Morgunblaðið - 13.10.1992, Qupperneq 42

Morgunblaðið - 13.10.1992, Qupperneq 42
42 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. OKTÓBER 1992 Minning Þorsteinn Auðunsson útgerðarmaður Fæddur 25. júlí 1909 Dáinn 5. október 1992 Góður vinur er horfinn á braut. Mánudaginn 5. október lést á St. Jósefsspítala í Hafnarfírði Þor- steinn Auðunsson, sem ég hef þekkt í meir en 40 ár. Þorsteinn fæddist í Hafnarfirði 25. júlí 1909, sonur hjónanna Auð- uns Níelssonar og Guðrúnar Hin- riksdóttur. Var hann þriðji í röðinni af tíu systkinum, en nú eru aðeins eftir tveir bræður, Karl og Pétur. Þetta var dugmikill hópur og var Þorsteinn ungur að árum byrjaður að vinna og leggja björg í bú. Eftir að Steini komst til fullorð- insára stundaði hann vörubifreiða- akstur. Síðan stofnaði hann útgerð- arfyrirtækið Ása hf. ásamt systkin- um sínum og mági. Ráku þau físk- verkun og útgerð um 30 ára skeið. Áttu bátana Guðrúnu og Auðun. Steini hafði mikla ánægju af að veiða lax og silung og voru margar ferðir famar vestur í Dali og til annarra staða. Þá var það fóst regla eftir að veiði hófst í Elliðaánum á vorin, að skreppa og vita hvernig fískaðist. Þetta var hans líf og yndi, enda sjálfur góður veiðimaður. Árið 1932 kvæntist hann Lili Hjördísi Friedner, sem andaðist í maí síðstliðnum. Böm áttu þau eng- in en eina fósturdóttur áttu þau, Lára, sem lést í apríl á þessu ári. Það er því skammt stórra högga á milli. Lára átti tvo drengi, Þorstein og Hjálmar, og vora afí og amma þeirra stoð og stytta. Steini var mikið snyrtimenni, léttur í lund og hjálpsamur. Það er komið haust, líf slokknar, en minning um góðan mann lifír. Að lokum Hjálmar minn og Steini, við hjónin sendum ykkur og fjölskyldum ykkar innilegar samúð- arkveðjur og biðjum Guð að veita ykkur styrk og huggun. Blessuð sé minning Þorsteins. Didda. í dag er kvaddur mikill sóma- maður, Þorsteinn Auðunsson út- gerðarmaður í Hafnarfirði. Steini Auðuns, eða bara Steini eins og ég kýs að kalla hann hér, var sonur merkishjónanna Guðrúnar Hinriks- dóttur og Auðuns Níelssonar, sem allan sinn búskap bjuggu í Hafnar- fírði. Auðunn var sérstaklega fram- sækinn og stundaði m.a. útgerð og verslun í Hafnarfírði. Auðunn var einnig þekktur fyrir að gera gúmmí- skó úr bíldekkjum. Steini var þriðja elsta bam í hópi tíu systkina, sem öll komust vel upp, nema einn drengur sem dó ungur. Uppvaxtar- árin í foreldrahúsum hafa eflaust mótað farsælt ævistarf Steina, hann byijaði ungur að vinna og þó skólagangan væri ekki löng, á nú- tíma mælikvarða, kom athafnaþrá- in fljótt í ljós. Honum var sjálfs- bjargarviðleitnin í blóð borin og hann varð framkvöðull á margan hátt. í upphafi bílaaldrar gerðist hann bflstjóri hjá þeim sem fyrstir önnuðust vöra- og fólksflutninga milli HafnarQarðar og Reykjavíkur. Hann eignaðist snemma eigin vöra- bfl og stofnaði svo ásamt sex öðrum systkinum sínum fiskvinnslufyrir- tækið Ása hf. í Hafnarfírði og vald- ist þar til foiystu. Samheldni hefur alltaf verið góðu í Auðuns fjölskyld- unni og er mér ljúft að minnast þess að móðir mín Margrét, sem stóð Steina næst að árum, bar sér- stakt traust til eldri bróður síns Steina. Steini kvæntist danskri konu, Lili Auðunsson, og ættleiddu þau eina dóttur, Lára. Með stuttu milli- bili varð Steini að sjá á eftir þeim báðum mæðgunum, Lára lést í aprfl sl. og Lili svo í maí. Þetta hefur því eflaust