Kirkjublaðið - 01.05.1897, Blaðsíða 6
70
eptir því sem ráða má af Eddu, að Einherjar í Valhöll
sætu að víndrykkju og kjötkrásum; og er ekki óhugs-
andi, að eitthvað hafi eimt eptir af þessari trú fram á
miðaldir eða jafnvel fram á 17. öld; en líklegt er það
ekki. Að því er snertir versið úr sálminum: »Eilíft líf-
ið er æskilegt«, þar sem svo segir: »Útvöldum Guðs svo
gleðjist geð, gestaboð mun tilreitt; klára vín, feiti, merg-
ur með mun þar til rjetta veitt«, — sem svo margir hafa
hneykslast á, þá stendur að minnsta kosti allt öðru vísi
á því, og má hver sem vill vera svo trúgjarn, að trúa
því, að höf. hafi ætlast til að þetta væri skilið bókstaf-
lega. Oneitanlega er vers þetta ekki sem smekklegast
orðað; en líkingin er ekki smíði 17. aldarinnar, held-
ur er hún beint tekin eptir spádómsbók Esajasar, sem
aldrei hefir þótt neitt hrákasmiði. Þar segir svo: »Drott-
inn allsherjar mun uppi á þessu fjalli halda öllum þjóðum
veizlu af feitum krásum, veizlu af kláru víni, af mergj-
arfeiti og af síuðu dreggjavíni« (Esaj. 25, 6.).
En þó að það sje óneitanlegt, að ýmsir sjervitrir
gáfumenn og fróðleiksmenn 17. aldarinnar hafi verið
næsta hjátrúarfnllir, þá mun það þó hafa verið þá eins
og endrarnær, að beztu og vitrustu mennirnir hafi. sizt
legið undir fargi hjátrúarinnar, enda þó að þeir sem börn
sinnar aldar ekki hafi verið lausir við að vera snortnir
af henni. Einhver af mestu gáfumönnum hjer a landi á
þeirri öld hefir sjera Hallgrímur Pjetursson auðvitað ver-
ið, enda ber í ritum hans mjög lítið á hjátrú, svo fram-
arlega sem menn ekki vilja kalla kristna trú hjátrú.
Laus við hjátrú hefir hann ekki verið, sem eðlilegt er,
en tiltölulega gætir þess mjög lítið. Þegar húsin brunnu
hjá honum i Saurbæ 1662. var það af sumum óvitrum
mönnum kennt gjörningum; en að hann hafi verið á ann
ari skoðun sjest á því, sem hann segir i »Hugbót«: »Tók
ei djöfull nje töfrafull tilviljun burt eign mína; sá, sem
það gaf, svipti því af« o. s. frv. Aptur á móti er það
eðlilegt, að alþýða manna, sem á þeim timum opt var
næsta fáfróð, hafi fremur látið blekkjast af hindurvitnum
aldarinnar; en alþýðan sýndi þó þá sem optar, að hún
kann að greina »matinn frá moðinu«, opt ekki síður en