Morgunblaðið - 09.06.1988, Blaðsíða 1

Gjaldeyriskaupin og bankarnir Bankamir hafa að undanfömu verið harðlega gagnrýndir vegna kaupa á gjaldeyri síðustu dagana fyrir gengisfellingu. Ýmsir nafa talið að a.m.k. sumir þeirra hafí vísvitandi hamstrað gjaldeyri í því skyni ná sem mestum gengishagnaði. í skýrslu Seðlabankans segir að það sé skoðun bankastjómarinnar að miðað við þær óvissuaðstæður sem skapast höfðu hafí ekki verið um óeðlileg gjaldeyriskaup bankanna að ræða. Eðlilegt væri að viðskiptabankamir hafi þurft að búa sig undir aukna gjaldeyris- sölu næstu daga sem ekki varð síðan af vegna lokunar gjaldeyris- markaða. í blaðinu í dag er fjallað um þá atburði sem — urðu dagana fyrir O gengisfelling^u. Sameining 2 íslenzkt verzlunar-
Fjárfesting 2 Flug 3 EB—punktar 5 Fólk 6 Markaðsmál 8 Sjónarhorn 10 Vísitala 12 hús í Hamborg íslenzkt verzlunarhús hefur verið stofnað í Hamborg og eru hluthafar í því fyrirtæki Þróunarfélag íslands, Iðnlánajsóður, Þráinn Þorvaldsson og Knstinn Blöndal. í viðtali við Þráin og Kristin kemur fram, að verzlun- arhús af þessu tagi sérhæfa viðskipti sín á ákveðnum landssvæðum og í ákveðnum vömflokkum, og að ekki sé óalgengt að þau starfí ( fíarlæg- um heimshlutum.Áherzla verður lögð á markaðssetningfu á nýjum íslenzk- um útflutningsvömm ásamt hefðbundnum vömm og er þá átt við fullunnar vömr frá íslandi. 12

VIÐSKIPn fílVINNULÍr
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
FIMMTUDAGUR 9. JUNI 1988
BLAÐ
B
Fyrirtæki
Um 340m.kr. rekstr-
artap Flugleiða á
fyrsta ársfjórðungi
Erfiðasta rekstrartímabilið að baki en
félagið tapaði þó um 60 milljónum á
verkfallinu
REKSTRARTAP Flugleiða samkvæmt endurskoðuðum reikningum
fyrir fyrstu þrjá mánuði þessa árs var um 340 milljónir króna á
móti um 291 milljón á sama tímabili í fyrra. Frá þessari fjárhæð
má siðan draga 6 milljón króna fjármunatekjur og um 27 mil(jón
króna söluhagnað af DC-8-55 þotu sem félagið seldi i febrúar, og
er því eiginlegt tap félagsins á þessu tímabili röskar 306 milljónir
króna á móti 304 mil^ónum á sama tima i fyrra.
Að sögn Sigurðar Helgasonar,
forstjóra Flugleiða, er þessi niður-
staða lítið eitt betri en áætlanir
félagsins gerðu ráð fyrir, en fyrstu
þrír mánuðir hvers árs eru jafnan
flugfélaginu erfíðastir f rekstrar-
legu tilliti. Rekstrartekjur Flugleiða
nú fyrstu þtjá mánuðina voru 1.426
millj. króna á móti 1.127 millj.
króna á sama tímabili í fyrra en
rekstrargjöld nú námu 1.766 millj.
króna á móti 1.418 milljónum fyrstu
þrjá mánuðina á síðasta ári.
Sigurður segir, að þó að rekstrar-
niðurstaðan sé þannig aðeins lakari
en á sama tíma í fyrra, verði að
taka tillit til að nú séu komnar inn
að fullu allar þær kostnaðarhækk-
anir sem urðu á árinu 1987 en sem
var rétt aðeins byijað að gæta fyrri
hluta þess árs. Þetta hefur í för
með sér að félagið er með talsvert
hærri launakostnað heldur en árið
á undan eða sem nemur um 40%
og hlutfall launa í rekstrinu nú því
talsvert hærra en þá var eða hækk-
að frá því að vera um 30% upp í
um 34% nú. Sigurður segir, að það
sé hefð fyrir því í rekstri FÍugleiða
að tap sé í rekstrinum í 7 mánuði
en hagnaður hina 5 mánuðina og
vegna þess að fyrstu þijá mánuðina
sé félagið að ganga í gengum erfíð-
asta rekstrartímabil ársins, sé ekki
nema eðlilegt að þar sé um talsvert
tap-að ræða.
