Morgunblaðið - 27.11.1952, Blaðsíða 10

10
MORGUTSBLAÐIÐ
Fimmtudagur 27. nóv. 1952
Milljónnhöll lyrif
vafnsamt gngn fyrir fjöldnnn
Andlegar íþrótfir lómslunda-
hsimila afiarasæKi.
Bréf til Siírurións Danivalssonar:
í MORGUNBL. 25. nóv. birtist
grein eftir yður, sem þér nefnið
„Æskulýðshöll og félagsheimili".
Þér skrifið hana í tilefni greinar
minnar í Morgunbl. 8. nóv. Grein
mín fjallaði um æskulýðshöllina
og tómstundaheimili, — hverfis-
heimili. í henni benti ég á, hve
nauðsynlegt sé, að ungt fólk ætti
afdrep á góðum samkomustöðum,
ekki all fjarri heimilum sínum, I TÓMSTUNDAH'EIMIT.I SITJI fólksins efu á sama máli og full-
þegar hugurinn leitaði út að af- [ FYRIR MILLJÓNAHÖLL trúar þessara 33 félaga, hvað
loknum lestri eða starfi. Mjög j í dagbl. Vísi, 21. nóv., er frétt þetta máí snertír. En álits for-
margir álíta, að heppilegast til þess efnis, að K. R. sé búið að eldi anna er! sjaldan eða aldrei
úrbóta sé að byggja lítil tóm-1 reisa stærsta íþróttasal landsins; leitað, þegarl. ýmgir. menn gera
stundaheimili víðs vegar um verður hann vígður 1. febr. Ýms áætlanir, samþykktir og taka
bseinn, þar sem ungiingarnir önnur íþróttafélög halda uppi ákvarðanir, sem varðai börn
gætu dundað við ýmis konar innanfélagsstarfsemi, jafnt fyrir Þeirra. Flestum finnst þó, að
gagnlegt föndur og átt kost á unga sem gamla. Býst ég við, að sanngjarnt væri, þegar um slíkt
hollum og þroskandi skemmtun- j svo fari, að félagar hlynni frek- stórmál er að ræða fyyjr unga
um, undir leiðsögn góðra manna ■ ar að og sæki íþróttastarfsemi fóikið — byggingu milljónahall-
og kvenna, sem væru vinir síns félags, en íþróttasal æsku- » að leitað sé álits foreldr-
þeirra og félagar. Ég get sagt lýðshallarinnar. Eg á bágt með anna. Það er ekki víst, að for-
yður það í einlægni, að fjöldi að trúa, að nauðsynlegra sé að eldrum finnist það heppilegast,
fólks er á sama máli.
byggja stóran íþróttasal til við- sem nokkrir „fulltrúar“ ákveða,
bótar þeim, sem fyrir eru, en °S vildu gjarnan koma með sínar
tómstundaheimili. Ríki og bær tillögur.
EKKI GETA ALLIR ORÐIÐ
ÍÞRÓTTAKAPPAR hefur búið mjög vel að íþrótta- AI vm
I grein yðar segið þer að kenm hreyfingunni úthlutað henni ALUÐ VIÐ EINSTAKLINGINN
mikils þekkingarskorts hja mer mik]u fé Qg )endumj má þar t d.
í sambandi við æskulyðshallar- nefng ]andsvæðið ; Laugardaln-
málið, og fræðið mig og lesendur
blaðsins á, hverjar byrjunar-
áætlanir þessa risafyrirtækis eru.
Að fengnum þessum upplýsing-
um, sé ég betur en áður, hve
um. Mörgum finnst, að röðin ætti
að koma að tómstundaheimilun-
um, — og þó fyrr hefði verið.
Þar á að hlynna að andlegri
þjálfun líkamans og vinnusemi.
mikil nauðsyn er á, að byggja^ þættr múr trúlegt að slík þjálfun
tomstundaheimili, þvi að mark- yrð] ekk] s-ður væn]eg fU árgng_
mið ykkar sem standið fyrir urg fin íþróttirnar> j baráttunni
þessari hallarbyggingu, er, að y]ð jausung þá og óreglu, sem
hlynna sem mest að iþrottaæsk- einkennir svo mjög samtíð okk_
unni, en gatan og sjoppurnar
mega hirða hina, sem enga tómstundaheimilanna mun áreið-
hneigð ne áhuga hafa, ne fa, fyr- an]ega reynast framkvæmanlegri
og þeir eiu fjolda Qg heppj]egri en þUSunda hallar
innar.
ir íþróttum
margir.
