Morgunblaðið - 17.10.1968, Blaðsíða 10

u
10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. OKTÓBER 1968
Frumvarp í danska þinginu:
Hjónaband veröi
leyft milli systkina
f næstu viku mun danska
Þjóðþingið fjalla um eitt sér-
stæðasta frumvarp, sem komið
hefur til umræðu nokkru
sinni í Danmörku. Er hér um
að ræða frumvarp til nýrra
hjúskaparlaga, sem skóla
stjórinn Paul Dam úr Sósíal-
istíska þjóðarflokknum hefur
samið. Samkvæmt frumvarp-
inu skal verða heimilt að
landslögum að stofna svokall
aðar „stórfjölskyldur", þ.e.a.s.
hópa af konum og karlmönn-
um, sem af fjárhagsástæðum
eða öðrum ástæðum hafa á-
kveðið að búa saman. Þar að
auki skal hjúskapur milli kyn
villtra af báðum kynjum og
milli systkina verða heimill.
Samkvæmt frumvarpinu geit
ur fóík gengið í hjúskap, án
þess að það vilji það eigin-
lega. Ef fó'lk hefur búið sam-
an í þrjú ár, án þess að það
hafi verið gefið saman, þá
skal annar aðili geta krafizt
þess, að sambúðin verði skráð
hjá því opinbera með öllum
þeim lögfylgjum, sem hjúskap
ur hefur í för með sér.
Paul Dam segir, að frum-
varpið njóti fulls stuðnings
Sósíalistíska þjóðarflokksins,
þar sem formaður fíokksins,
Aksel Larsen og varaformað-
urinn, Morten Lange, hafi
lýst yfir stuðningi sínum við
frumvarpið. Lagafrumvarpið
felur í sér, að núverandi lög
um hjúskap verði afnumin og
í stað þeirra komi lög um
þrjár mismunandi tegundir
sambúðar:
1. Hjúskapur milli manns og
konu, sem bæði hafi án und-
antekningar náð 18 ára aldri.
Vígslan á að fara fram af full
trúa sveitarstjóra eða borgar
stjóra að viðstöddum tveim-
ur vottum. Síðan er unnt að
fá blessum þjóðkirkjunnar á
hjónabandinu samkv. reglum
hennar, ef hjónin vilja það.
2. Tiílöguna um afnám
banns við hjónabandi mi'lli
systkina rökstyður höfundur
frumvarpsins á þann veg, að
núverandi löggjöf sé mjög ó-
sveigjanleg og þess vegna sé
hún ósanngjörn. Er bent á
það einkum, að hálfsystkini,
sem ef til vill aldrei hafi
hitt hvort annað kunni að
breytast sem fullorðið fólk og
vilji þá gainga í hjónaband.
Þær erfðafræðilegu heiíbrigð
islegu mótbárur, sem vera
kynnu ti'l staðar gegn slíkum
hjónaböndum. telur flutnings
maður frumvarpsins, að eigi
sér enga stoð vísindalega séð
nu. í stað þess komi til sið-
ferðilegar efasemdir varðandi
sifjaspell. Flutningsmaður
frumvarpsins vill meira að
segja láta afnema bann við
hjúskap milli alsystkina, en
það hefði í för með sér breyt-
ingar á refsilöggjöfinni einn
ig.
3. Loks vill Paul Dam, að
„hóphjónabönd“ verði leyfð.
í frumvarpinu er „stórfjöl-
skyldan“ skilgreind á þann
hátt, að jafnvel myndun
kvennabúra gætu rúmast inn
an hugtaksins „stórfjöl-
skyl da“.
Brennuvargar kveiktu
í stríðsminjasafni
London, 14. okt. (AP-NTB).
BRENNUVARGAR kveiktu
í nótt í Stríðsminjasafni
brezka heimsveldisins (Im-
perial War Museum) í Lon-
don. Brann hvolfþak safn-
hússins til ösku, en talið er að
ekki hafi orðið miklar
skemmdir á safngripum.
Fulltrúar frá Scotland Yard
hafa í dag leitað í brúnarústun-
um, og fundu þar meðal annars
brot úr íkveikjusprengju. Telja
þeir að tvær benzínsprengjur
hafi valdið brunanum. Var ann
ari komið fyrir undir hvolfþak-
inu, en hinni varpað inn um
glugga á fyrstu hæð. Er nú í rann
sókn hvort samtök gegn styrj-
öldinni í Vietnam séu viðriðin
íkveikjuna, en samtök þessi
efna til mótmælaaðgerða í Lon-
don hinn 27. þessa mánaðar.