verið erfítt sumar hjá Steina og einhvem veginn kom það mér ekki á óvart þegar okkur bár- ust fréttir af láti hans nú, eftir stutta legu á sjúkrahúsi. Steini varð 83 ára, elstur í okkar ætt og sann- ur ættarforingi. Steini og Lili vora sérstaklega bamgóð og við systkinin voram ekki há í loftinu þegar við fundum hve gott var að koma í heimsókn á Tunguveg 6. Þar kepptust þau hjón við að gera okkur allt gott. Mörg okkar nutu líka styrkrar handieiðslu Steina þegar við fóram, þá nokkra eldri, að vinna hjá Ásum í sumarvinnu og kynntumst við vönduðum vinnubrögðum sem þar vora í fyrirrúmi. Síðar þegar sonur minn, Olafur, kom til sumarvinnu hjá Ásum, vissi ég að hann var þar í góðum höndum. Það ber vott um góða ræktarsemi Steina að hann mundi alltaf eftir að spyija um hvemig þeim yngstu vegnaði í fíöl- skyldunni. Steini stjómaði frá byijun físk- vinnslunni hjá Ásum hf. ásamt bróður sínum Karli og mági Bjama. hann var stjómarformaður Ása hf. frá upphafi og verður honum ekki síst þakkaður farsæll rekstur fyrir- tækisins. Fyrirtækið dafnaði vel og brátt hófst útgerð tveggja skipa sem bára nöfn foreldranna; Guðrún og Auðunn. Þegar ég lít yfír æviferil Steina, eins og ég þekkti hann, kemur fyrst upp hugtakið snyrtimenni og er þá sama hvar borið er niður, allt hátt- emi hans og það umhverfi sem hann skapaði með rekstri fyrirtæk- isins bar þess gott vitni. Hvar sem Steini fór bar hann með sér sér- staka reisn. Rekstur skipanna, fyrst Auðuns og svo Guðrúnar, var til mikillar fyrirmyndar, þar var öllu vel við haldið og útlit þeirra þannig að eftir því var tekið. Skipin vora vart komin til hafnar þegar menn vora mættir með málningarpen- silinn á lofti. Rekstur fiskvinnslunn- ar var líka árangursríkur og sér- staklega góð meðhöndlun hráefnis- ins kom fram í góðum afurðum frá fyrirtækinu. Skreið sem verkuð var hjá Ásum reyndist oft annarri betri og fór oftar en ekki í dýrasta út- flutningsflokkinn. Eitt helsta áhugaefni Steina var stangveiði, þar naut hann sín sér- staklega vel og fáir vora jafn feng- sælir og hann. Hver veiðidagur var undirbúinn sérstaklega. Löngu áður en veiðitímabilið hófst var a.m.k. búið að kanna sjávarföll, skoða veiðistaði o.fl. Þannig var að öllu staðið að ekki fór á milli mála að sannur sportveiðimaður var á ferð. Steini var ekki að flíka stjórn- málaskoðunum sínum meira en ástæða var til. Hann var alla tíð hliðhollur stefnu Sjálfstæðisflokks- ins og var m.a. á lista fyrir flokkinn í bæjarstjómarkosningum í Hafnar- fírði. Ég vil með þessum fáu orðum þakka heiðursmanninum Þorsteini Auðunssyni fyrir góða leiðsögn og farsælt starf. Megi góður Guð geyma góðan dreng. Hersir Oddsson. Vinur minn, Þorsteinn Auðuns- son, útgerðarmaður, er genginn. Gjörvulegur sambogari sem um áratuga skeið hefur sett svip sinn á Hafnarfjörð. Þorsteinn var fædd- ur í Hafnarfírði 25. júlí 1909, einn af 10 bömum þeirra merku hjóna, Guðrúnar Hinriksdóttur og Auðuns Níelssonar. Ungur hóf Þorsteinn sjómennsku en gerðist brátt kunnur vörabif- reiðastjóri í Hafnarfírði og þá at- vinnu stundaði hann um árabil. Árið 1953 stofnaði hann ásamt fíöl- skyldu sinni útgerðar- og físk- vinnslufyrirtækið Ása hf., sem þau hafa rekið með miklum myndarbrag og skipin þeirra sem bára nöfn for- eldranna, Auðunn og Guðrún, feng- sæl mjög. Áhugi á félagsmálum var Þor- steini í blóð borinn. Hann var með- al stofnenda