Morgunblaðið - 03.02.1953, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 3. febrúar 1953
Smásaga dagsins
URVEGARINN
eftir Helmuth Lange.
Asoka var uppi á briðju öld
fyrir Krist. Hann var ind-
verekur smákonungur, sem á j
fáum árum lagði allt Indland
undir sig í bióðugum orust-
um. Skyndiiega varð rmikil
hugarfarsbreyting með hon-
um. Hann lagði niður hernað,
en gerðist ákafur áhangandi
Búddha-trúarinnar, sem eins
og kunnugt er, hefur anduð
á mannvigum. Boðaði hann
trúna í ríki sínu og víðar. —
ilmur nýplægðrar moldar.
Smásaga þæsi eftir Helmuth Eftir níu ár: Pálmarnir blómguðust
Lange, skýrir frá sinnaskipt-
frá sjónum, sem lá bak við hæða-1 „Djúp íhugun", svaraði Pandru
drögin að baki þeirra í austur- og titraði.
um hins volduga konungs.
★
ORUSTUNNI um Kalinga var 0g hgnn náði upp í borgina, I
lokið. Bióðið stiknaði á
ind- *
i sem eldur og eimyrja stríðsins
„Já, það er rétt. Og heldur því,
að við höfum aðeins farið eina
af þessum átta leiðum?"
Pandru þagði og óttinn bærð-
ist í hjarta hans sem áður.
„Ég vildi óska, að blómin
verskri jörð eítir hita dagsins. hafði brennt til grunna. Þetta
Gegnum rykið, sem hafði þyrl- ^ haíði verið einmanalegur af-
ast upp í orustunni, glytti á gfcekktur vegur. Upphaf hans,
vopnin í eldrauðri kvöldsólinni. höfnin var nú sandi orpin og
Hestarnir frýsuðu. Þeir kröfsuðu borgin, endir hans, var litil og springi hér út að nýju“, sagði
um jarðveginn með hófum, sem þýðjngarlaus. Það var hægt að Asoka og andvarpaði. Hann festi
voru slitnir af endalausum ferð-, rejka um hann daglangt án þess sjónir á bóndabæ, sem var
um yfir fjöll og dali og kropp- ag rekast á nokkrar aðrar lif-, nokkru vestar vegarins, enn stigu
uðu stráin, sinukennd strá, þurr an(ji verur, en nokkra soltna,' reykjarflókar upp af rústum
af sólarhitanum, kramin af ^ vesalings hunda, sem snuðruðu í bæjarins, meðan síðustu logarnir
hundruðum fóta og hófa, sem rykinu. Þannig hafði það verið á tærðu síðustu leifar hans. „Ég
höfðu gengið yfir þau. Her- friðartímum fyrir löngu síðan.! vildi óska að þetta fólk væri eins
mennirnir lágu yfir sig komnir þegar styrjöldin hafði geisað, ánægt og hreykið og ég var fyrir
af þreytu á jörðinni. Enn hljóm- ur gervallt landið, hafði fólkið nokkurri stund. Þá fyrst væri
flúið frá ógnum hennar til hinna | það dásamlegt að vera höfðingi
afskekktari staða. Þannig hafði; yfir því. Stytta úr gulli á tötra-
vegurinn bréikkað af fótataki legum stalli verður sjálf tötra-
flýjandi fólks og það hafði reist leg. Menn álíta að hún sé ekki
sér hreysi í borginni. En jafn- úr gulli, heldur máluð gyllt. Ég
vel á þessum afskekkta stað, var
því ekki þyrmt.
aði vopnagnýr þótt andstæðing-
arnir væru reknir á flótta upp
í fjöllin, kvað hann enn við í
eyrum mannanna.
Þetta var sigur.
Hermennirnir voru uppgefnir,
en í hjarta Asoka konungs sló
sigurgleðin gullnar klukkur. —
Glampinn af vonunum endur-
speglaðist í sigurdrukknum aug-
um hans. Hann dró forhengið
frá tjaldi sínu og bringa hans
breikkaði í hreykni og gleði, er
hann renhdi augunum yfir ger-
vallt landið. Og í svip hans mátti
sjá stoltið yfir því, að þetta land,
þótt það væri að vísu illa leikið,
var nú eign hans.
„Chandragupta, síofnandi ríkis
Okkar getur verið ánægður með
verk sonarsonar síns", sagði hann
sjálfánægður við förunaut sinn,
Phndra, er þeir gengu milli raða
uppgefinna hermanna.
