. Sum lög þeirra
(ragas) voru svo helg, að enginn dauðlegur maður mátti syngja
þau; önnur gerðu kraftaverk, gáfu regn af himni og frjósamar árs-
tíðir. Eví var það, að söngmær ein varði Bengal fyrir gróður-
bresti og hallæri með list sinni. Indverjar trúðu því yfir höfuð
að tala, að söngnum fylgdu töfrar og tónarnir væru guðunum vel-
þóknanlegir; þess vegna hafði himinguðinn Indra söngvarasveit í
kringum sig, hina svonefndu Gandharva. Auðvitað eru þetta
sagnir, en þær sýna þó ljóslega hugsunarhátt þessarar fornu menn-
ingarþjóðar.
Um Egipta vita menn nokkuð nánar. Menn ráða það af forn-
leifum og öðru, að sönglistin hafi staðið í blóma og verið höfð
þar í miklum hávegum á elztu tímum. Eað er enda talið trúlegt,
að Egiptar hafi verið lærifeður Grikkja í þessari ment1. Peir
rekja ætterni sönglistarinnar beina leið til guðanna, en að öðru
leyti líta þeir nokkuð öðrum augum á hana en Indverjar. Plató
segir um sönglög Egipta, að þau hafi í sér fólginn mátt til að
göfga og bæta manninn. Svipað álit höfðu Egiptar sjálfir á söngn-
um; þeir töldu hann siðbætandi og í því álitu þeir aðalþýðingu
hans fólgna.
Er, engin þjóð, hvorki fyr né síðar, hefir þó skipað henni
jafnhátt sæti og Grikkir. íJess ber raunar að geta, að Grikkir
lögðu víðtækari merkingu 1 orðið músík (rj p.ouaixfj en nú er gert;
en þó að tekið sé tillit til þess, þá munu hitt þó engar öfgar.
1 Sbr. Ambros: Geschichte der Musik, I. bls. 378.