Hafa samtökin borið úr flugrit
íí Londori að undanförnu, þar
sem skorað er á þátttakendur í
mótmælaaðgerðunum að búa sér
til sprengjur og eldsprengjur til
að nota í sambandi við mótmæla
fundinn. Talsmenn Scotland
Yard segja, að þótt verið sé að
rannsaka hvort styrjaldarand-
stæðingarnir eigi hlut að íkveikj
unni, hafi ekkert fundizt, er
benti til þess að svo væri.
Þrátt fyrir brunann var safn-
ið opið almenningi í dag, og
sagði talsmaður þess, dr. Christo
fer Dowling, að þótt miklar
skemmdir hafi orðið í lestrar-
herbergis safnsins, hafi innan við
100 bækur orðið fyrir skemmd-
um.
í safninu eru alls um 90 þús-
und bækur og um ein milljón
ljósmynda. Var safnið stofnað ár
ið 1917 til minningar um konur
þær og karla, sem börðust í
fyrri heimsstyrjöldinni fyrir ríki
brezka heimsveldisins. Var hald-
ið áfram gagnasöfnun eftir að síð
ari heimsstyrjöldin brauzt út.
Guðmundur Jónasson opnar brúna yfir Tungnaá. M.a. sem sjást á myndinni eru: Jóhannes Nordal
Birgir ísleifur Gunnarsson, Geir Hailgrímsson og Þorsteinn frá Vatnsleysu.
Tungnaárbrú afhent Landsvirkjun
VEGAGERÐ RÍKISINS hefur í
sumar unnið að byggingu brúar
á Tungnaá fyrir Landsvirkjun,
og lauk brúarsmíðinni um sl.
mánaðamót.
Hinn 10. þ.m. afhenti Vega-
gerð rikisins Landsvirkjun brúna
við stutta athöfn, sem fór fram á
staðnum. Meðal viðstaddra voru
stjórn Landsvirkjunar og fram-
kvæmdastjóri hennar, vegamála-
stjóri, oddviti Landmannahrepps
og nokkrir starfsmenn Lands-
virkjunar, svo og Guðm. Jónas-
son örævabílstjóri. Dr. Jóhannes
Nordal stjórnarformaður Lands-
virkjunar hélt við það tækifæri
ræðu, þar sem hann þakkaði
vegagerðinni velunnin störf við
brúargerðina og lýsti hlutverki
brúarinnar. Fól hann síðan Guð-
C-flokkur í Há-
skóla happdrætti
Ríkisstjórnin lagði í vikunni
fram á Alþingi frumvairp til
breytingar á lögum um stofnun
happdrættis fyrir ísland. Er
frumva.rpið flutt að ósk háskóla-
ráðs og gerir það ráð fyrir, að
heimilað verði að gefa út nýjan
flokk hlutamiða, C-flokk, sem
verði 'hliðstæður þeim tveim
f.lokkum, sem nú eru, A-fLokki
og B-flokki. í greimargerð frum-
varpsins segir m.a. svo:
Sú tilhögun að gefa út nýjan
flokk hlutamiða, sivo sem gert
vair með lögum frá 1963, hefúr
gefizt mjög vel. Sparar það
mikla vinnu við drátit og hefiur
niotið vinsælda hjá viðskipta-
mönnum Happdrættisins. Er nú
svo komið, að hvergi naerri er
hægt að fulinægja eftiirspum
eftir hlutamiðum. Ex þessi þreyt
ing því jafniframt í þágu við-
skiptamaojrra Happdrættdsins.
(nundi Jónassyni, sem manna mest
I hefur stuðlað að öræfaferðum Is
| lendinga, að opna brúna.
Brúin er byggð skammt fyrir
neðan Sigöldufoss í um 440 m
hæð yfir sjó. Á brúarstað fell-
ur áin í gljúfri, og er brúar-
gólf um 20 m yfir vatnsborði ár-
innar. Brúin er 68 m á lengd
og 3,2 m á breidd.
Framkvæmdir hófust um 20.
júlí, og hafa að jafnaði starfað
um 25 manns að smíðinni. Verk-
stjóri var Hugi Jóhannesson.