Sigurður segir ennfremur, að
félagið hafi síðan verið byijað að
vinna sig upp úr lægðinni þegar
það sigldi inn í annan ársfjórðung
en þá hafi komið til verkfall verslun-
armanna og það breytt myndinni
talsvert. Beint tap félagsins af völd-
um verkfallsins nemur um 1,5 millj-
ón dollara eða liðlega 60 milljónum
króna og hefur það haft veruleg
áhrif á rekstrarútkomuna í maí-
mánuði, því að margir ráðstefnu-
hópar t.d. beinlínis aflýstu ferðum
hingað af ótta við verkföll, þó að
þessar ráðstefnur hefðu ekki verið
á dagskrá fyrr en eftir að verkfalli
lauk.
Um horfumar segir Sigurður að
gengislagfæringin hafi óneitanlega
hjálpað upp á sakimar en á sama
tíma eigi félagið eftir að ganga frá
samningum við flugliða sína en
kvaðst vonast til að sú launastefna
sem mörkuð hefur verið af stjóm-
völdum haldi. Varðandi Evrópuflug-
ið segir Sigurður að bókanir þar séu
mjög svipaðar því sem var á sl. ári
en hins vegar aðeins samdráttur í
bókunum á N-Atlantshafínu. Bæði
kæmi þar til að félagið væri með
aðeins minna sætaframboð á þeirri
leið en verið hefur og eins virtust
bókanir koma seinna inn. Einnig
hefði félagið tekið upp tekjustýring-
arkerfí, þannig að félagið tæki nú
ekki lengur hvaða hópa sem væri
á lægstu fargjöldum miðað við að
pantað væri með 6-8 mánaða fyrir-
vara, líkt og lengi hefði tíðkast.
Frekar væri slíkum hópum sleppt í
von um að í staðinn fengjust far-
þegar á hærri fargjöldum til að
fylla þessi skörð. Þessi stefnubreyt-
ing hefði hins vegar í för með sér
að sætanýtingin væri eitthvað lak-
ari.
Flugleiðir hafa nú markað þá
stefnu að birta ársfjórðungslega
endurskoðað reikningsuppgjör yfir
rekstur og stöðu fyrirtækisins. Fé-
lagið gengur þannig lengra heldur
en ráð er fyrir gert í nýjum reglum
Verðbréfaþings varðandi upplýs-
ingagjöf fyrirtækja sem fá hluta-
bréf skráð hjá þinginu. Sigurður
Helgason segir hins vegar að með
þessu vilji Flugleiðir leggja sitt af
mörkum til að efla virkan íslenskan
hlutabréfamarkað.
REKSTUR18 KAUPFELAGA A SIÐASTA ARI
(Allar tölur í þúsundum króna)
Hagnaður/Tap
Rekstrartekjur Veltufjárhlutfall
1986 1987 1986 1987 1986 1987
KEA Kaupf. Eyfirðinga -2.247 37.794 4.465.911 5.486.987 118% 122%
KASK Kaupf. A-Skaftafellssýslu 41.004 20.533 1.342.597 1.853.588 81% 88%
KFFB Kaupf. Fáskrúðsfirðinga 3.401 72.349
KSF Kaupf. Stöðfiröinga 4.700 2.804 83.556 93.763 69% 85%
KKÞ Kaupf. Kjalarnesþings 499 1.197 107.023 151.396 197% 114%
KBÓ Kaupf. Bitrufjarðar 846 50.840 112%
KStN Kaupf. Strandamanna 36 55.892 69%
SAH Söluf. A-Húnvetninga 159 -2.224 405.711 541.365 123% 132%
KH Kaupf. Húnvetninga 1.796 -8.895 390.682 492.224 61% 70%
KÁ Kaupf. Árnesinga 27.724 -13.541 905.559 1.106.711 78% 82%
KFV Kaupf. Vestmannaeyja -2.956 -13,941 158.323 181.178 62% 42%
KHv Kaupf. Hvammsfjarðar -11.048 -20.666 304.621 396.327 71% 64%
KFH Kaupf. Hafnfirðinga -630 -22.261 281.484 327.191 54% 39%