Knattspymufélagsins Framsóknar og Stangaveiðifélags Hafnarfjarðar enda mjög snjall stangveiðimaður. Hann var Hlífar- félagi og í stjóm félagsins um skeið. Þjóðmálabaráttan var Þorsteini mjög hugleikin. Baráttumaður fyrir frelsi einstaklingum til handa og í forystusveit Sjálfstæðisflokksins alla tíð, m.a. sem varabæjarfulltrúi í bæjarstjórn Hafnarfjarðar. Þorsteinn kvæntist 1932 danskri konu, Lili Fridener. Lili var mikil- hæf kona, sem hvergi fór öðra vísi en eftir henni væri tekið. Þau Lili og Þorsteinn áttu eina lq'ördóttur, Lára Björgu, en synir hennar era tveir, þeir Þorsteinn Auðunn og Hjálmar Þröstur, báðir fjölskyldu- menn. Þær Lára Björg og Lili lét- ust báðar á þessu ári. Árið 1947 réðst ég í vegavinnu í Krísuvík. Þar var Þorsteinn með sína vörabifreið. Störf okkar þar, þótt aldursmunur væri nokkur, leiddi til vináttu og samvinnu. Þeg- ar mér vora síðar falin störf á vett- vangi stjómmálanna var vinur minn Þorsteinn og hans fólk í hópi minna sterkustu stuðningsmanna. Ævin- lega þegar við hittumst lagði Þor- steinn mér til góð ráð sem að leiðar- lokum era þökkuð. Sjálfstæðismenn f Hafnarfírði þakka og Þorsteini störf hans öll. Fjölskyldu Þorsteins sendum við samúðarkveðjur og biðjum honum blessunar Guðs. Matthías Á. Mathiesen. Þorsteinn Auðunsson útgerðar- maður lést 5. október sl., 83 ára að aldri. Kona hans, Lili Friedner, lést í maí sl. og fósturdóttir þeirra, Lára Bergmann Þorsteinsdóttir, í apríl á þessu ári. Þannig hafa þau öll kvatt þennan heim á síðustu sex mánuðum. Þorsteinn var fæddur í Hafnar- fírði 25. júlí 1909. Sonur hjónanna Guðrúnar Hinriksdóttur og Auðuns Níelssonar. Böm þeirra vora 10 og eftir lifa tveir bræður. Á unglingsáranum vann Þor- steinn öil algeng störf sem til féllu en um tvítugt hóf hann rekstur vörabifreiðar og rak eigin bifreið. Hann var um nokkur ár í stjóm Vörabílstjórafélags Hafnarfjarðar og formaður þess um skeið. í stjóm Verkamannafélagsins Hlífar var hann 1951 til 1953. Þorsteinn, ásamt tveimur bræðr- um sínum og tveimur mágum, stofnaði útgerðarfélagið Ása hf. í Hafnarfírði árið 1953. Félagið hóf þá fískverkun en 1960 lét það smíða fiskiskipið Auðun og Guðrúnu 1964 og gerðu þau bæði út um nokkur ár en þá var Auðunn seldur en Guðrún var gerð út til ársloka 1988 er hún var seld og Ásar hættu út- gerð. Alla tíð rak félagið skreiða- verkun og saltfískverkun og um nokkur ár var söltuð síld. Þeir bræð- umir Þorsteinn og Karl og mágur þeirra Bjami Ámason skipstjóri unnu við félagið og sáu um rekstur- inn og eftir að Bjami lést þeir Þor- steinn og Karl. Rekstur Ása var til mikillar fyrirmyndar, umgengnin öll hin snyrtilegasta, öllu vel við haldið og vöravöndun með afbrigð- um góð. Árvekni var mikil og hag- sýni gætt í hvívetna. Rekstrinum var ávallt sniðinn sá stakkur að hann gæti staðið á eigin fótum og fórst þeim það allt vel úr hendi. Þorsteinn var traustur maður og hjálpsamur. Hann var ákveðinn og fastur fyrir í skoðunum. Hann studdi Sjálfstæðisflokkinn að mál- um og var um skeið varafulltrúi sjálfstæðismanna í bæjarstjóm Hafnarfíarðar. Hann lagði jafnan gott til mála og var sannur og heill í öllum samskiptum. Hann stóð við orð sín og gjörðir og gerði sömu kröfur til annarra. Þorsteinn var einn af stofnendum Stangaveiðifélags Hafnarfíarðar og hann hafði af því unun að komst í veiði og fór það árlega á meðan hann hafði heilsu og þrek