„Náð Guðs hefur verið með at-
höfnum þínum", sagði Pandra
varfærnislega. Það var bros í
augum hans, en í hjarta hans bjó
undir niðri kvíðafullur ótti. Hinn
glæsilegi sigur fullnægði dröttn-
uharlöngun Asokas nú, en aðeins
þetta augnablik, meðar, geðhrær-
ing orustunnar fjaraði út.
fyrirverð mig fyrir að vera stytta
máluð með gylltum lit“. Asoka
„Hvað er þetta fólk að gera?“,! sneri sér við og gekk aftur í
spurði Asoka konungur undr- j áttina að herbúðunum.
andi. Og er hann hóf hendina og Er þeir komu að hliði herbúð-
benti á flóttafólkið, glitraði gim-í anna, sneri konungurinn sér að
steinninn í gullhringnum á löngu^ förunaut sínum, sem hafði gengið
á eftir honum. „Segðu herfor-
ingjunum að koma þegar í stað
töng hans.
„Það er að flýja", svaraði .. , .. , ,
■n , , , • ,. . * yfir 1 tjaldið mitt , skipaði hann
Pandra hlæjandi. „Það er að flyja „ , d ,. ’
J r>í» hari „„„ nam i ViaT-fS'
vald drottnarans".
„Þú átt við, að það sé að flýja
mig?“ spurði Asoka.
Pandru hneigði sig til merkis
um undirgefni sina lagði hann
hönd að barmi sér.
Við vegkantinn stóðu nokkrir
pálmar, en á þeim var engin
blaðkróna, þar sem hermenn As-
okas höfðu skorið hana af til
að drepa ávöxt pálmanna.
„Hví hafa menn aflimað þessa
pálma?“, spurði konungurinn.
Er hann hóf vinstri hönd og benti
á pálmaviðinn, þrútnuðu dökk-
ar æðarnar á handarbaki hans
og það var hinn gamli, harð
málrómur. „Við rjúfum herbúð-
irnar og snúum heim á leið . . .“
„Ó, herra“, stamaði Pandru.
„Ætlarðu þá ekki að njóta upp-
skerunnar af sigrinum?"
„Jú, ég ætla að njóta uppsker-
unnar, en þá ætla ég næst að
sá, því að með hverju öðru móti
gæti ég skorið upp?“
Pandru tók á öllu hugrekki
sínu og rétti úr sér. Úr augum
hans mátti lesa djúpan ótta, en
hversu mjög, sem hann titraði
af hræðslu, varð hann þó að
tala, því að ef konungurinn gerði
........... i alvöru úr þessu, sem hann minnt-
En ems og olgandi fijot i sv.plausu igt á> þ. myndi það þýða að
þannig yrði það ekki alltaf. Hvað Sráu landi.
varir líka um eilífð í skapi drottn ! varð að ræna þá ávöxt-
arans, sem bifast líkt og stráin um pálmanna", sagði Pandru
á hrísakrinum í monsún-vindun-
um? Lítilræði, gáleysi, eitt ryk-
korn á mælikvaroa óendanlega
heimsins gat æst upp reiði As-
okas og þegar sú reiði var vak-
in, þá var hann, Pandru, leynd-
arritari konungsins sá nálægasti
til þess að reiðin bitnaði á hon-
um; hann gekk jafnan við hlið
hans og hjá því, varð ekki kom-
izt hvert sem konungurinn leit,
a<5 hann kæmi fyrst auga á
hann.
Þeir höíðu gengið spottakorn,
óá'voru komnir út íyrir herbúð-
irhar. Fíngerðar hendur Asokas,
Éj'm kunnu svo vel lagið á því
að stjórna stórveldi, fitluðu við
fáld skykkjunnar. Það var eins
cg þær þyrftu stöðugt að hafa
eitthvað fyrir stafni. Stöðugt.
Þær tókú upp hár, sem hafði
losnað úr skegginu á skykkjuna
með sömu kaldranalegu hreyf-
ingunum, og þær stjórnuðu heilu
r.iki og höfðu náð því valdi með
vopnum.
Fyrir framan þá lá stígur. Einn
af óteljandi stígum Indlands, sem
hlykkjaðist þunglamalega yfir
sólbrennt landið. Vegur þessi lá
stærð og vald ríkisins brysti og
þá yrði hann enn á ný fyrir
barðinu á vondu skapi konungs-
,,þvi að ef fiandmannaliðið hefur . '
. . .. ,, „ , „ ms. „O, konungur, sagði hann
engm matvæli, þa verður það
að gefast up^“.