TÓMSTUNDAHEIMILI TIL
ANDLEGRA ÍÞRÓTTAIÐKANA KR SALURINN STÆRSTUR
Fyrsti áfangi ykkar í þessum | LANDINU
byggingarframkvæmdum er Þér segiði að æsku]ýðshöl]in og
skautahöM og stór íþróttasalur, félagsheimilin eigi að byggja
nægilega stór fyrir hinar ýmsu hvert annað upp, og bendið á, að
lands- og millilandakeppnir í j æskulýðshöllinni eigi fyrst og
inniíþróttum. I dag, á tímum frelnst að Vera þau salarkynni,
upplausnar og óreglu í ýmsum sem hinum einstöku félagsheim-
myndum, vanhagar æskufóikið i]um er ofvaxið að koma upp, og
ekki mest um hallar-íþróttasal, þar eig] að ha]c]a fjölmenna
sem sópar að sér áhorfendum að keppnij landsmót, millilanda-
taugaæsandi íþróttakeppnum keppnj og þess háttar. En nú,
fárra útvaldra. Okkur vantar þegar hið gamla góða K. R. er
fyrst og fremst tómstundaheim- þúið að reisa stærsta íþróttasal
ili, þar sem ungir piltar og stúlk- iandsins, finnst mér það hrein-
ur geta notað frístundirnar til asti ()iúxus“ að byggja annan
gagnlegrar iðju og andlegra s]jkan sa] hér j bæ a næstu ár_
„íþróttaiðkana". Það er ekki allt urrl( a meðan margt annað er
fengið með mikilli og marg- meira aðkallandi, tökum t. d.
þættri ytri þjálfun líkamans. ástandið í spítalamálunum. Þessi
Nauðsynlegt er að leitast við að sa]ur kæmi fjöldanum ekki að
fegra sálina og skapa virðingu gagni, hann yrði aðeins fyrir
fyrir vinnunni — jafnt tóm- jþróttafólk, — og það er ekki öll
stundaföndri sem nauðsynlegu æska Reykjavíkur. Ekki trúi ég
starfi, og velja þá dægradvöl, oðru en K_ R væri fáan]egt til
sem er boll og þroskandi. Eg þess að ]ana stora salinn, þegar
veit, að íþróttir í hófi eru hollar halda á lands- eða millilanda-
likamanum. En oft hefur mér keppni.
virzt það fólk, sem stundar ,
íþróttir að ráði, ekki hraustara, SKAUTALÍFIÐ OG TJÖRNIN
reglusamara, né taugasterkara en Ég fylgj yður alveg að málum,
þeir, sem lítíð stunda íþróttir eða hvað snertir skautahöM, nema
ekkert. Einkunnarorð íþrótta- . hvað mér finnst, að hún eigi að
manna: „hraust sál í hraustum vera sjálfstætt fyrirtæki, eins og
líkama", eru oft öfugmæli, — því t. d. sundhöllin. Ég veit, að hún
myndi bjarga mörgu barninu og
unglingnum frá götunni, í frí-
stundum þess. En þó álit ég nauð-
syn bera til þess, að tómstunda-
heimili verði reist á undan
skautahöll. Við getum skroppið
niður á Tjörn, þegar vel viðrar
og frost er í lofti, eins og við
höfúm gert í áratugi. Heyrt hef
ég,að Skautafélagið ætli að sjá
miður.
STÓRIR SALIR LÍTT
NOTAÐIR
En eruð þér vissir um, að
æskufólk sæki íþróttasal æsku-
lýðshallarinnar — jafnvel þó að
það hafi áhuga fyrir íþróttum?
Fræðsluskyldan er til 15 ára ald-
urs, en mjög margir stunda nám
lengur. Leíkfimi er skyidunáms- unnendum skautaíþróttarinnar
grein, og hafa því allir skólar
ir'-óftasal — eða aðgane að sal.
Búizt þér við, að skólafólkið
nerini ao fara ínn að Tungu til
þess að iðka íþróttir í höllinni,
til viðbótar skyldu-íþróttunum?
Ég efast um það.' Það sýnir sig
t. d. í Háskólanum, hve áhuginn
fyrir íþróttum er lítill. Þó er þar
fullkomnasti íþróttasalur á land-
inu, en hann kvað vera mjög lítið
fyrir skautasvelli á íþróttavellin-
um í vetur.
FUULLTRÚARNIR OG
FORELDRARNIR, SEM EKKI
ERU gPURÐIR
Þér getið þess í grein yðar, að
33 æskulýðsfélög í Rvík standi
að byggingu hallarinnar. Sjálf-
sagt er þetta rétt, — á prppírn-
urh. Og sum þeirra kunna að
r.otaður af stúdentum. Það fólk, hafa mikinn áhuga á þcssu máli
scm rnikinn áhuga hefur fyrir en í sumum félögurrt eru það
íþróttum, gerist venjulega félag- „fulltrúarnir", sem hafa mestan
ar íþróttafélags, og iðkar iþróttir áhugann. En ég get fr-ætt yður á
ÞYÐINGARMEST
í sálina.
