Skírnir - 01.04.1914, Blaðsíða 6

118 Nokkur orð um þjóðtrú og þjóðsiði Islendinga.
Englendingar Folklore. Þannig er mikill bálkur kominn
á bók af hinum alþýðlega skáldskap þjóðarinnar, sögnum
og þjóðlögum, sömuleiðis ýmislegt um trú hennar og hjá-
trú; þá hefir og verið ritað um skemtanir hennar úti og
inni, hugvit hennar og lífsspeki (gátur og málsháttasöfn).
Nokkur atriði hafa og komist á bók um náttúruskoðun
hennar og samband þeirra kynja, sem hjátrúin hefir skap-
að, við náttúruna í kringum mann. En svo er það ekki
meira. Vísindalegt yfirJit yfir hjátrú og hjátrúarskoðanir
þjóðarinnar að fornu og nýju er enn ekki til. Að vísu
er til prentaður partur af ritgerð eftir Ben. Gröndal, er
prentaður var í Ann. f. nord. Oldk. 1863, en sú ritgerð
var aldrei prentuð að fullu, og þó að margt sé gott í
henni og hafi gildi enn i dag, þá er hún samt í heild sinni
nú orðin úrelt, og margt skoðað nú á annan veg en þá
gerðist.
En ein mikilvæg og merkileg grein þjóðmentanna
hefir orðið útundan að fullu alt til þessa dags: Það er
siðasaga eða siðalýsing þjóðarinnar á síðari öldum. En
sú grein stendur í svo nánu sambandi við alt hitt í heild
sinni, að hvorugt verður skilið án annars til fulls. Siða-
saga manna í fornöld hefir verið meira og minna tekin til
greina og meðferðar í ýmsum ritum, síðast á íslenzku í
hinni ágætu bók Jóns dócents Jónssonar: Gullöld Islend-
inga, og er því ekki um þann tímann að fást. En um
hinar síðari aldirnar hefir verið lítið ritað, að eins einstök
atriði á stangli, svo sem brúðkaupssiðaritgerð Sæm. heit.
Eyólfssonar, og svo ritgerðir þeirra séra Þorkels Bjarna-
sonar, Olafs Sigurðssonar í Asi og Olafar Sigurðardóttur á
Hlöðum um siði og hætti í þeirra sveit um og eftir miðbik
19. aldar. En þær eru góðra gjalda verðar það sem þær
ná. En svo er víst að mestu upptalið. Þó skal geta þess,
að Daníel Bruun, höfuðsmaður í her Dana, hefir ritað
rækilega um byggingarhætti íslendinga á 19. öld, og verð-
ur þar ekki miklu við bætt.
Það blandast víst engum hugur um það, að þjóðhætt-
irnir og þjóðsiðirnir hjá hverri þjóð sem er, eru engu