Gömul kona óð ryk vegarins
fram hjá þeim. Það glitti í visin
varlega, „enginn mun tala um af-
reksverk þín síðar, ef þú nú
i snýrð við blaðinu og gefur upp
, , ,. , . .„ , þá vinninga, sem vopnin hafa
briost hennar und.r þunnri, rif-: , .,, „ . ,
. . . ; , , , ’ , i fært þer. Eng.nn mun geta skilið
inni skykkju. Á baki bar hún
poka, lítinn og hálftómann, en
ólin, sem hélt honum, virtist samt
eins og skerast inn í hold og
bein.
„Álítur þú, að hún hefði bar-
ízt, þótt hún hefði haft matvæli
til að borða?“, sag<3i Asoka og
léit af konunni á pálmana.
„En hún er kona“, sagði
Pandru.
• þig og engin bók um sigra þína
verður þá gefin út“.
j „Hví ættu mennirnir að tala
í um mig?“, sagði konungurinn
I hlæjandi. „Það, sem mennirnir
j tala um, er sjaldan háleitt. Verk
1 mín skulu ekki verða skráð í sögu
I bækur og ekki munu gamlir grá- j
■ hærðir öldungar kenna sögu j
j mína með mikillæti, en mann-
I úðarverk min skulu héðan í frá
„Einmitt þess vegna spurði ég verða skráð í hjörtu hinna o-
þig“. Konungurinn gekk hikandi g2jfusömu“. |
Daginn eftir voru herbúðirnar
nokkur skref áfram. Svo nam
hann staðar. Éftir að horfa yfir
allt landið, sneri hann sjónum
sinum enn að leyndarskrifara
sínum. „Búddha, hinn upphafni",
sagði hann hægt, „kenndi okkur
vizku hinnar áttföldu leiðar: rétt
orð og rétt gerð, rétt líf og rétt
trú, réttur vilji og rétt ákvörð-
un, rétt hugsun ,og . . . hvað . . .
hvað var áttunda boðorðið?“, -—
spurði hann förunaut sinn.
rofnar, herinn hélt á braut. Þar
með var lokið herferð Asoka,
konungsins, sem ríkti yfir öllu
landsvæðinu milli fjalla Afgan-
istan og frumskóga Austur Ind-
lands. /
Níu ár eru liðin. Vindurinn,
sem blés utan af hafi, eyddi spor-
um Asokas, pálmarnir blómguð-
Framhald á bls. 11 I
Aoalrandur Vörubálstjóra
félagsins
SÍÐASTLIÐINN sunnudag hélt
Vörubifreiðastjórafélagið „Þrótt-
ur“ aðalfund sinn í húsi félagsins
V’ð Rauð<»rárstíg.
Formaður félagsins, Friðleifur
í. Friðriksson, setti fundinn og
stjornaöi nonum, en gjaldkeri las
ur>p endurskoðaða reikninga
félagssjóðs, styrktarsjóðs, skemt-
anasjoðs og byggingarsjóðs, óg
sýndu niðurstöðutölur eignaaukn
ingu á liðnu starfsári.
Fjárhagur félagsins má nú
teljast mjög góður. T. d. eru
eignir byggingarsjóðs nú orðnar
226 þús. krónur. Engar umræð-
ur urðu um reikningana og voru
þeir samþykktir með samhljóða
atkvæðum.
Þá flutti formaður skýrslu um
störf félagsstjórnar á liðnu ári,
og kom hann víða við í ræðu
sinni. Hann hóf mál sitt með því
að geta þess, að 3 félagar hefðu
látist á árinu, þeir Kristinn
Kristjánsson, Skarphéðinn Þórð-
arson og Eggert Davíðsson, og
bað hann með að heiðra minn-
ingu hinna látnu félaga með því
að rísa úr sætum, og var það
gert.
Á árinu bættust við 6 nýir
félagar, en 12 féllu út, og með-
limatalan nú 231.
Þessu næst rakti formaður
mjög ítarlega hlut Þróttarmanna
i hinum ýmsu atvinnugreinum
á liðnu starfsári, og gat þess
m. a. að á árinu 1952 hefðu Þrótt-
arbílar farið 1398 ferðir með efni
í Sogsvirkjunina.