Þér segið, að ef við skiljum,
hvilík nauðsyn ræktun jarðar er,
þá hljótum við einnig að skilja
hitt, að æskan þarf líka ræktun,
og yfir hana þarf að byggja
vermireiti eins og hinn unga
gróður jarðar. Þetta er vel og
réttilega mælt, og þessi skrif
okkar snúast einmitt um það,
hvernig bezt megi snúast við að
þroska og vernda þennan gróð-
ur. Þér álítið iþróttirnar hið eina
rétta, og berjizt fyrir að reistur
verði stór íþrótta- og keppnis-
salur, og þar á æskan að keppast
við að setja met og krækja sér í
medalínu, en íþróttakeppni get-
ur oft valdið taugaspenningi,
veiklun ásamt andlegri vanlíðan,
þegar um ósigur er að ræða. En
ílestum finnst nauðsynlegast fyr-
ir æskun, eins og nú er háttað
hjá okkur, að hún fái ró og frið
Þetta óhugnanlega rót-
leysi, flótti og alvöru- og ábyrgð-
arleysi, sem gert hefur mjög vart
við sig undanfarin ár, þarf- að
lækna. í blóma- og trjágarði þarf
að hlynna að hverju blómi og tré,
ef það á að ná fullum þroska og
fegurð. Sé garðurinn mjög stór,
er hætt við að sjáist yfir einstök
tré og blóm. Því álítur fjöldi
fólks, að lítil tómstundaheimili
eigi meiri rétt á sér en „hölí“. í
þeim er hægt að hlynna að hverj
um einstaklingi, komast að, hvað
í honum býr og að hverju hugur
hans hneigist. Glæða svo það,
sem gott er í fari sérhvers, en
lækna það, sem miður fer.
★
Að lokum þetta: Mér finnst, að
þið fulltrúar æskulýðshallarinn-
ar ættuð að venda ykkar kvæði
í kross og snúa harðfylgi ykkar
og dugnaði að byggingu tóm-
stundaheimila, — hverfisheimiia.
Leggið sterkar og ósérhlífnar
hendur ykkar á plóginn og bygg-
ið litla, notalega vermireiti víðs
vegar um bæinn. Gróðursetjið
þar jurtir, og gætið þess, að
hlynna með natni og alúð að
hverri þeirra, svo að þær megi
bera sem fegurst blómskrúð og
ávexti, er vaxið geta úr íslenzkri
mold. Ef ykkur tekst það, þurf-
um við engu að kvíða um fram-
tíð og sjálfstæði íslendinga.
Bjarnveig Bjarnadóttir.
Sérlega l'allegir
KieTrasEop.|i.ar
Frönsk mynstur. Verð að-
eins kr. 224.50. Tilvalin
tækifærisgjöf. —
a vc
þcss.
því, að sárafáir foreldrar æsku-
liAUGAVEG 10 - SIMI 3367
ÞVÍ er miður að saga íla'fBar
Grímkelssonar hefir ekki varð-
veizt heil í sinni upprunalegu
mynd, heldur aðeins yngri gerð
hennar, harla ótraust. Eigi að
síður er þetta þó ein þeirra ís-
lendinagsagna, er lesandanum
verða hugstæðastar, og sálarlítill
mundi sá maður er færi svo fram
hjá Þyrli að hann mintist ekki
hinnar miklu raunasögu og
þeirra yrkisefna, sem hún hefir
eftir skilið í hinu fagra og svip-
tigna umhverfi, þar sem hver-
vetna geymast örnefm hennar.
Út af þessari sögu hafa skáld-
in að vonum ort fyr og síðar,
og hálfortar rímur út af henni
lagði Sveinbjörn Benteinsson til
hliðar fyrir tveim árum, er hann
hóf að rita bók þá, sem við bíðum
nú öll eftir með svo mikilli eftir-
væntingu og fyrir löngu þurfti að
vera til orðin. En sú bók er
bragfræði rímna. Næstur á und-
an honum (að því er við bezt
vitum) hafði Símon Dalaskáld
kveðið út af sögunni, og þó ekki
allri, heldur aðeins þætti Harðar
sjálfs, konu hans og sona, sekt
hans, útlegð, dauða og hefnd.