Verkfræðingar Vegagerðar rík
isins hafa hannað brúna og haft
á hendi verkfræðilega stjórn við
brúargerðina.
Kostnaður við brúargerðina er
ekki endanlega uppgerður, en á
ætlast um 5 millj. krónur.
Brúin er gerð í þágu fyrir-
hugaðrar miðlunar úr Þórisvatni
en slík miðlun er einn liður í
stækkun Búrfellsvirkjunar. Jafn
framt auðveldar brúin virkjun-
arrannsóknir á svæðinu innan við
Tungnaá, en í því sambandi má
nefna, að Landsvirkjun er nú að
ganga frá áætlun um virkjun
Tungnaár við Sigöldu.
Sinfóníutónleikar
Óbreytt bræðslu-
síldurverð
Á fundi yfirnefndar Verðlags
ráðs sjávarútvegsins í gær var
ákveðið að lágmarksverð á síld
veiddri norðan- og austanlands í
bræðslu frá 16. október til 31.
desember 1968 skuli vera ó-
breytt frá því sem það var í
sumar, þ.e. kr. 1.28 hvert kg.
Verðákvörun þessi var gerð
með samhljóða atkvæðum allra
yfirnefndarmanna.
í yfirnefndinni áttu sæti:
Jónas H. Baralz, oddamaður
nefndarinnar, Hermann Lárus-
son og Sigurður Jónsson til-
nefndir af síldarkaupendum og
Guðmundur Jörundsson og Jón
Sigurðsson, tilnefndir af síldar-
seljendum.
SVERRE BRULAND, hinn
norski aðalstjórnandi Sinfóníu-
hljómsveitarinnar nú fyrri hluta
vetrar, virðist taka starf sitt föst
um tökum. Það var glæsibragur
á flutningi forleiksins eftir Ber-
lioz, „Rómverskt karneval",
sem var fyrsta verkið á efnis-
skrá tónleikanna sl. fimmtudag.
En hljómsveitin ætti að venja
sig af því að spila sinn eiginn
forleik, áður en tónleikar hefj-
ast. Sá gnýr, sem sumir hljóð-
færaleikaranna gera, meðan hin-
ir eru að stilla hljóðfæri sín, er
ekki til þess fallinn að setja á-
heyrendur í þær réttu andlegu
stellingar, allra sízt, þegar þar
má greina stef eða stefjabrot úr
þeim tónverkum, sem á eftir. eiga
að fara. Annar Norðmaður, sem
hér var heimamaður um skeið,
Olav Kielland, setti um þetta
strangar reglur, og mætti landi
hans f ara að dæmi hans um það.
Ungur norskur fiðluleikari,
Arve Tellefsen, fór með einleiks
hlutverkið í fiðlukonsertinum eft
ir Sibelius og skilaði því af rögg-
semi og miklum myndarbrag.
Fiðlutónn hans er allmikill, en
ekki hlýr eða mjúkur að því
skapi, eða svo virtist að minnsta
kosti við hljómburðarskilyrðin í
samkomuhúsi Háskólans. En það
kom ekki verulega að sök í
þessu verki, og var konsertinn í
heild mjög ánægjulegur á að
hlýða. Tækniþrautirnar í upp-
hafs- og lokaþætti verksins virt
ust vera einleikaranum leikur
einn. —
Síðast á efnisskránni var sin-
fónía nr. 2 eftir franska tón-
skáldið Henri Dutilleux (f. 1916)
Þetta er eitt af þeim verkum,
sem gaman er að hafa heyrt, þótt
löngunin til að heyra það aftur
ræni mann hvorki matarlyst né
svefni. Þó má vera, að það ynni
á við nánari kynni. En við fyrstu
heyrn virðist það sviplíkt og svo
ótal mörg önnur sambærileg
verk frá síðustu áratugum: fullt
af athyglisverðum smáatriðum,
en í heildinni ekki markað svo
skýrum línum, að minnisstætt
verði. Nokkrir fyrirliðar úr hljóm
sveitinni gegndu hér mik-
ilsverðu hlutverki sem einskon-
ar mótleikarar aðalhljómsveitar
innar.
Húsbyggjendur
Takið ekki óþarfa áhættu.
Ef þér eruð að steypa um þessar
mundir notið þá SIKA frostvara
í steypuna.
J. Þorláksson & Norðmann hf.
Jón Þórarinsson.