Þótt fleira verði ekki talið upp
hér, sem fram kom í skýrslu
félagsstjórnar, þá sýndi hún þó,
að félagið hefur látið mörg mál
til sín taka, sem öll miða að því
að auka rétt félagsmanna og bæta
hagsmuni þeirra.
„Þr6tlar“
Félagið rekur nú mjög full-
komna benzínafgreiðslustöð, með
þvottaplani til þæginda fyrír
félagsmenn, og hefur auk þess
flutt inn hjólbarða á s. 1. ári fyr-
ir um 300 þús. kr., og selt þá
félagsmönnum með kostnaðar-
verði.
Þróttur hefur mikinn hug á að
auka þessi innkaup, og færa út
kvíarnar, en til þess vantar fyrst
og fremst fjármagn. Hvaða leiðir
skuli fara til að afla þess, er mál,
sem bíður úrlausnar. En góður
og sterkur vilji fær miklu áork-
að; þess vegna tekst það von-
andi fyrr en síðar að finna við-
unandi úrræði.
Formaður lauk ræðu sinni um
störf félagsins á liðna árinu með
því að afhenta félaginu, fyrir
hönd félagsstjórnar, vandaðan og
fagran félagsfána, sem hún hafði
látið gera samkvæmt heimild
félagsfundar. Um leið og fáninn
var afhjúpaður dundi við lófa-
tak fundarmanna, sem siðan risu
úr sætum og hylltu fána félags-
ins með fimmföldu húrrahrópi.
Friðrik M. Friðleifsson, mynd-
skeri, gerði uppdrætti að gerð
fánans og félagsmerki, og smíð-
aði fánastengur og húna, en frú
Júlíana M. Jónsdóttir saumaði
hann, Og er hvorttveggja mikii
og vönduð vinna.
Vörubílstjórafélagið Þróttur
hefur nú í þjónustu sinni 6 fasta
starfsmenn. Þrátt fyrir þennan
vinnukraft, hefur reynst erfitt að
hafa npegjanlegt eftirlit með því,
að ekki sé gengið inn á verksvið
félagsm_anna af utanfélagsmönn-
um, og ber þá helst á þessu yfir
mesta annatíma ársins, vor og
sumarmánuðina, þegar bygging-
arvinna 0. fl. er dreift um allan
bæinn. Til þess að ráða bót á
þessu hefur félagið nú í hyggju
að ráða sérstakan mann í þetta
eftirlit, í minnst 6—7 mánuði árs-
ins. í þessu skyni samþykkti
fundurinn að hækka afgreiðslu-
gjald til stöðvarinnar um 10 kr.
á mánuði.
Á fundinum kom fram tillaga
um að láta fara fram allsherj-
aratkvæðagreiðslu um það, hvort
ekki bæri að taka alla vinnu
inn á stöðina og skipta henni
jafnt milli félagsmanna. Tillag-
an var felld með miklum at-
kvæðamun. Rétt er að geta þess,
að félagið hefur tvisvar áður lát-
ið fara fram allsherjaratkvæða-
greiðslu um sama efni, og var
það fellt í bæði skiptin.
Að lokum skal þess getið, að
aðalfundurinn var fjölsóttur og
fór að öllu leyti vel fram.
i Skrifstofu- og söB&asisrf j
■ Heildverzlun óskar eftir ungum, reglusömum manni (eða
: stúlku) til skrifstofu- og sölustarfa. Vélritunarkunnátta
■
■ áskilin. Eiginhandar umsóknir, er greini menntun, aldur
• og fyrri störf, sendist blaðinu fyrir fimmtudagskvöld,
■
I merktar: „Skrifstofu- og sölustörf".
; Þar sem ég hefi hætt vinnustofu minni og mun fram- :
■ ■
I vegis starfa að vatnskassaviðgerðum hjá
■ ■
■ ■
BIFREIÐAVERKSTÆÐI
j SAMBANDS ÍSL. SAMVINNUFÉLAGA i
■ ■!
■ ■
• er það von mín að viðskiptamenn mínir beini framvegis 5
• viðskiptum sínum til Bifreiðaverkstæðis S.Í.S.
: ;
■ ■
C BEKGÞÓR SIGURÐSSON 3
a
• ■[
■ ■;
m Ol
■uiuuRiuta »u»« *uuu>ji-i j oju laJtJuiiMuiLiiJiuiuui *.*h*»»súímámmamM