KHB Kaupf. Héraðsbúa 19.000 -26.431 1.016.943 1.225.157 107% 105%
KBB Kaupf. Borgfirðinga 7.934 -32.064 1.275 723 1.642.895 96% 97%
KS Kaupf. Skagfirðinga 15.868 -39.435 1.099.881 1.318.902 107% 106%
KRON Kaupf. Rvíkur og nágr. -31.348 -41.066 609.203 1.129.023 49% 78%
KÞ Kaupf. Þingeyinga 6.246 -55.259 689.828 859.846 94% 86%
Samtals 76.701 -209.172 13.137.045 16.985.634 95% 97%
Heildareignir Eigið fé Eiginfjárhlutfall
1986 1987 1986 1987 1986 1987
KEA Kaupf. Eyfirðinga 3.655.918 4.350.658 1.779.153 2.038.931 49% 47%
KASK Kaupf. A-Skaftafellssýslu 947.132 1.186.138 260.592 344.764 28% 29%
KFFB Kaupf. Fáskrúðsfirðinga 101.235 20.350 20%
KSF Kaupf. Stöðfirðinga 34.310 59.079 3.910 6.651 11% 11%
KKÞ Kaupf. Kjalarnesþings 45.524 55.306 28.929 33.912 64% 61%
KBÓ Kaupf. Bitrufjarðar 62.846 5.173 8%
KStN Kaupf. Strandamanna 60.414 8.255 14%
SAH Söluf. A-Húnvetninga 447.371 511.205 130.308 149.059 29% 29%
KH Kaupf. Húnvetninga 262.353 351.555 35.710 33.169 14% 9%
KÁ Kaupf. Árnesinga 768.281 768.281 208.704 227.796 27% 30%
KFV Kaupf. Vestmannaeyja 86.718 97.819 10.592 -1.245 12% -1%
KHv Kaupf. Hvammsfjarðar 291.045 337.767 -240 -23.321 0% -7%
KFH Kaupf. Hafnfirðinga 133.847 141.350 -107 -22.006 0% -16%
KHB Kaupf. Héraðsbúa 830.012 1.058.675 237.176 254.431 29% 24%
KBB Kaupf. Borgfirðinga 1.139.776 1.301.275 368.365 395.767 32% 30%
KS Kaupf. Skagfirðinga 1.086.590 1.365.798 420.697 470.737 39% 34%
KRON Kaupf. Rvíkur og nágr. 639.198 646.121 170.881 159.542 27% 25%
KÞ Kaupf. Þingeyinga 566.193 688.604 124.537, 84.776 22% 12%
Samtals 10.934.268 13.144.126 3.779.189 4.186.741 35% 32%
AÐALFUNDUR SIS — Aðalfundur
Sambands íslenskra samvinnufélaga hefst í dag
í Bifröst. Ljóst er að stjórnendum þess er mikill
vandi á höndum því að rekstur SÍS gekk illa á
síðasta ári. Auk þess er ljóst að mörg kaupfélag-
anna eiga í erfiðleikum eins og þetta yfirlit yfir
rekstur átján kaupfélagaber með sér.
Sjö þessara kaupfélaga skila hagnaði upp á
samanlagt tæpar 67 milljónir en hin kaupfélögin
tapa tæpum 276 milljónum. Eitt þeirra, Kaup-
félag Hafnfirðinga, hefur þegar brugðist við
þessu með því að sameinast Kaupfélagi
Reykjavíkur og nágrennis og rætt hefur verið
um sameiningu nokkurra kaupfélaga á Norðaust-
uriandi.
Rekstur þeirra kaupfélaga sem ekki eru talin
hér upp virðist hafa gengið engu betur en upp-
gjör fyrir rekstur sumra kaupfélaganna á síðasta
ári liggur ekki fyrir. Þannig tapaði Kaupfélag
Dýrfírðinga til dæmis ríflega 40 miiljónum og
Kaupfélag Steingrímsfjarðar og Kaupfélag
Önfírðinga nokkrum milljónum hvort. Kaupfélag
Króksfjarðar var hins vegar rekið með tæplega
tveggja milljóna afgangi.
Kaupfélag Eyfirðinga, KEA, er stærst kaup-
félaganna og virðist rekstur þess hafa gengið
best en einnig skilar Kaupfélag Austur-Skaft-
fellinga góðum arði, þó mun minni en árið 1986.