Rímu sína, 353 hringhend erindi,
kvað hann á öndverðu ári 1879,
efalítið hér syðra, og sama árið
var hún prentuð á Akureyri. Hún
er einkar lipurt kveðin, eins og
allar þær rímur, er Símon orti
verða við þeirri ósk, og ég á
bágt með að trúa því, að torvelt
reynist að selja upplagið, sem
ekki er stórt, því bæði er það,
að Símon Dalaskáld á nú aftur
miklum vinsældum að fagna í
landinu (það sýndi sala Ljoðmæla
hans og ekki síður sala Árna á
Arnarfelli, sem vera mun hart-
nær uppseldur þó að ekki sé enn
liðið ár frá útkomudegi), og svo
er lika margur fús að gera sitt
til þess að létta þeim lífið, sem
við einhver bágindi eiga að búa*
Þeir eru ekki fáir, sem af hjarta
taka undir vísuna alkunnu hans
Freysteins Gunnarssonar:
Alla þá sem eymdir þjá
er yndi að hugga
og lýsa þeim sem ljósið þrá,
en lifa í skugga.
Harðarríma er réttar þrjár
arkir með smáu letri, prentuð
á ágætan pappír og í einu og
öllu samstæð Ljóömælum Símon-
ar. Hún kostar 15 krónur og verð-
inu er þannig mjög í hóf stilt.
Ég ætla að kverið muni innan
skamms fáanlegt hjá öllum bók-
sölum, og að sjálfsögðu fæst það
einnig hjá sjúkrahússtjorninni á
Sauðárkróki. Til hennar ber
þeim að snúa sér., sem kynnu að
vilja gera góðverk með því að
selja það henni að kostnaðar-
fyrir aldamót, og varð geysilega lausu. En slíkir kunna auðveld-
vinsæl, enda má segja að vel sé iega að vekjast upp, ekki sízt á
með söguefnið farið. Svo er þessi meðal kvenþjóðarinnar.
fyrsta útgáfa nú fágæt að ná-
lega má heita að hún sjáist ekki.
Verkamaður einn, kominn á
efri ár, fékk þá hugmynd fyrir
tveim árum að endúrprenta rím-
una á ný, í vandaðri útgáfu, og
helga þá útgáfu minningu
tveggja umferðabóksala, er hann
hafði kynst í uppvextinum,
þeirra Sigurðar Erlendssonar og
Þorláks Reykdals, en um þessa
nenn ritaði séra Jón Guðnason
skjalavörður einkar hlýlega minn
ngargrein, sem prentuð er fram-
an við útgáfuna. Upplagið gaf
svo kostnaðarmaðurinn sjúkra-
húsinu á Sauðárkróki, í því skyni
að ágóða af sölunni yrði varið til
þess á einhvern hátt að hlynna
að þeim, er þar liggja, eða gleðja
þá. Voru þetta ráð dóttur Símon-
ar, frú Friðfríðar Andersen, og
mundi enginn sá, er þekti föður
hennar, efast um að honum
mundi hafa getist vel að; því
brjóstgóður var Símon hvort sem
í hlut áttu menn eða málleysingj-
ar.
Stjórnarnefnd sjúkrahússins,
eða tfæjarfógetinn fyrir hennar
hönd, hefir óskað þess, að ég rit-
aði eitthvað til þess að vekja at-
hygli á kverinu og greiða fyrir
sölu þess. Mér er harla Ijúft að
Það varð á sínum tíma hlut-
skifti mitt að lesa prófarkir af
kveri þessu, og meðan á því stóð
barst mér þessi eftirmáli við rím-
una frá manni er óskaði að vera
nafnlaus:
Feldi niður frásögn hér
frægur smiður ljóða,
ljúfum kliði lokið er,
löng var kviðan góða.
Eldri daga óðarsnild
ennþá hagar lýði,
hér var saga sorgum fyld
sveipuð bragar prýði.
Að fer gríma’. En ég hef grun:
enginn rímu af Herði
annan tíma yrkja mun
eins og Símon gerði.
Sunginn máttu, sörva Hlín,
söguþáttinn geyma.
Við skulum hátta, heillin mín,
hörpuslátt að dreyma.
Þessi hófsömu orð hans verða
naumast síðustu lofsyrðin um
Símon Dalaskáld. Mátti hann þó
vel við una þann óbrotgjarna
minnisvarða sem Matthías
Jochumsson hafði reist honum.
Sn. J.
Hús í smíðum
á góðum stað í Kópavogi, til sölu. Húsið er 80 ferm.
Ein hæð með geymslurisi. Múrhúðað utan og innan,
með miðstöð. — Selst í núverandi ástandi eða verð-
ur fullgert, ef óskað er.
NÝJA FASTEIGNASALAN
Bankastræti 7. Símar 1518 og kl. 7,30-8,30 e.h. 81546
Innrásarpmmmi
úr járni, er liggur á skipasmíðastöð í Reykia-
vík, til sölu, mjög ódýrt. Upnl. gefur
Oihar OJalldúróóon