Eimreiðin - 01.01.1903, Page 1

Stefnuskrár þingflokkanna.
I.
FLOKKASKIPUN FYRRI PlNGA.
Eins og öllum er kunnugt, átti lengi framan af engin flokka-
skipun sér stað á alþingi. En á hinum síðustu árum hefir bæði
þing og þjóð skifst í tvo andvíga flokka: Stjórnarbóiarflokkinn
og X-flokkinn eða Heimastjornarflokkinn, sem hann hefir sjálfur
kallað sig nú síðastliðið ár.
Stjórnarbótarflokkurinn hélt fram þeirri stefnu, sem kölluð
er á útlendum tungum opþortúnismi, en skírð hefir verið á ís-
lensku »valtýska«, eftir þeim manni, sem fyrst beittist fyrir þeirri
stefnu hér á landi. Einkenni þeirrar stefnu er í öllum löndum —
og í hverju máli sem er —, að rígbinda ekki kröfur sínar við
neitt fastákveðið, einskorðað fyrirkomulag, sem aldrei beri frá að
þoka, heldur haga sér jafnan eftir kringumst æðunu m og lúta
heldur að hinu minna, heldur en að fara allra umbóta á mis. Sam-
kvæmt þessari stefnu vildi Stjórnarbótarflokkurinn ráða stjórnar-
skrármálinu til lykta á þeim grundvelli, að þingið tæki í hvert
sinn það bezta, sem fáanlegt væri í svipinn, léti sér
nægja þær umbætur, sem á hverjum einstökum tíma reyndist
mögulegt að sameina hina tvo málsaöila um: stjórnina og þingið,
jafnvel þótt þjóðin á þann hátt fengi ekki allar kröfur sínar upp-
fyltar, heldur yrði að sætta sig við vonina um, að fá því, sem á
vantaði, framgengt síðar. Hins vegar vildi flokkurinn ekki fara
fram á neitt það, sem fyrirsjáanlegt var, að verða mundi málinu
að falli. Frá þessari stefnu hefir flokkurinn aldrei vikið eina
hársbreidd, enda hefir hún reynst svo sigursæl, að á alþingi 1902
félst alt þingið á hana í einu hljóbi.
X-flokkurinn (sem lengi vel hafði eklcert sérstakt nafn)
hefir aftur verið lausari á svellinu og stefna hans mjög á reiki.