til. Þorstein kvongaðist Ldli Friedner 8. júlí 1932. Fyrstu árin bjuggu þau í leiguhúsnæði en reistu síðan hús á Tunguvegi 6 og bjuggu þar frá árinu 1947. Þau eignuðust ekki böm en ólu upp eina fósturdóttur, Lára Bergmann. Drengimir henn- ar, Þorsteinn og Hjálmar, og bama- bamabömin vora augasteinar ömmu og afa. Þorsteinn studdi fjöl- skyldu sína vel og bar hag hennar fyrir bijósti. Auðuns-fíölskyldan, eins og sagt er í daglegu máli, hefur sett svip sinn á Hafnarfíörð undanfama ára- tugi. Allt þetta fólk hefur tekið virk- an þátt á einn eða annan hátt í því að efla og auðga bæjarfélagið, marka framfararspor sinnar kyn- slóðar. Þegar við kveðjum Þorstein Auð- unsson þökkum við fyrir góða og trausta samfylgd og vináttu liðinna áragtuga og biðjum honum velfam- aðar og blessunar guðs á nýjum vegum. Aðstandendum flytjum við innilegar samúðarkveðjur. Páll V. Daníelsson. Þorsteinn, afí minn og nafni, er dáinn. Hann var einn tíu systkina, sonur hjónanna Guðrúnar Hinriks- dóttur og Auðuns Níelssonar. Hann var sá þriðji elsti í hópnum og nú era aðeins tveir bræður hans eftir á lífí af þessum stóra systkinahópi. Afí fæddist í Hafnarfirði og bjó þar aila sína tíð, sannur gaflari. Þorsteinn hóf snemma að vinna fyrir sér og sínum. Enn er það í huga mínum er afí sagði mér frá því að hann fékk alltaf að halda sjálfur eftir þeim krónum sem vora umfram tuginn. Þannig fékk hann til dæmis sjö krónur sjálfur þegar kaupið var níutíu og sjö en níutíu krónumar fóra til hins stóra heimil- is. Árið 1931 kom ung dönsk kona. Lili Friedner, til landsins til að vinna á hótel Biminum í Hafnarfirði. Felldu þau afí snemma hugi saman og giftu sig 11. júní 1932. Þau hófu búskap sinn að Hliði (Kirkju- vegi 3) og bjuggu síðan á Reykja- víkurvegi 5, Gunnarssundi 1 og frá árinu 1947 og allt til dánardags bjuggu þau afi og minn og amma á Tunguvegi 6 í Hafnarfirði. Móðir mín, Lára Bergmann Þor- steinsdóttir, var fósturdóttir og einkabam þeirra afa míns og ömmu. Hún ólst upp hjá þeim í miklum kærleika og ég var orðin þrettán ára þegar við mamma og Hjálmar bróðir fluttum af Tungu- veginum á Miðvang í Norðurbæn- um. Þrátt fyrri það var annað heim- ili okkar bræðranna ávallt hjá afa og ömmu. Þegar við voram litlir fengum við oft að fara með afa í vinnuna og sitja spotta og spotta í vörubflnum og einnig kom það fyrir að við hurfum en fundust þá ætíð á leið í vinnuna til hans hafa. Eftir að unglingsárin tóku við gleymdum við þó ekki afa og ömmu og þau ekki okkur. Þannig flutti ég í kjallarann hjá þeim nítján ára gamall og var þar í nokkur ár. Ég hóf að vinna hjá afa mínum aðeins tíu ára gamall og naut því lengi góðrar tilsagnar hans. Eftir að ég flutti í kjallarann hjá þeim þá bankaði afí ávallt í ofninn á morgnana til að kalla mig til vinnu. Afí byijaði snemma að aka vöra- bfl eða árið 1929 og starfaði við það um langt skeið, lengst af á eig- in vörabfl. Afí var í stjóm Verka- mannafélagsins Hlífar 1951-1953 og meðal stofnenda Stangaveiðifé- lags Hafnarfjarðar 6. desember 1951 og í fyrstu stjóm félagsins. Árið 1953 stofnaði afí ásamt systkinum sínum og mági útgerðar- og fiskvinnslufélagið Asa hf. Þar starfaði afí síðan alla tíð og óx og dafnaði fyrirtækið í höndum þeirra bræðra. Ásar hf. gerðu út tvo báta, Auðun GK og Guðrúnu GK, og vora skipin nefnd eftir foreldram afa. Eftir að aldurinn færðist yfir vora skipin