Morgunblaðið - 23.10.1983, Blaðsíða 16

56
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. OKTÓBER 1983
Undir hausthimni
Garðyrkja
Hafliði Jónsson
Samkvæmt almanakinu hefur Vet-
ur konungur nú tekið völdin og víst
hefur hann minnst á nálægð sína.
Við, sem gróðri unnum, gerum þó
allt sem við megum til að halda lífí í
smávinunum fogru, m.a. með því að
koma upp gróðurskálum, þar sem
hægt er að njóta samvista við marg-
víslegan gróður, þrátt fyrir vetrarrík-
ið.
Þeir, sem eiga þess kost að
stytta biðina eftir vorgyðjunni í
gróðurskálanum, verða léttari í
lund en hinir sem verða að þrauka
langan vetur án samneytis við lif-
andi gróður. Þeim fjölgar stöðugt,
sem byggja glerskála yfir svalir
eða í tengslum við íbúðarhús sín,
en aðrir reisa lítil gróðurhús á lóð-
inni. Flest þessara litlu gróður-
húsa eru flutt inn og ekki hönnuð
fyrir okkar veðurfar. Þau hafa
ekki þann styrkleika sem með
þarf, til að standast stórviðrin
sem hér koma. Það er því mikil-
vægt að styrkja þau eftir því sem
mögulegt er, fyrir vetrarveðrin. Of
mikið er um, að hús þessi leggist
saman í hvassviðrum og yfirleitt
er glerið í þeim of þunnt og hættir
við að brotna. Helst ættu þeir
garðeigendur, sem stefna að því að
koma sér upp gróðurskála, að
huga vandlega að gerð hans, áður
en hafist er handa. Umfram allt
skal hafa það í huga að byggingin
standist slæm veður og sé, ef
mögulegt er, í tengslum við íbúð-
arhúsið. Þá verða meiri not af
gróðurskáianum og hann getur
orðið að sannkölluðum vetrar-
garði. Arkitektar okkar mættu
huga að því, að gróðurskálar
kæmu hér að meira gagni en
opnar svalir.
Nú hafa sjálfsagt allir lokið við
að búa um þann gróður, sem
ástæða er til að styðja og vernda
fyrir vetrarveðrunum og þá er
næsta verkefni að ganga frá og
búa um garðáhöldin, svo að þau
verði til reiðu og í fullkomnu lagi
þegar til þeirra þarf að grípa á
næsta vori. öll áhöld eru verðmik-
il og ómaksins vert að halda þeim
vel til haga og í góðri hirðu allan
ársins hring, en ekki síst yfir þann
tíma sem þau eru ekki i notkun.
Sláttuvélina þarf að taka í sundur
og smyrja allar legur vel og vand-
lega og endurnýja það sem komið
er slit í. Skóflur og kvíslar, hrífur,
sköfur, klippur og önnur smááhöld
þarf að þvo vandlega og bera síðan
á alla slitfleti feiti, til að verja þá
fyrir ryði, en mála sköft og annað
sem minna mæðir á við notkun.
Nauðsynlegt er að hafa vísan
geymslustað fyrir öll áhöld, svo að
þau séu til reiðu þegar með þarf,
enda viðbúið að þau skemmist eða
glatist, ef svo er ekki.
Sólreitaglugga þarf helst að
taka inn, þurrka þá og mála, svo
að þeir endist betur og séu okkur
ekki til vansa þegar viö leggjum
þá yfir uppeldisreitinn í garðinum
næsta vor. Margir hafa sólreitinn
í notkun yfir veturinn. Þeir eru
alls ekki fáir sem sá til garðblóma
t.d. stjúpublóma, um mitt sumar
og dreifsetja síðan í gróðurreit að
hausti og hafa glugga yfir. Sumir
hafa það einnig fyrir fasta venju
að sá seint á haustin fyrir gulrót-
um og steinselju og verða þá að
hafa gler yfir þeim sáðbeðum.
Þegar sólreitagluggar eru notaðir
því sem næst allt árið, verður
viðhald þeirra að fara fram að
sumrinu þegar best hentar. En séu
gluggarnir hafðir yfir reitum að
vetrarlagi, þarf að festa þá vand-
lega við karmana og er það örugg-
ast að negla fjöl á öll horn hvers
glugga og niður f karminn. Ef
gróður (t.d. stjúpur) er í reitnum
má frostvindur ekki komast að
plöntunum. Frostið þola þær
furðu vel, en trekkinn ekki, ef
hann fylgir með.
Þegar allt lauf er fallið af trján-
um, er besti tíminn til að fella þau
tré, sem orðin eru gömul og fúin
og eiga sér litla möguleika til
lengra lífs. Mikinn fjölda af göml-
um og lasburða trjám er nú orðið
tímabært að fella í eldri hverfum
Reykjavíkur og trúlega víðar, en
að sjálfsögðu þarf hvert tré vand-
lega athugun áður en ákvörðun er
tekin um að farga þvf. Þegar göm-
ul tré eru felld, er hreinlegra að
grafa upp rætur þeirra og í flest-
um tilfellum er eðlilegt, að gróð-
ursetja önnur tré eða runna í
þeirra stað. Samkvæmt nýrri
byggingarreglugerð, er þess nú
krafist að fólk leiti heimildar til
að fella gömul tré og hvet ég ein-
dregið til þess að fólk hafi samráð
við skrifstofu byggingarfulltrúa
áður en hafist er handa við að
höggva niður gömul tré, jafnvel
þótt þau virðist dauðaleg og lítið
augnayndi.
Þá er vert að minnast á þann
gróður, sem maðkaplágan fór illa
með á síðastliðnu sumri. Allar lík-
ur eru til þess að þau tré, sem urðu
lauflaus eftir ágang maðksins,
Svipmynd á sunnudegi:
Walid
Jumblatt
Sagt er, að þegar Yasser Arafat
hélt frá Líbanon á síðasta ári hafí
W'alid Jumblatt, leiðtogi drúsa,
hleypt af sjálfvirka Kalashnikov-
rifflinum sínum upp í loftið til
merkis um einingu með leiðtoga Pal-
estínumanna. Það fylgir einnig sög-
unni, að hann hafí lokað augunum
þegar riffíllinn tók að gelta.
Hvað svo sem rétt kann að vera
virðist ofanskráð koma vel heim
og saman við persónu Jumblatt.
Þegar ferill hans er skoðaður virð-
ist hann fremur veikgeðja og
óstöðug persóna. Hann hefur verið
ákaflega tvístígandi; ýmist forðast
átökin í Líbanon eða þá hvatt til
þess að vopnum verði beitt.
Walid Jumblatt er fæddur þann
7. ágúst 1947 og er því 36 ára gam-
all. Faðir hans, Kamal, var leið-
togi sterkustu fylkingarinnar á
meðal drúsa, en móðir hans var af
ætt innan Yazbeka, sem voru and-
stæðingar drúsa. Hann er hár og
grannur og klæðist gjarnan galla-
buxum og leðurjakka. Hár hans er
tekið að þynnast, en hann er með
mikið yfirskegg. Augun eru stór
og stundum er eins og þau ætli
hreinlega út úr höfðinu á honum.
Á meðan borgarastyrjöldin
geisaði í Líbanon á árunum
1975—76 var það helsta hlutverk
Jumblatt að skrá menn í herlið
drúsa, sem þá voru undir stjórn
föður hans. I borgarastyrjöldinni
var honum eitt sinn rænt af her-
mönnum kristinna, en sleppt að
þremur klukkustundum liðnum
eftir að Camille Chamoun, þáver-
andi forseti landsins, hafði beitt
áhrifum sínum.
Óvæntur leiðtogi
Sagt er, að Jumblatt hafi tekið
með semingi við forystuhlutverki
drúsa þegar faðir hans var myrtur
árið 1977. Kom nokkuð á óvart, að
hann skyldi gefa kost á sér í leið-
togastöðuna því lengstum var
hann talinn hafa takmarkaðan
áhuga á stjórnmálaþjarki. Fjöl-
skylduvinir segja sér það enn í
fersku minni þegar Walid leitaði á
unglingsaldri skjóls 1 húsum
þeirra kvöld eftir kvöld vegna þess
að hann vildi ekki hlusta á hinar
heitu umræður föður síns og vina
hans um stjórnmál á heimilinu.
Hitt mun einnig hafa verið
ofarlega í huga hans, að afi hans
var myrtur rétt eins og faðir hans.
Sjálfur hefur Jumblatt einu sinni
sloppið naumlega er honum var
sýnt banatilræði. Sprengju var
komið fyrir í bifreið hans í des-
ember í fyrra, en hann slapp á lífi.
Orðrómur komst aftur á kreik í
vor, að honum yrði sýnt banatil-
ræði. Kvaðst Jumblatt mundu
grípa til aukinna öryggisráðstaf-
ana, en bætti því jafnframt við, að
aldrei væri hægt að vera fullkom-
lega öruggur um líf sitt í landinu,
þar léki heppnin stórt hlutverk.
óhætt er að segja, að stjórn-
málaskoðun Jumblatt hafi mótast
af skoðun föður hans, sem stofn-
aði framfaraflokk sósíalista árið
1947 og fékk m.a. friðarorðu Len-
íns 1972. Jumblatt talar frönsku,
Waiid Jumblatt með mynd af fbður
sínum að baki sér.
ensku og arabísku reiprennandi.
Flutti hann til Parísar eftir morð-
tilræðið, sem honum var sýnt í
desember.
Einhver óróleiki virðist hafa
gripið Jumblatt í kjölfar morðtil-
ræðisins og eftir að Palestínu-
menn voru hraktir út úr Beirút og
hermenn hans fóru í felur. Hann
leysti í raun réttri upp stjórn-
maálaflokk sinn og virtist kæru-
leysið uppmálað er til hans sást í
Beirút. Hegðan hans virtist í
hæsta máta undarleg. Hann var
oft ölvaður á almannafæri og
varpaði þar með fyrir róða þeirri
reglu drúsa að bragða hvorki
áfengi né tóbak í heimalandi sínu.
Tímamót
Þegar Jumblatt yfirgaf sjúkra-
húsið eftir banatilræðið í fyrra
lýsti hann því yfir, að hann vonað-