seld, það síðara, Guð- rún, nú fyrir nokkram áram. Áfí fór einkar vel með alla hluti og var með ólíkindum hvað þeir entust honum og hann var snyrti- menni með afbrigðum. Þannig mál- aði hann til dæmis hús þeirra hjóna á hveiju sumri og nú síðast í sum- ar, og var hann ævinlega að dytta að þessu og hinu. Bflaeign afa er til dæmis nokkuð einkennandi fyrir hann því hann átti aðeins fíóra fólksbíla á ævinni og ók lengst af rauðum Studebaker- vörabfl ágerð 1947. Þeim bfl ók hann á sinn áfangastað aðeins fyrir nokkram áram. Afí fékk ungur bfl- númerin HF-45, seinna GK 45 og síðan G-45 og er það númer enn á bfl þeim er hann lét eftir sig. Áfi gerðist ungur sjálfstæðis- maður og var mikill sjálfstæðismað- ur, sat til dæmis um tíma sem vara- maður í bæjarstjóm Hafnarfjarðar. Það er til marks um stundvísi hans að hann var alltaf mættur fyrstur manna á kjörstað. Laxveiði var afa helsta og eina tómstundagaman og hann sveiflaði stöng í yfír sextíu ár. Hann var óhemju fískinn og natinn við veið- amar. Hann reyndi við flestar þekktari laxveiðiár landsins á sínum yngri áram. Þá var mikið kapp í mönnum og vondir vegir eigi látnir hamla för. Það stóðust fáir afa mínum snúning þegar í laxveiðina var komið. Hann fískaði alla veiðifé- laga sína af sér. Haukadalsá í Döi- um var hans uppáhaldsá og þangað fór hann til veiða á hveiju sumri í yfír fímmtíu ár, og ungir fóram við bræðumir að fara með honum í veiðitúra. Nú era aðeins fáar vikur síðan við afí fóram í síðustu veiði- ferðina saman, í bili. Aflinn var ágætur en eftir stendur þó fremur minningin um samverastundina því afi tókst ævinlega á loft í veiðiferð- um og lék þá við hvern sinn fíng- ur. Veiðistöngin var alltaf vel til höfð og afí var farinn að huga að veiðiútbúnaðinum snemma á vorin. Þá undirbjó hann hveija veiðiferð af einstakri alúð, það mátti engu gleyma og allt að vera á sínum stað. Hann afí kenndi okkur bræðranum margt. Afi og amma misstu einkadóttur sína, móður mína, 18. apríl í vor. Það var okkur öllum þungbært og tóku afí og amma það sérstaklega nærri sér. Skammt var því á milli mæðgnanna því afí missti konu sína eftir langt hjónaband 22. maí síð- astliðinn og vantaði hana því aðeins nokkra daga til að lifa 60 ára brúð- kaupsafmæli sitt og afa. Ég var skírður á brúðkaupsaf- mælisdag þeirra afa og ömmu árið 1961. Á 60 ára brúðkaupsafmælis- degi þeirra eignuðumst við hjónin síðan son og var hann skírður á síðasta afmælisdegi afa míns, 25. júlí síðastliðinn. Þar hélt afí á lang- afabami sínu og nafna undir skírn. Þegar mamma dó í vor bað afí mig að koma með sér upp í kirkju- garð til að velja stað fyrir mömmu og sagði þá við mig að best væri að taka frá fyrir sig og ömmu í leiðinni. Aldrei hefði ég trúað því að við misstum þau öll með svo stuttu millibili. Tíu dögum fyrir andlát sitt hringdi afi í mig norður og bað mig að koma til sín suður. Þá sá hann að hveiju stefndi og er gott til þess að vita að hafa verið hjá honum þessa síðustu daga. Minningin um mömmu, afa og ömmu mun lifa með okkur bræðr- unum, konu minni og börnum okkar en tvö þau eldri voru þeirrar gæfu aðnjótandi að njóta samvista með þeim. Þær stundir verða okkur öll- um gott veganesti. Það verða þung spor mín í dag er ég fylgi afa mín- um til grafar við hlið elsku ömmu minnar og móður. Þorsteinn Auðunn Pétursson.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.